‌‌‌‌‌تقسیم‌بندی جدید انواع باهم‌آیی واژگانی با در نظر گرفتن ویژگی های فرا‌متنی در شکل‌گیری انواع باهم‌آیی

زبانشناسی و گویش های خراسان

مقاله 3، دوره 4، شماره 7، شهریور 1392   

نوع مقاله: علمی - پژ‍وهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lj.v4i7.24960

نویسندگان

شهلا شریفی^* ؛ مجتبی نامور فرگی

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در مطالعات گوناگون زبانشناختی، اغلب تنها از یک نوع با هم‌آیی سخن به میان آمده است و در تقسیم‌بندی ‌انواع باهم‌آیی، تنها به ویژگی‌های صوری و دستوری واژگان همنشین پرداخته‌شده است. در این پژوهش برای نخستین بار، هشت معیار برای تعیین باهم‌آیی‌ها در زبان فارسی ارایه می‌گردد که از آن جمله می‌توان به واژة محوری ، سرایت ویژگی و جدایی پذیری اشاره کرد. همچنین باهم‌آیی‌های زبان فارسی از منظرهای متفاوت مانند: همجواری، تعداد و نوع واژگان، ویژگی‌های متنی و فرامتنی واژگان همنشین، در دسته‌های مختلفی از قبیل باهم‌آیی‌های بافاصله و بی‌فاصله، باهم‌آیی‌های ساده و چندگانه، باهم‌آیی‌های معنایی، بافتی و ...دسته‌بندی شده‌اند. با توجه به معیارهای متعددی که در این مقاله معرفی شده است و نیز با توجه به حجم پیکرة زبانی به کار رفته با بیش از 200 هزار واژه، نتایج این پژوهش می‌تواند در بررسی‌های مختلف در باب باهم‌آیی‌های زبان فارسی و شیوه‌های مختلف همنشینی واژگان مورد استفاده قرار گیرد. همچنین از یافته‌های این پژوهش می‌توان در فرهنگ‌نگاری و آموزش باهم‌آیی‌های خاص زبان فارسی به زبان‌آموزان خارجی استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

باهم‌آیی؛ واژة محوری؛ واژة همنشین؛ سرایت ویژگی؛ ویژگی‌های فرامتنی