فیلوسراتیدهای (آمونوئیدآ) ژوراسیک میانی و پسین رشته کوههای بینالود (شمال خاوری ایران)

رخساره‌های رسوبی

مقاله 6، دوره 3، شماره 2، اسفند 1389، صفحه 68-87   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/sed.facies.v3i2.6384

نویسندگان

احمد رئوفیان^{* 1}؛ کاظم سید امامی²؛ علیرضا عاشوری³؛ محمودرضا مجیدی فرد⁴؛ برنارد ژولی⁵

¹دانشگاه فرهنگیان نیشابور

²دانشگاه تهران

³دانشگاه فردوسی مشهد

⁴سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران

⁵، گرارمبولت، بیوژنسی، فرانسه

چکیده

ردیفهای رسوبی ژوراسیک میانی ـ پسین در پهنه ساختاری بینالود (شمال شرق ایران) دارای ستبرای زیادی بوده و غالباً از مارن، شیل، سنگ آهک و سنگ آهکهای مارنی تشکیل شده است. این ردیفهای رسوبی حاوی زیای آمونیتی فراوان و متنوعی است. در این میان خانواده فیلوسراتیده‌آ از بین زیای آمونیتی موجود با سهمی حدود 40 درصد بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده و مورد مطالعه قرار گرفته است. گونه‌های شناسایی شده در این پژوهش عبارتند از: Calliphylloceras demidoffi, Callipylloceras disputabile, Holcolissoceras sp., Holcophylloceras zignodianum, Phylloceras aff. kudernatschi, Phylloceras sp., Phylloceras velaini, Ptychophylloceras (Tatrophylloceras) biarcuatum, Ptychophylloceras (Tatrophylloceras) euphyllum, Sowerbyceras tortisulcatum, Sowerbyceras sp.

کلیدواژه‌ها

آمونیت؛ خانواده فیلوسراتیده‌آ؛ ژوراسیک میانی ـ پسین؛ بینالود

مراجع

آقانباتی، ع.، 1365. نقشه زمین شناسی چهار گوش مشهد، مقیاس 1:250000. سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور.

پور لطیفی، ا.، 1385. نقشه زمین شناسی چهار گوش اخلمد، مقیاس 100000 : 1، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور.

خاتونی ملایوسفی، م.، 1379. بررسی فلور و چینه شناسی سازند شمشک در شاندیز، شمال غرب مشهد. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، 222 ص.

رئوفیان، ا.، عاشوری،ع.، مجیدی فرد، م.، وحیدی نیا،م. ، 1386الف. بایواستراتیگرافی سنگهای ژوراسیک پسین در دهنه حیدری ـ بجنو (شمال غرب نیشابور) بر مبنای فونای آمونیتی. بیست و ششمین گردهمایی علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، صص 68 ـ67.

رئوفیان، ا.، مرجوی م.، عاشوری ع.، وحیدی نیا م. و زند مقدم ح. 1386ب. رخساره‌ها و محیط رسوبی نهشته‌های ژوراسیک میانی تا فوقانی در دهنه حیدری (شمال غرب نیشابور). یازدهمین همایش انجمن زمین شناسی ایران، دانشگاه فردوسی مشهد، صص 558 ـ 561.

عاشوری، ع.، مجیدی فرد، م.، وحیدی نیا، م.، رئوفیان، ا. 1387. چینه شناسی زیستی و چینه شناسی سنگی ژوراسیک پسین در دهنه حیدری ـ بجنو (شمال غرب نیشابور) با توجه به فونای آمونیتی. مجله علوم دانشگاه تهران، 34 (2): صص 25-40.

مرجوی، م.، قاسمی نژاد، ا.، عاشوری،ع. 1387. پالینواستراتیگرافی طبقات ژوراسیک پسین در شمال غرب نیشابور (برش دهنه حیدری). دومین همایش انجمن دیرینه شناسی ایران، اصفهان، صص113ـ 117.

مهدی‌فر، ف.، 1379. مطالعه آمونیتهای ژوراسیک در غرب مشهد. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، 150ص.

نبوی، م.، 1355. دیباچه‌ای بر زمین شناسی ایران. سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 109 ص.

Alavi, M., 1991. Sedimentary and structural characteristics of the Paleo-Tethys remnants in northeastern Iran. Geological Society of America Bulletin, 103: 983-992

Alavi, M., 1992. Thrust tectonics of the Binalud region, NE Iran. Tectonics, 11 (2): 360-370.

Beznosov, N.V., 1957. Jurassic ammonites of the northern Causcaus and the Crimea. Phylloceratina and Lytocertina. Leningrad, p. 1-118, (In Russian).

Cariou, E., & Hantzpergue, P., 1997. Groupe Français d’Études du Jurassique, biostratigraphie du Jurassique ouest-europeen et mediterraneen. Zonations parallèles et distribution des invertebres et microfossiles. Bulletin des Centres de Recherches-Exploration Production d’Elf-Aquitaine, 17: 1-400.

Cecca, F., & Savary, B., 2007. Palaeontological study of Middle Oxfordian-Early Kimmeridgian (Late Jurassic) ammonites from the Rosso Ammonitico of Monte Inici (north-western Sicily, Italy). Geodiversitas, 29 (4): 507-548.

Fursich, F.T., Wilmsen, M., Seyed-Emami, K., & Majidifard, M.R., 2009a. Lithostratigraphy of the Upper Triassic - Middle Jurassic Shemshak Group of Northern Iran. Geological Society, London, Special Publication, 312: 129-1601

Fursich, F.T., Wilmsen, M., Seyed-Emami, K., & Majidifard, M.R., 2009b. The Mid-Cimmerian tectonic event (Bajocian) in the Alborz Mountains, northern Iran: evidence of the break-up unconformity of the South Caspian Basin. In: Brunte M.F., Wilmsen, M., Garanath, J., (eds.), South Caspian to central Iran Basins. Geological Society, London, Special Publications, 312: 189-203

Javadi, F.V., & Latifi, A.P., 2006. Geology and age the Mashad phyllites in Dizbad area in the Binalud Mountain. Geosciences. 43/44: 80-86.

Jeannet, A., 1951. Die eisen-und Manganerze der Schweiz. Stratigraphie und palaontologie des oolitischen Eisenzlager von Herznach und seiner Umbegung. Geol. Karte. Schweiz. Geotech. Ser., 13, 5, xiii, 240 pp.

Joly, B., 1977. Les Phylloceratidae malgaches au Jurassique. Generalites sur quelques Phylloceratidae et quelques Juraphyllitidae. Docum. Lab. Geol. Fac. Sc. Lyon, 67: 471 p.,

Joly, B., 2000. Alterations de la croissance chez les Phyllocerataceae Zittel, 1884, consequence sur la Classification. Apports de l’etude des Phyllocerataceae aux modalites de l’evolution. C.R. Acad. des Sci., Paris, Sciences de la Terre et des planètes, 330: 709-716.

Joly, B., 2006. Participation à la Revision Critique de la Paleontologie française, Vol. IV, Cephalopodes cretaces paru recemment. Backhuys Publishers, BV, Leiden, Pays Bas. 292 p.,

Joly, B., & Fonters, B., 2007. Morphotypes, polymorphisme et peristome chez les espèces du genre Holcophylloceras Spath, 1927. Hypothèses sur le dimorphisme de l’espèce Holcophylloceras zignodianum (d’Orbigny, 1848). Bull. Soc. Geol. Fr., 178 (3): 217- 229.

Klein, J., Hoffmann, R., Joly, B., Shigeta, Y., & Vasicek, Z., 2009. Fossilium catalogus part 1: Animalia. Lower Cretaceous ammonites, Vol. IV. Backhuys Publishers, Leiden, Netherland. 1-395.

Kopic, J., 1976. Representatives of the families phylloceratidae Zittel, 1884, Haploceratidae Zittel, 1884 and Oppelidae Bonarelli, 1894 (Ammonidea) in the Callovian of the Czestochowa Jura chain. Instytut Geologiczny, Z badan stratygraficzno- paleontologicznych W polsce, Biuletyn 295 (IX):109-141.

Lammerer, B., Langheirich, G., & Danai, M., 1983. The tectonic evelotion of the Binalud mountains (NE -Iran), in geodynamic project (geotraverse) in Iran. Geol. Surv. of Iran, report, No.51: 91-102.

Lebrun, P., 2009. Ammonites du Jurassique. Tome 2: Phylloceratoidea, Boreophylloceratoidea et Lytoceratoidea. Mineraux & Fossiles, hors serie, N: 144.

Majidifard, M.R., 2003. Biostratigraphy, lithostratigraphy, ammonite taxonomy and microfacies analysis of the Middle and Upper Jurassic of norteastern Iran. Ph. D. Thesis, University of Wuerzburg, 201 p. (Unpublished).

Page, K.N., 2008. The evolution and geography of Jurassic ammonoides. Proceeding of the Geologists Association, 119: 35-57.

Schlogl, J., Rakus, M., Mangold, C., & Elmi, S., 2005. Bajocian- Bathonian ammonite fauna of the Czorsztyn Unit, Pieniny Klippen Belt (Western Carpathians, Slovakia), its biostratigraphical and palaeobiogeographical significance. Acta geologica Polonica, 55: 339-359.

Schlogl, J., Mangold, C., Tomasovych, A., & Golej, M., 2009. Early and middle Callovian ammonites from the Pieniny Klippen belt (Western Carpathians) in hiatal successions: unique biostratigraphic evidence from sediment-filled fissure deposits. N.Jb. geol. Palaont. Abh., 255 (1): 55-79.

Seyed-Emami, K., 1988. Jurassic and Cretaceous ammonite fauna of Iran and their paleobiogeographic significance. (Die Jura- und Kriede- Ammoniten des Iran und iher palaobiogeographische Bedutung). In: Wiedmann, J., & Kullman, J. (Eds.), Cephalopodes- present and past, Schweizerbartsche Verlagsbuchhandlung, Stuttgart, pp. 599-606.

Seyed-Emami, K., Schairer, G., & Behroozi, A., 1994. Einige Ammoniten aus der Kashafrud formation (Mittlerer Jura) E Mashhad (NE-Iran). Mitteilungen Bayerischer Staatssammlung palaontologie und historische Geologie, 34: 145-158.

Seyed-Emami, K., Schairer, G., & Zeiss, A., 1995. Ammoniten aus der Dalichai–Formation (Mittlerer bis Oberer Jura) und der Lar–Formation (Oberer Jura) N Emamzadeh-Hashem (Zentralalborz, Nordiran), Mitt. Bayer. Staatsslg. Palaont. hist. Geol., Munchen, 35: 39-52.

Seyed-Emami, K., Fursich, F.T., & Wilmsen, M., 2004. Documentation and significance of the tectonic events in the northern Tabas Block (East-Central Iran) during the middle and late Jurassic. Rivista Italiana di paleontologia e stratigrafia. 110: 163-171.

Seyed-Emami, K., & Schairer, G., 2011. Late Jurassic (Oxfordian, Bifurcatus and Bimammatum zones) ammonites from the eastern Alborz mountains, Iran, second part. N.Jb. geol. Palaont. Abh. 260 (1): 11-20.

Seyed-Emami, K., & Schairer, G., 2010. Late Jurassic (Oxfordian, Bimammatum zones) ammonites from the eastern Alborz mountains, Iran, second part. N.Jb. geol. Palaont. Abh., 257: 267-281.

Spath, L.F., 1927. Revision of the Jurassic cephalopod fauna of Kachh (Cutch) [part 1]. Memoirs of the geological survey of India, Palaeontological Indica, New Series 9 (2): 1-71.

Taheri, J., Fursich, F.T., & Wilmsen, M., 2009. Stratigraphy, depositional environments and geodynamic significance of the Upper Bajocian - Bathonian Kashafrud Formation, NE Iran. In: Brunet, M.F., Wilmsen, M., Granath, J.W., (Eds.), South Caspian to Central Iran Basins. Geological Society, London, Special Publications, 312: 205-218.

Trauth, F., 1919. Die Neuhauser Schichten, eine litorale Entwicklung des alpinen Bathonian. Verh. Geol. R. A., Wien., 12: 333-339.

Truth, F., 1923. Uber eine Doggerfauna aus dem Lainzer Tiergarten bei Wien. Ann. Nat. Hist. Mus. Wien, 36: 167-250.

Wilmsen, M., Fursich, F.T., Taheri, J., 2009. The Shemshak group (Lower – Middle Jurassic) of the Binalud mountains, NE Iran: stratigraphy, depositional environments and geodinamics implications. Geological Society, London, Special Publications. 312: 175-188.