بررسی رفتار عقلایی مصرف کنندگان روغن نباتی در ایران: مطالعه موردی فروشگاه های زنجیره ای رفاه

مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 5، دوره 22، شماره 2، مهر 1387، صفحه 59-70   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead2.v1387i2.1149

نویسندگان

حمید توانا^* ؛ مسعود همایونی فر

دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل

چکیده

چکیده
عقلایی رفتار کردن مصرف کننده اولین و اساسی ترین پیش فرض ارائه و بسط تئوری های اقتصادی در زمینه ی رفتار مصرف کننده است. تحقیقات مربوط به توابع تقاضا زمانی صحیح خواهد بود که مدل تابع تقاضا و مطلوبیت مبنا قرار گرفته، تقریب خوبی از تابع مطلوبیت و تقاضای حقیقی باشد و این فرضی غیر قابل آزمون است. لذا باید صحت فرضیه رفتار عقلایی اثبات شود. تنها راه برای بررسی رفتار عقلایی مصرف کننده، کاربرد اصول ترجیحات آشکار شده است. داده های مورد استفاده شامل قیمت و مقادیر مصرفی ماهانه در فاصله ی سال های 85-1383 انواع روغن نباتی از فروشگاه های رفاه کل کشور است. نتایج آزمون، حاکی از وجود 13 تناقض بود که با بررسی شاخص تعمیمی افریت نیز برطرف نشد و با روش نموداری دی پرتی دو زیر دوره فروردین 83 تا آذر84 و دی ماه 84 تا اسفند 85 بدون تناقض تشخیص داده شد. شکست تابع مطلوبیت بصورت کاهش مصرف در اکثر روغن های نباتی جامد مورد مطالعه و ثبات تقریبی در مصرف روغن های مایع ظاهر شده است. پس با تداوم سیاست های بهداشتی و تبلیغاتی در زمینه ی مضرات روغن نباتی جامد می توان کاهش مصرف این محصول را در خانوارهای ایران انتظار داشت.

کلیدواژه‌ها

اصل تعمیم یافته ترجیحات آشکار شده؛ تابع مطلوبیت نئوکلاسیک؛ تئوری افریت؛ شاخص تعمیم یافته افریت؛ روغن نباتی؛ ایران

مراجع

• دهقان دهنوی، م.ع. (1382). آزمون ناپارامتری اصل تعمیمی ترجیحات آشکار شده برای رفتار عقلایی مصرف کنندگان کالاهای کشاورزی بر اساس مدل عامل نوعی. پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس.
• هندرسون، ج. م. و کوانت، ر. ای. (1381). تئوری اقتصاد خرد، تقرب ریاضی. مرتضی قره باغیان و جمشید پژویان. چاپ چهارم. تهران: خدمات فرهنگی رسا.
• Afriat, S. N. 1967. The construction of a utility function from expenditure data. International Economic Review. 8: 67-77.
• Andreoni, J. Harbaugh, W.T. 2006. Power Indices for Revealed Preference Tests. Wisconsin Madison - Social Systems Research Institute(S.S.R.I.). Working paper with number 10.
• de Peretti, P. 2000. Defining money using revealed preference tests with measurement error. Working paper, TEAM Université Paris1 Panthéon Sorbonne.
• Fevrier, P. Visser, M. 2005. Measuring Consumer Behavior Using Experimental Data. Available at crest.fr/pageperso/fevrier/fevrier _visser.pdf.
• Houthakker, H. S. 1950. Revealed preference and the utility function. Economica. 17: 159-174.
• Mattei, A. 1994. A Non-Parametric Test of Consumer Behavior Using Panel Data. Revue suisse d'Economie politique et de Statistique. 130: 3-20.
• Samuelson, P. A. 1938. A note on the pure theory of consumer behaviour. Economica. 5: 61-71.
• Unur, A. S. 2003. Revealed Preference Analysis Using MatLab and/or Octave.
• Varian, H. R. 1982. The Nonparametric Approach to Demand Analysis. Econometrica. 50: 945-974.
• Varian, H.R. 1983. Non-Parametric Tests of Consumer Behaviour. The Review of Economic Studies. 50: 99-110.
• Varian, H. R. 1990. Goodness-of-Fit for Revealed Preference Tests. University of Michigan. CREST. Working Paper Number 13.
• Varian H. R. 2005. Revealed Preference, In Michael Szenberg editor, Samuelson Economics and the 21st Century.