تحلیل آثار تغییرات اجتماعی در زندگی روستاییان بر الگوی مسکن روستایی (مطالعه موردی: شهرستان بینالود)

Journal of Research and Rural Planning

Article 3, Volume 3, Issue 1 - Serial Number 5, January 1393, Pages 57-68   

DOI: 10.22067/jrrp.v3i5.25247

Author

علی اکبر عنابستانی^*

دانشگاه فردوسی مشهد

Abstract

هدف: در سال های اخیر، مسکن روستایی از تغییرات و دگرگونی‌های وسیعی برخوردار بوده است و در این مقاله تلاش شده است تا تأثیر تغییرات اجتماعی در زندگی روستاییان بر الگوی مسکن روستایی بررسی شود.
روش: روش تحقیق در این مطالعه، ازنظر هدف، کاربردی و ازحیث روش، توصیفی- تحلیلی و همبستگی است که بخش عمده‌ای از داده‌های آن براساس مطالعات میدانی و با روش نمونه‌گیری (کوکران) از سطح 232 خانوار نمونة منطقه جمع‌آوری شده است.
یافته‌ها: براساس نتایج به دست آمده از آزمون‌های همبستگی تیپ پیرسون، یافته‌های مطالعه نشان می‌دهد ارتباط معنا‌دار و نسبتاً قوی با ضریب 427/0 بین عوامل تغییرات اجتماعی و الگوی مسکن روستایی وجود دارد؛ به طوری که شاخص‌های تغییرات اجتماعی حدود 4/35% از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می‌نماید. رواج فرهنگ مصرف‌گرایی، به تنهایی 7/42% بر تغییرات در الگوی مسکن روستایی را توجیه می‌ کند و بیشترین تأثیر را در تحلیل مسیر بر روی شاخص‌های کیفیت مسکن و پلان معماری با ضرایب 45/0 و 42/0 برجای گذاشته است. در توزیع فضایی، بین تغییرات اجتماعی و الگوی مسکن در شش روستا، همبستگی مستقیم و نسبتاً کاملی وجود دارد.
محدودیت‌ها: دست‌یابی به اطلاعات الگوی مسکن روستایی از چالش‌های پژوهش حاضر محسوب می‌شود.
راهکارهای عملی: با توجه به یافته‌ها، راهکارهایی شامل توجه به تعاملات و همبستگی اجتماعی روستاییان در ساخت مساکن جدید، تکیه بر هویت فرهنگ بومی و قومی منطقه، کاهش وابستگی به شهرها در ساخت مساکن روستایی و غیره پیشنهاد شده است.
اصالت/ ارزش: پژوهش حاضر از این نظر حائز اهمیت است که می توان با شناسایی آثار تغییرات ناشی از نفوذ و هجوم تکنولوژی، فرهنگ و سیمای شهری بر الگوی مسکن روستایی، نسبت به کنترل این فرایند و حفظ الگوی معماری سنتی متناسب با نیازهای زندگی امروزی اقدام نمود.

Keywords

ممصرف‌گرایی; گرایش به مهاجرت; همبستگی اجتماعی; رضایت از مسکن; پلان معماری; مقاومت مسکن