بررسی رفتار عقلایی مصرف کنندگان روغن نباتی در ایران: مطالعه موردی فروشگاه های زنجیره ای رفاه

اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 5، دوره 22، شماره 2، مهر 1387   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead2.v1387i2.1149

نویسندگان

حمید توانا^* ؛ مسعود همایونی فر

دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل

چکیده

چکیده
عقلایی رفتار کردن مصرف کننده اولین و اساسی ترین پیش فرض ارائه و بسط تئوری های اقتصادی در زمینه ی رفتار مصرف کننده است. تحقیقات مربوط به توابع تقاضا زمانی صحیح خواهد بود که مدل تابع تقاضا و مطلوبیت مبنا قرار گرفته، تقریب خوبی از تابع مطلوبیت و تقاضای حقیقی باشد و این فرضی غیر قابل آزمون است. لذا باید صحت فرضیه رفتار عقلایی اثبات شود. تنها راه برای بررسی رفتار عقلایی مصرف کننده، کاربرد اصول ترجیحات آشکار شده است. داده های مورد استفاده شامل قیمت و مقادیر مصرفی ماهانه در فاصله ی سال های 85-1383 انواع روغن نباتی از فروشگاه های رفاه کل کشور است. نتایج آزمون، حاکی از وجود 13 تناقض بود که با بررسی شاخص تعمیمی افریت نیز برطرف نشد و با روش نموداری دی پرتی دو زیر دوره فروردین 83 تا آذر84 و دی ماه 84 تا اسفند 85 بدون تناقض تشخیص داده شد. شکست تابع مطلوبیت بصورت کاهش مصرف در اکثر روغن های نباتی جامد مورد مطالعه و ثبات تقریبی در مصرف روغن های مایع ظاهر شده است. پس با تداوم سیاست های بهداشتی و تبلیغاتی در زمینه ی مضرات روغن نباتی جامد می توان کاهش مصرف این محصول را در خانوارهای ایران انتظار داشت.

واژه‌های کلیدی: اصل تعمیم یافته ترجیحات آشکار شده، تابع مطلوبیت نئوکلاسیک، تئوری افریت، شاخص تعمیم یافته افریت، روغن نباتی، ایران