زیج سی ساله‌ی الگوهای گردشی تراز میانی جو ایران

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 3، دوره 4، شماره 7، آذر 1385   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v4i7.4176

نویسنده

مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ای^*

چکیده

در این نوشتار، داده‌های ارتفاع ژئوپتانسیل محدوده‌ی صفر تا هفتاد درجه‌ی شرقی و ده تا شصت درجه شمالی، برای ساعت 12GMT در فاصله‌ی سالهای 1974 تا 2003، بررسی شده است. تحلیل مؤلّفه‌ی مبنای آرایه‌ی کوواریانس (همپراش) داده‌های استاندارد شده نشان داد که با سیزده مؤلّفه می‌توان نزدیک به 96 درصد تغییرات داده‌ها را تبیین کرد. تحلیل خوشه‌ای مقدار نمره‌های این سیزده مؤلّفه در طول 10957 روز مورد بررسی، نشان داد که نُه الگوی گردشی مختلف در تراز 500 هکتوپاسکال منطقه‌ی ما فعّال‌اند. به این ترتیب یک گاه شمار که در آن الگوی گردشی هر یک از روزهای دوره مورد بررسی مشخص شده است، به‌دست آورده‌ایم. این گاه‌شمار را زیج اَسفِزاری نامیده‌ایم. الگوهای این زیج از خود رفتار فصلی و تغییرات سال به سال نشان می‌دهند.