ضمیر انتزاعی PRO در فارسی: سازه ای ممکن

زبانشناسی و گویش های خراسان

مقاله 1، دوره 1، شماره 1، دی 1388   

نوع مقاله: علمی - پژ‍وهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lj.v1i1.15878

نویسندگان

احمد معین زاده^* ؛ ابوالفضل مصفا جهرمی

دانشگاه اصفهان

چکیده

ضمیر انتزاعی PRO فاعل بندهای بی‌زمان است که نمود آوایی ندارد ولی از نظر نحوی فعّال است. وجود PRO در فارسی محلّ تأمّل است. علّت این موضوع احتمالاً یافتن بند بی‌زمان و مهم‌تر، یافتن جایگاه بدون حاکمیت در فارسی بوده است . به هر حال بند بی‌زمان در فارسی وجود داشته ولی دستور سنّتی و برخی دیدگاههای جدید آن را مقوله ای از جنس اسم محسوب کرده است. رهیافتهای جدید به دستور نیز، قادر به توجیه جایگاه بدون حاکمیت که برای وجود PRO لازم است نیستند. این مقاله به معرّفی PRO در فارسی می‌پردازد و مقولاتی که در دیدگاههای دیگر اسم محسوب شده‌اند، بند بی‌زمان معرّفی می‌کند و شواهد زبان‌شناختی (معنایی، نحوی، ساختواژی) لازم مبنی بربندبی‌زمان بودن آنها را ارائه می‌دهد و به تبع آن امکان وجود جایگاه به دور از حاکمیّت و PRO در فارسی بررسی می‌شود. بندهای مصدری فارسی CP هستند نه IP و به تبع این ویژگی، امکان ظهور PRO در جایگاه به دور از حاکمیّت، امکان پذیر می‌شود.

کلیدواژه‌ها

بند بی‌زمان؛ ضمیر انتزاعی؛ مقولة تهی؛ حاکمیّت؛ اصل فرافکنی گسترده