حزب و تحزّب در اندیشه اسلامی

فقه و اصول

مقاله 1، دوره 41، شماره 1 - شماره پیاپی 82، خرداد 1388   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/fiqh.v0i0.3146

نویسنده

بهرام اخوان کاظمی^*

چکیده

حزب و تحزّب در معانی متأخّر، پدیده ای جدید و از دیدگاه فقهی، مسأله ای نوظهور در جامعه و فرهنگ شیعی است ودر اندیشه دینی پیرامون مقبولیّت و یا مطرودیّت آن، ابهام ها، دغدغه هاو دیدگاه های متعدّد وبعضاً متنافری وجود دارد.
درتبیین موضوع تحزّب در اندیشه اسلامی ؛ یا تلاش شده است در منابع قرآنی و روایی و سیرة معصومین و تاریخ صدر اسلام به دنبال ما بازاهای حزب و تحزّب باشند و یا آنکه سعی کنند حزب و تحزّب را به عنوان امری جدید و مستحدثه تلقّی کرده و بنا به کارکردهای مثبت و عقلانی آن، و ملازمت شرع با عقل، جواز مشروعیت برای این پدیدة مدرن سیاسی را صادر کنند. در این پژوهش، ضمن توجّه به این دو چارچوب روشی، - ضمن ارجح دانستن رویکرد دوم – ابتداء جایگاه حزب و تحزّب در قرآن بررسی شده و سپس دیدگاه و استدلالات مخالفین و موافقین با مشروعیت دینی تحزّب مورد بحث قرار می گیرد و بر دیدگاه «موافقت معتدل» صحّه گذاشته می شود.
کلید واژه ها: تحزّب، حزب الله، سیاست، اندیشه اسلامی، روایات، شریعت، عقل، فقه سیاسی، کلام.