جایگاه ایران در تحوّلات ژئوپلیتیک آسیای مرکزی و قفقاز

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 4، دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 6، تیر 1385   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v4i6.3068

نویسنده

سیمبر سیمبر^*

چکیده

مقاله‌ی حاضر، تحوّلات ژئوپلیتیک آسیای مرکزی و قفقاز را مورد بررسی قرار داده و جایگاه کشورمان را در برابر این تحوّلات مشخص می‌نماید. این نوشتار، ضمن بیان تغییرات ژئوپلیتیکی ایجاد شده در منطقه، تلاش می‌کند تا تأثیر این تغییرات را بر نقش آفرینی بازیگران این عرصه تشریح‌کند. این نقش آفرینان خود به چند دسته‌ی عمده تقسیم می‌شوند. بازیگرانی مانند ایران و روسیه، که به طور سنّتی به عنوان بازیگران منطقه‌ای دارای نقش مؤثّری بوده‌اند، و به نظر می‌رسد حفظ منافع حیاتی آنها نه تنها از سوی کشورهای تازه استقلال یافته، بلکه از سوی قدرتهای جهانی از ضروریّات برقراری ثبات وامنیّت در این منطقه است. جمهوری هایی که پس از انحلال اتحاد جماهیر شوروی به وجود آمده‌اند، دومین گروهی هستند که نقش آنها در این مطالعه بررسی می‌شود. گروه سوم، بازیگران برون منطقه‌ای‌اند که بازیگری و دیدگاه‌ آنها در تحوّلات منطقه‌ای تأثیر دارد.
ضمن بررسی تعاملات این کشورها، به این سؤال پاسخ داده می‌شود که جایگاه ایران در تحوّلات ژئوپلیتیکی منطقه‌ای چیست؟ و ضمن تشریح عوامل تغییر و تداوم باید دید که، چالشها و فرصتهای فراروی جمهوری اسلامی ایران کدام‌اند؟ مقاله به روش مطالعه‌ی کتابخانه‌ای با استفاده از منابع موجود به تجزیه و تحلیل موضوعات مطرح شده می‌پردازد.