تحلیل فضایی و مکانیابی مراکز اسکان موقت با استفاده از تلفیق فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقاله 5، دوره 1، شماره 1، فروردین 1391، صفحه 111-131   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geo.v1i1.16543

نویسندگان

هاشم داداش‌پور^{* 1}؛ حمیدرضا خدابخش²؛ مجتبی رفیعیان²

¹دانشگاه تربیت مدرس

²تربیت مدرس تهران

چکیده

به طور کلی مکان یابی و جانمایی مراکز اسکان موقت موضوع پیچیده ای است که تابعی از معیارها و متغیرهای متعدد می باشد. بنابراین با توجه به قابلیتهای تکنیک های تصمیم گیری چندمعیاره (MCDM) می توان اذعان داشت که امروزه بهره گیری از این روشها به منظور تعیین و سنجش ضرایب اهمیت معیارها و شاخص های تأثیرگذار بر مکان یابی فعالیتها، یکی از مناسب ترین روش ها به حساب می آید. فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) یکی از جدیدترین روشهای تصمیم گیری در این حوزه به حساب می آید، که امروزه کاربرد گسترده ای را در عرصه تحقیقات علمی به خود اختصاص داده است. مقاله حاضر که با هدف استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) در مکان یابی سایتهای اسکان موقت تدوین گردیده است؛ در ابتدا به معرفی این روش و مراحل تحقیق آن پرداخته و سپس با معرفی دیدگاه ها و متغیرهای تاثیرگذار در عرصه مسکن و سرپناه پس از سانحه، به کاربرد این مدل در منطقه 16 کلانشهر تهران اشاره نموده است. نتایج تحقیق نشان می-دهد که از میان شاخصهای مطالعه شده؛ 3 شاخص میزان سرانه خدماتی، هزینه تملک و کاربری وضع موجود بیشترین و سه شاخص میزان مجاورت با حریم معابرو محورهای ارتباطی، صنایع آلاینده و حریم خطوط فشار قوی کمترین میزان اهمیت را در فرآیند گزینش مکان برای سکونت دهی افراد بی خانمان در حوزه تصمیم گیری از منظر برنامه ریزان به خود اختصاص می دهند، در ضمن باتوجه به روش و شاخصهای گزینش شده، دو بوستان بعثت و بهمن مناسب ترین مکان برای استقرار سایتهای اسکان موقت شناسایی گردیده اند.

کلیدواژه‌ها

مسکن موقت؛ فرآیند تحلیل شبکه ای(ANP)؛ مکان یابی؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)؛ منطقه 16 تهران

مراجع

Asgharpoor Mohammad, 2008, Multi-criteria decision making, Tehran: Tehran University.

Behzadfar Mustafa, 2004-5, The first step in planning: The Reconstruction, Deployment strategies and systems for temporary housing, Journal of haft shahr, No. 18, 19.

Burby J. Raymond, Deyle E. Robert, Godschalk R. David and Olshansky B. Robert 2000, Creating hazard resilient communities throught land-use planning, Natural Hazards Review, Vol. 1, No. 2.

Earthquake and environmental studies center of Great Tehran, 2001, The seismic micro-zoning of great Tehran, Tehran: Earthquake and environmental studies center great Tehran.

Ghazinori seyed sepehr, tabatabaeian seyed habibolah, 2002, Sensitivity analysis of multi-criteria decision making problems than to technique, Used in case study, Iranian Journal of Knowledge Management, No.56.

Ghodsipoor seyed hasan, 2002, Discussions in multi criteria decision Analytical Hierarchy Process, Tehran: Amirkabir University of Technology.

Khan Sheeba , Nishat Faisal Mohd 2008, An analytic network process model for municipal solid waste disposal options, Waste Management, NO 28.

Latina, Corrado, 1990, Long-term use of prefabricated temporary housing in earthquake in Italy, Tehran: Building and housing research center, No. 116.

Niemira, Michael, Saaty L. Thomas 2004, An analytic network process model for financial-crisis forecasting, International Journal of Forecasting, No20.

Nigg, Barnshaw and Torres 2006, Hurricane Katrina and the Flooding of NewOrleans: Emergent Issues in Sheltering and Temporary, The Annals of the American Academy Housing,604, 113-128.

Perez, J.A.M., Vega, J.M.M., Verdegay, J.L., 2004. Fuzzy location problems on networks. Fuzzy Sets and Systems 142, 393–405.

Phillips Brenda 2009, Recovery Disaster, Published by Taylor & Francis Group.

Piran parviz, 2005, The consequences and reactions posed by Social crises and threats, Iranian Journal of Social Welfare, No. 16.

Saaty L. Thomas 1999, Fundamental of the Analytic Network Process, ISAHP, Kobe Japan.

Saaty L. Thomas 2004, The Analytic network process dependence and feedback in decision making part 2 theory and validation examples, Available at: www.knu.edu.tw/.../The%20AHP%20and%20ANP%20Part%202 %202004.doc, Access Date: 2010/9/17.

Saaty L. Thomas, Vargas Luis 2006, Decision Making with the Analytic Network Process Economic, Political, Social and Technological Applications with Benefits, Opportunities, Costs and Risks, USA, University of Pittsburg Springer.

Tuzkaya Gulfem and et al 2008, An analytic network process approach for locating undesirable facilities: An example from Istanbul, Turkey, Journal of Environmental Management, NO 88.

UN-Habitat 2006, A new start: The paradox of crisis, Journal of Habitat Debate, Vol.12.No.4, Available at: http://www.unhabitat.org/pmss/getElectronicVersion.asp?nr=2301&alt=1 Access Date: 2010/5/10.

Yuksel, Ihsan , Dagdeviren, Metin 2007, Using the analytic network process ANP in a SWOT analysis – A case study for a textile firm, Information Sciences, NO 177.