الگوی روابط سازه های انسانی و قلمرو های فرهنگی در غرب آسیا با تأکید بر قلمرو فرهنگی ایرانی

پژوهش ‎های جغرافیای سیاسی

مقاله 2، دوره 1، شماره 2، شهریور 1395، صفحه 1-29   

نوع مقاله: مقالات علمی -پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/pg.v1i2.52918

نویسندگان

محمد رضا حافظ نیا¹؛ ابراهیم رومینا¹؛ مصطفی قادری حاجت^{* 2}

¹تربیت مدرس

²دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

الگوی روابط در ساختار ژئوپلیتیکی حاکم بر جهان ماهیتی پیچیده و ترکیبی دارد، روابط تمدنها با هم و تعاملات درون تمدنی در طیفی از الگوهای رفتار ژئوپلیتیکی از تعامل، رقابت و تعارض را شامل می گردد. از سوی دیگر برخی از ارزشهای مکانی که سرچشمه چالش سازی بین کشورهای منطقه قرار می گیرد، ماهیتی تمدنی دارند. تمدن ایرانی در مجاورت با تمدنهای دیگری قرار گرفته و در طی هزاران سال این مجاورت منجر به شکل گیری الگویی از ارتباطات شده است که در طیف وسیعی از تعاملات دوستانه تا خصمانه را در بر می گیرد. این بستر تمدنی، در فرایندهای سیاسی، نظر بازیگران سیاسی را جلب کرده و هر یک سعی در گسترش حوزه نفوذ خود دارند.‏این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای سعی در تحلیل الگوی روابط سازه های انسانی و قلمرو های فرهنگی در غرب آسیا و روابط ژئوپلیتیکی هر یک از این مناطق با سازه تمدنی ایران را دارد. نتایج پژوهش ‏نشان می دهد که سازه تمدن ایرانی امروز از یک وضعیت ویژه برخوردار است که در حال حاضر با چالش هایی مواجه است. تمام سازه های تمدنی پیرامون ایران دارای عمق استراتژیکی خاص خود بوده و تنها ایران است که بدون پشتوانه درون تمدنی و همکاری های برون تمدنی در جهان سرشار از رقابت کنونی به خود متکی است، تمدن سامی در جنوب پشتوانه شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه عرب را دارد، تمدن تورانی به رهبری ترکیه، اتحادیه اروپا و آمریکا را در کنار خود می بیند و تمدن اسلاوی نیز با توجه به قدرت موثر روسیه از موقعیتی برتر از تمدن ایرانی قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

جنوب غرب آسیا؛ مناطق ژئوپلیتیکی؛ تمدن سامی؛ تمدن ایرانی؛ تمدن تورانی؛ تمدن اسلاوی

مراجع

Abi-Saab, G. (1995). The concept of international organization, (I .Pad, Trans.).Tehran: Scientific and Cultural Publishing Company.

Amini, M. R. (2014). Political twist in relations between India and Iran, Jam Online News ID: 14163397155888723.

Barzegar, K. (2004). Iran and Saudi political relations after the September eleventh, Rahbord Journal, 27, 195-231.

Boyd,A. (2002). An Atlas of world affairs (H. Hmidinia, Trans.).Tehran: Ministry of Foreign Affairs, Publications Center.

Cohen, S. B. (1994). Geopolitics in the New World Era, Chapter 2 from Reordering the World, (Ed.). USA: Westview Press.

Dahlberg, K. A. (1970). Regional integration: the neo-functional versus a Configurative approach. International Organization. 24(1), 122-128.

Dougherty, J. E., & Faltzgraff, R. L. (2006). Competing Theories of International Relations. (A. R. Tayeb,Trans.).Tehran: Ghomes.

Gehring, T. (1996). Integrating integration theory neo-functionalism and international regime. Global Society. 10(3).

Gholami, F. (2007, October 17). Relations between Iran and Russia Throughout history, News Analysis website Asr-e Iran, Published: 11:53.

Hafeznia, M. R. (2007). Principles and concepts of geopolitics, Mashhad: Amir kabir publication.

Hashemabadi, A. (1979). Relations between Iran and Saudi Arabia in the last decade (1979 & 1989). (Unpublished MA dissertation). Imam Sadegh University, Tehran, MA.

Haviland, W., Harald, E.L., MacBride, B., & Walrath, D. (2013). Cultural Anthropology: The Human Challenge. Cengage Learning. Retrieved, from http: // gocengage. Com / infotrac.

Hefeznia, M. R., & kaviani Rad, M. (2005). The new approaches in political geography, Tehran: Samt Pablication.

Hettne, B. (2000). The new regionalism and the future of Security and development. London: Macmillan Press.

Hossein Pour, R. (2012). Explain the pattern of relations in the geopolitical regions, case study Indian subcontinent. (Unpublished doctoral dissertation). Tarbiat Modarres University, Tehran, Phd.

Khadem, F. (2010) .Game reflection Saudi Arabia and the United States on Iran's national security, Middle East Studies Quarterly, 100-101.

Khomeini,R. (2000). Sahife noor, Retrieved, from: http://www.jamaran.ir.

Khomeini,R. (2000). Sahife noor, vol. 21, Tehran: Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini works, Third Edition, 77.

Mujtahidzade, P. (2000). Islands of Tunb and Abu Musa. Faculty of Law and Political Sciences of Tehran University, 46.

Naderian, H. (2012). Reviews the roots of the dispute between Iran and Saudi Arabia in the regional and international levels; Retrieved, from http:// www. siasi. porsemani.ir/ content

Nel, Ph., & Jordaan, E. (1999).Power, wealth and global order. South Africa: University of Cape Town Press.

Roumina, E. (2015). Geopolitical regions of Southwest Asia based on civilization variable. Geopolitics. 10(4).

Shojaei, M. (2008). Regional rivalry Iran and Saudi Arabia and balance of powers in the Middle East, Political & Economic Information, 239 - 240, 41.

Short, J.R. (2004). An introduction to political geography. London: Routledge.

Taylor J. P. & Flint C. (2000). Political geography. World-economy, nation-state and locality. (4th Ed.). Prentice Hall: Harlow.

Wolf, P. (1973). International organization and attitude change: a re-examination of the functionalist approach, International Organization. 27(4).