بررسی ساختار بازار و نظام بازاریابی گل و گیاهان زینتی در ایران مطالعة موردی؛ بازار گل رز شاخه بریده در اصفهان

اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 14، دوره 23، شماره 2، مهر 1388   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead2.v1388i2.2544

نویسندگان

علیرضا نیکویی^{* 1}؛ محسن رفعتی²؛ محمد بخشوده³

¹استادیار پژوهش تحقیقات اقتصاد کشاورزی، دفتر امور اقتصادی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

²استادیار پژوهش تحقیقات اقتصاد کشاورزی ، موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج

³گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز

چکیده

چکیده
تولید گل و گیاهان زینتی در ایران، در عین حال که توام با مزیتهای قابل توجهی می‌باشد، چالشها و نارسائی هائی را نیز در ساختار بازار و بازاریابی این محصولات در بر دارد. در این مطالعه، به بررسی مسیرهای مختلف بازاررسانی گل و گیاهان زینتی در وضعیت ساختار بازار موجود براساس معیارهای اقتصادی بازاریابی و ویژگیهای ساختار بازار، پرداخته شده است. گل رز شاخه بریده و استان اصفهان، به ترتیب، به عنوان محصول و منطقه نمونه تولید انتخاب شد. نتایج نشان داد که سهم تولید کننده از قیمت فروش به مصرف کننده و راندمان بازاریابی پائین باشد. در عین حال در این نظام، به دلیل وجود ضایعات بالا، کارائی فنی پائین است. ولی، کارائی قیمتی به دلیل بالا بودن قیمت خرده فروشی نسبت به قیمت سر مزرعه، بالا و در نتیجه کارائی کل نیز بالا می‌باشد. بنابراین، سهم سایر عوامل بازاریابی از این نسبت بالا بیشتر از تولید کننده است. بررسی ساختار این بازار نشان می‌دهد که کالاها غیر همگن بوده و شرایط ورود به بازار سخت و توام با عدم حتمیت است. بر این اساس، نظام بازار رسانی گل و گیاه در ایران ناکارا و ساختار بازار، یک ساختار غیر رقابتی است. این شرایط غیر رقابتی که باعث وجود اطلاعات ناقص در بازار خواهد شد، امکان برنامه ریزی تولید برای تولیدکنندگان را میسر نمی‌سازد و به دلیل وجود مازاد عرضه یا تقاضا، نوسانات قیمت گل در سطح عمده فروشی زیاد است. این در حالی است که قیمت خرده فروشی نوسانات کمتری داشته و کاهش قیمت بازار در بسیاری از زمانها به مصرف کننده منتقل نمی‌شود. بنابراین، تولید کننده کمترین و مصرف کننده بیشترین قیمت ممکن را، به ترتیب دریافت و پرداخت، می‌نمایند. در این خصوص اصلاح ساختار بازار گل در ایران پیشنهاد گردید.

طبقه بندی JEL : D44/D61

واژه‌های کلیدی: ایران، بازاریابی، ساختار بازار، گل رز