دارالفنون رضوی ایده‌ای برای مقابله با فعالیت های هیئت تبشیری پرس بی‌تریان در مشهد

تاریخ و فرهنگ

مقاله 1، دوره 43، شماره 2، اسفند 1390   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/history.v0i0.11037

نویسندگان

مجتبی خلیفه^* ؛ علی نجف زاده

ایرانی

چکیده

مسیونرهای آمریکایی از اواخر دوره قاجار در مشهد به فعالیت پرداختند و هیئت تبشیری پرس بی‌تریان در مشهد ابتدا مریضخانه‌ای ایجاد و از سال 1301 ش/1342 ق/1923 م با خرید زمینی وسیع در محله پاچنار طرح بزرگی را برای ساخت مدرسه و کلیسا پی ریزی کرد. این اقدام مسیونرهای آمریکایی واکنش‌های مختلفی از سوی علما، تجار و سایر مردم داشت که خواستار توقف فعالیت آنان شدند.
یکی از واکنش‌ها از سوی دکتر امیر اعلم رئیس حفظ‌الصّحه خراسان بود که برای مقابله با تبلیغات مذهبی و فرهنگی مسیونرهای آمریکایی پیشنهاد تأسیس دارالفنون رضوی را مطرح کرد. وی در این زمینه مکاتباتی با روحانیون، نمایندگان مجلس، رئیس‌الوزراء و نیابت تولیت آستان قدس داشت و توانست همکاری آنان را جلب کند. در این مقاله تلاش می‌شود علل و زمینه شکل گیری ایده دارالفنون رضوی، افکار و اندیشه‌های دکتر امیر اعلم درباره آن، ابعاد، ویژگی‌ها و اثرات این دارالفنون و سرانجام، علل ناکامی این ایده مورد بررسی قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

دارالفنون رضوی؛ پرس بی‌تریان؛ مشهد؛ امیر اعلم