نگرشی زیست محیطی بر نقش بیمه گندم آبی در استان خراسان شمالی

مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 2، دوره 22، شماره 2، مهر 1387، صفحه 15-29   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead2.v1387i2.1145

نویسندگان

الهام شکری؛ محمد قربانی^* ؛ علیرضا کوچکی؛ شهناز دانش

دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

چکیده
در این مطالعه، تاثیر بیمه بر مصرف نهاده‌های شیمیایی (اثرات زیست محیطی بیمه) مورد بررسی قرار گرفت. داده‌های مورد نیاز این مطالعه با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌بندی شده، از 150 کشاورز گندم‌کار بیمه شده و بیمه نشده استان خراسان شمالی در سال 1383 جمع‌آوری شد. نتایج این بررسی نشان داد که متغیرهای تحصیلات، اندازه خانوار، مالکیت مزرعه، پراکندگی مزرعه، شرکت در کلاس‌های ترویجی، سطح زیر کشت و ریسک‌گریزی بر تقاضای بیمه تاثیر مثبت و سن کشاورز و دریافت غرامت تاثیر منفی دارند. احتمال پذیرش بیمه از سوی گندم‌کاران باعث کاهش مصرف سموم و کودهای شیمیایی و در نتیجه افزایش منافع زیست محیطی می‌شود. با توجه به یافته‌های مطالعه، تلاش برای پوشش بیمه‌ای کلیه کشاورزان گندم‌کار، آموزش‌های مرتبط با مصرف نهاده‌های شیمیایی و هدف گیری گروه‌های هدف متمایل به بیمه به عنوان راه‌کار ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

کودها؛ منافع زیست‌محیطی؛ پروبیت؛ تابع تقاضا

مراجع

• آبیار، ن. و ح، قدیریان.1380. بررسی عوامل مؤثر بر گرایش به بیمه محصول سویا در استان گلستان. مجموعه مقالات همایش بیمه کشاورزی، توسعه و امنیت کشاورزی.تهران، صفحات 79-61.
• اسدی، ه. و ح، نیامنش.1380. تعیین سودآوری و تحلیل سربه سر قیمت و عملکرد گندم آبی در بین گروه های گندمکار بیمه شده و بیمه نشده در شهرستان کرج.مجموعه مقالات همایش بیمه کشاورزی، توسعه و امنیت سرمایه گذاری.تهران. صفحات 266-249.
• ترکمانی، ج. و م، قربانی. 1378. عوامل موثر بر تقاضای بیمه محصولات کشاورزی: مطالعه موردی شهرستان ساری. مجله علوم کشاورزی ایران، شماره 2 صفحات 240-233.
• ترکمانی، ج.1380. بررسی عملکرد بیمه فرآورده‌های کشاورزی در ایران: مطالعه موردی گندم‌کاران. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، شماره 2، صفحات 26-15.
• ترکمانی،‌ ج.1383. ارزیابی نقش بیمه در ایجاد امنیت تولیدات کشاورزی. مجموعه مقالات دومین همایش علمی بیمه کشاورزی، توسعه و امنیت سرمایه گذاری. تهران، صفحات 63-45.
• ترکمانی، ج. و ع، نیکویی.1383. تاثیر بیمه کشاورزی بر افزایش تولید محصولات زراعی: مطالعه موردی گندم‌کاران استان فارس. فصلنامه بیمه و کشاورزی، شماره 1، صفحات 57-37.
• ترکمانی، ج.1384. ارزیابی نقش بیمه در کاهش نابرابری درآمدی بهره برداران و عوامل موثر بر تقاضای بیمه محصولات کشاورزی: مطالعه موردی. فصلنامه بیمه و کشاورزی،‌ شماره 6-5، صفحات 37-17.
• دریجانی، ع. و م، قربانی.1377. عوامل موثر بر پذیرش بیمه گندم: مطالعه موردی استان مازندران. مجموعه مقالات دومین گردهمایی اقتصاد کشاورزی ایران، تهران.157-145.
• دهقانیان، س.، شاهنوشی،ن.، و ع، فیروز زارع .1384. بررسی اقتصاد اندازه مزرعه و تاثیر بیمه محصولات کشاورزی بر عملکرد چغندر قند: مطالعه موردی استان خراسان رضوی. فصلنامه بیمه و کشاورزی، شماره 6-5،صفحات 13-5.
• شکری، ا .1386. بررسی نقش بیمه محصول گندم بر محیط زیست و توزیع درآمدی در استان های خراسان شمالی، رضوی و جنوبی .پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.
• عبد‌شاهی،ع.، ترکمانی،ج.، و م، بخشوده. 1385. عوامل موثر بر پذیرش فناوری استفاده از کمباین در برداشت محصول برنج مقایسه روش‌های اقتصاد سنجی کلاسیک و بیز. مجله علوم و صنایع کشاورزی، شماره 4، صفحات 60-51.
• فردوسی، ر. و س، یزدانی. 1376. نقش بیمه در تولید محصول پنبه: مطالعه موردی شهرستان گرگان. مجله علوم کشاورزی ایران، شماره 4، صفحات 78-71.
• فلسفیان، آ.، ترکمانی، ج.، و م، قهرمان‌زاده.1384. مقایسه تأثیر انواع مختلف بیمه بر الگوی بهینه کشت:‌ مطالعه موردی استان آذربایجان شرقی. پنجمین کنفرانس دوسالانه اقتصاد کشاورزی ایران، زاهدان.
• قربانی، م. 1374. بیمه محصولات کشاورزی با تاکید بر ریسک. سمینار کارشناسی ارشد. دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز.
• قربانی، م.1376. تاثیر بیمه بر بهره وری تولید گندم در استان مازندران، کاربرد مدل تجزیه. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 20، صفحات 91-73.
• قربانی، م .1383. ارزیابی کارکرد سیاست حمایتی بیمه بر کارایی و برابری چغندر کاران استان خراسان. فصلنامه بیمه و کشاورزی، شماره 1، صفحات 36-19.
• قلاوند، ک و م، چیذری. 1383. بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش بیمه محصولات کشاورزی در بین کشاورزان استان‌های تهران و مازندران. مجموعه مقالات دومین همایش علمی بیمه کشاورزی، توسعه و امنیت سرمایه گذاری، تهران، صفحات 189-166.
• کرباسی، ع.1380. بررسی نگرش کشاورزان و عوامل مؤثر بر پذیرش بیمه محصولات کشاورزی. . مجموعه مقالات همایش بیمه کشاورزی، توسعه و امنیت کشاورزی،تهران، صفحات 140-121.
• کرباسی، ع. و ن، کامبوزیا. 1382. بررسی عوامل مؤثر بر تقاضای بیمه محصولات کشاورزی استان سیستان و بلوچستان. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 42-41، صفحات 184-167.
• کهنسال، م.، عاقل، ح.، و ف، رحمانی.1384. تحلیل عملکرد صندوق بیمه محصولات کشاورزی استان خراسان. فصلنامه بیمه و کشاورزی،‌ شماره 8، صفحات 96-73.
• محمودی، م.، فرهادیان، ه.، و ا، نوروزی. 1383. راهبرد بیمه محصولات کشاورزی و نقش آن در کاهش ریسک فعالیت‌های کشاورزی. فصلنامه بیمه و کشاورزی، شماره 4-3، صفحات 77-63.
• نیکویی، ع. و ج، ترکمانی.1381. تاثیر بیمه بر ریسک‌گرایی کشاورزان در استان فارس: مقایسه بیمه اجباری-گروهی با فردی- اختیاری. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، شماره 2، صفحات 16-1.
• Ahsan, S. M., A. Ali, and N. Kurian.1987. Toward a theory of agricultural insurance. American Journal of Agricultural Economics, 69(3): 520-529.
• Anderson, J.R.1974. Risk efficiency in interpretation of agricultural production research. Review of Marketing and Agricultural Economics, 42: 131-184.
• Coble, K.H., T. Hanson., J. Corey Miller and S. Shaik.2003. Agricultural insurance as an environmental policy tool. Journal of Agriculture and Applied Economics, 35:391-405.
• Dillon, J.L., and P. Scandizzo. 1978. Risk attitudes of subsistence farmers in Northeast Brazil: A sampling approach. American Journal of Agricultural Economics, 60:425-435.
• Feinerman,E., J.A. Herriges and D. Holtkamp.1992. Crop insurance as a mechanism for reducing pesticide usage: A representative farm analysis. Review of Agricultural Economics, 14:169-184.
• Gardner, B., and R. Kramer. 1986. Experience with crop insurance programs in United States. In: Crop insurance for agricultural development: Issues and experience, eds. Hazell, P.B.R., C. Pomarada and A.Valdes. Johns Hopkins, Baltimor.
• Hazell, P. B. R. 1982. Application of risk preference estimates in fin- household and agricultural sector models. American Journal of Agricultural Economics, 64: 384-390.
• Horowitz, J and E. Lichtenberg.1993. Insurance, moral hazard and chemical use in agriculture. American Journal of Agricultural Economics, 75: 926-935.
• Huang, W.Y., Using insurance to enhance nitrogen fertilizer application timing to reduce nitrogen losses.2002. Journal of Agricultural and Applied Economics, 34:131-148.
• Innes, R., and S. Ardila.1994. Agricultural insurance and soil depletion in a simple dynamic model. American Journal of Agricultural Economics, 76(3):371-384.
• Lafrance, J.T., J.P. Shimshack, and S.Y.Wu. 2001. The environmental impacts of subsidized crop insurance. Department of Agricultural and Resource Economics,UCB.
• Liu, Y and R. Black. 2004. A two-shock model of the impact of crop insurance on input use: Analytic and simulation results. American Agricultural Economics Association Annual Meeting, Denver, Colorado.
• Long, J.S.1997. Regression models for categorical and limited dependent variables. Thousand Oaks, CA. Sage.
• Macminn, R.D. and A.G.Holtman.1983. Technological uncertainty and the theory of the firm. Southern Economics Journal, 50:120-136.
• Mishra, A.K, R.W. Nimon and H.S.EL-Osta.2005. Is moral hazard good for the environment? Revenue insurance and chemical input use. Journal of Environment Management, 74:11-20.
• Moscardi, E. and A. De Janvry.1977. Attitudes toward risk among peasants: An econometric approach. American Journal of Agricultural Economic, 59:710-716.
• Ray, P.K. 1967. Agricultural insurance, principles and organization and application to developing countries. FAO, Rome, Peramon Prees: 12-13.
• Smith, V.H and B.K. Goodwin. 1996. Crop insurance, moral hazard and agricultural chemical use. American Journal of Agricultural Economics, 78: 428-438.