بررسی محورهای مناقب و فضائل در کتب شش‌گانۀ اهل سنت

علوم قرآن و حدیث

مقاله 2، دوره 40، شماره 2، آبان 1387   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/naqhs.v40i2.3195

نویسنده

اصغرپور اصغرپور^*

چکیده

جستجو در منابع کهن روایی اهل سنت نشان می‌دهد که بخشی از آن ها با عنوان «کتاب الفضائل» به ذکر فضائل و مناقب افراد و گروه ها اشاره دارند. در نظر گرفتن فصلی جداگانه با این عنوان، در کنار دیگر ابواب و فصول حدیثی، از اهمیت این موضوع و اهتمام صاحبان جوامع حدیثی اهل سنت به گردآوری این دسته روایات، پرده برمی‌دارد. این گونه روایات را پس از گردآوری و بررسی می‌توان در هفت دسته (عرصه) جای داد: «فضائل برخاسته از رابطۀ فرد با پیامبر (ص)»، «دینی»، «قومی، قبیله ای و گروهی»، «نظامی ـ امنیتی»، «علمی»، «اخلاقی» و «روایات اختصاصی اهل بیت (ع)». روایات مناقب و فضائل افراد یا گروه ها با اثرپذیری از شرایط مختلف زمانی، مکانی و ...، از حد دلالت، ارزش و اعتبار متفاوتی برخوردار است که به هنگام استناد باید مورد توجه و دقّت‌نظر قرار گیرد. فضائل و مناقب، یکی از حوزه‌های حدیثی است که از راه ‌یافتن جعل و وضع در امان نبوده است، از این رو ‌هنگام بهره‌گیری از این روایات و استناد به آن ها دقت‌نظر و احتیاط، ضروری به نظر می‌رسد.
کلیدواژه‌ها: مناقب، فضائل، کتب شش‌گانه، اهل‌سنت.