بررسى و تحلیل مبانى فکرى اخوان الصفا در تأویلات باطنی قرآن

علوم قرآن و حدیث

مقاله 4، دوره 41، شماره 2، آذر 1388   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/naqhs.v41i2.3963

نویسنده

دهقان دهقان^*

چکیده

آراء و دیدگاههای اخوان الصفا در بارة ماهیت دین و تأویلات آنان در بارة آیات قرآن مورد توجه جمعى از اندیشمندان به ویژه مفسران قرآن بوده است. شماری ازمفسران تحت تأثیر دیدگاههای باطنی اخوان الصفا واقع شده و مستقیماً و یا بطور غیر مستقیم از آراء آنان بهره برده اند. هرچند اخوان الصفا برای فهم آیات قرآن، تمسک به معنای ظاهری را مجاز ندانسته و تأویل آیات را امر ضروری می‌دانند، لکن هرنوع تأویلی را روا ندانسته و با تأویلات بسیاری از تأویل گرایان به ویژه با معتزله به شدت مخالفت ورزیده اند. در این مقاله نویسنده کوشش نموده تا دیدگاههای تأویل گرایانه اخوان الصفا در باره آیات قرآن و نیز تأثیر آراء آنان را بر مفسران بررسی کند.
کلید واژه ها: اخوان الصفا، تأویل، تفسیر، قرآن، ظاهر، باطن.