کدخدا در دوره قاجاریه

تاریخ و فرهنگ

مقاله 6، دوره 44، شماره 1، شهریور 1391   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/history.v0i0.13740

نویسندگان

نرگس صالح نژاد؛ علی یحیایی^* ؛ پیمان ابوالبشری

دانشگاه بیرجند

چکیده

در دوره قاجاریه جامعه ایران دگرگونی‌های زیادی در عرصه های سیاسی، اجتماعی و اداری از سر گذراند. این تحقیق می‌کوشد این تغییرات را در حوزه یکی از مناصب شهری یعنی منصب کدخدا از طریق بررسی پیشینه تاریخی و نیز وظایف و کارکردهای آن بررسی کند، زیرا کدخدا به عنوان یکی از صاحبان مناصب اجتماعی ایران و از زیر مجموعه های تشکیلات محلی و اداری تا پایان عصر قاجار حضور مؤثر و پررنگی در زندگی اجتماعی مردم داشته است. منصب کدخدا در این دوره در حوزه های مختلف تعریف شده است که از جمله کدخدایان محلات شهری، اصناف و روستاها بودند آنها وظایف و کارکردهای خاصی در هر یک از این سه حوزه داشتند. مطالعه منابع و اسناد برجای مانده مربوط به این دوره نشان دهنده میزان نفوذ و تأثیر این منصب در زندگی مردم است زیرا نقشی مهم در تنظیم رابطه بین مردم و حکومت داشت و از طریق ایفای نقش خود می توانست مؤثر و مفید و گاه حتی زیان رسان باشد و در راستای بهتر شدن زندگی و یا جهت مخالف آن گام بردارد.

کلیدواژه‌ها

کدخدا؛ قاجاریه