بررسی رابطۀ نگرش ها، حمایت اجتماعی و کیفیت زندگی سالمندان (مورد مطالعه: سالمندان ساکن شهر کرمان)

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مقاله 5، دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 24، اسفند 1393، صفحه 189-206   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jss.v11i2.16922

نویسندگان

فاطمه صمدیان^{* 1}؛ سعیده گروسی²

¹دانشگاه شهیدباهنر کرمان

²دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

کیفیت زندگی سالمندان متأثر از عوامل متعددی است که یکی از مهم‌ترین آن‌ها حمایت اجتماعی از سالمند است. با افزایش حمایت‌های اجتماعی، کیفیت زندگی هم بهبود می‌یابد؛ اما تحقیقات پیشین نشان می‌دهد که نگرش سالمندان نسبت به حمایت اجتماعی و توانایی‌ها، خود در تأثیرگذاری حمایت اجتماعی نقش دارد و اگر نگرش سالمند نسبت به حمایت اجتماعی دریافت‌شده، منفی باشد و آن را نشانۀ ناتوانی و درماندگی خود بداند یا آن را پرهزینه و تحقیر‌کننده بداند یا فرد احساس کند که خودش توانایی انجام کارهایش را دارد و نیازی به کمک دیگران ندارد، دریافت حمایت اجتماعی برای او ممکن است دارای تأثیر منفی باشد.
این پژوهش به صورت پیمایش در بین 380 سالمند زن و مرد ساکن شهر کرمان انجام شده است. ابزار پژوهش پرسش‌نامه همراه با مصاحبه بوده است.میانگین سنی پاسخگویان 01/67 بوده و مهم‌ترین حمایت‌کنندگان ایشان در درجۀ اول همسر و سپس فرزند پسر و در درجۀ سوم، فرزند دختر بوده است. نتایج نشان داده که حمایت عاطفی، مالی، خدماتی، مشورتی و اطلاعاتی، نگرش به حمایت و نگرش نسبت به توانایی‌های خود و مدت رابطه از مهم‌ترین متغیرهایی بودند که با کیفیت زندگی ارتباط معنی‌دار داشتند. از بین این متغیرها، نگرش به حمایت، بیشترین تأثیر را داشته است.

کلیدواژه‌ها

کیفیت زندگی؛ حمایت اجتماعی؛ سالمند؛ کرمان

مراجع

1. بخشایی، نورمحمد؛ بیرشک، بهروز؛ عاطف وحید، محمد کاظم و بوالهری، جعفر. (1382). «ارتباط حمایت اجتماعی ادراک‌شده و رویدادهای استرس‌زای زندگی با افسردگی». مجلّۀ اندیشه و رفتار. شمارۀ2. صص60-49.

2. بخشی پوررودسری، عباس؛ پیروی، حمید و عابدیان، احمد. (1384). «بررسی رابطه رضایت از زندگی و حمایت اجتماعی با سلامت روان در دانشجویان». فصل‌نامۀ اصول بهداشت روانی. شمارۀ 27-28. صص 152-145.

3. پاشا، غلامرضا؛ صفر زاده، سحر و مشاک، رویا. (1386). «مقایسۀ سلامت عمومی و حمایت اجتماعی بین سالمندان ساکن خانه سالمندان ساکن در خانواده». فصل‌نامۀ خانواده پژوهی. سال سوم. شمارۀ9. صص 521-503.

4. شهبازی، علیرضا؛ میر‌خانی، مجید؛ حاتمی‌زاده، نیکتا و رهگذر، مهدی. (1387). «ارزیابی میزان ناتوانی سالمندان شهر تهران». مجلّۀ سالمندی ایران. شمارۀ10. صفص 100-84.

5. حمیدی‌زاده، سعید؛ احمدی، فضل‌الله ؛ اصلانی، یوسف ؛اعتمادی، شهرام؛ صالحی، کمال و کردیزدی، رحمت‌الله. (1387). «بررسی تأثیر برنامه ورزشی گروهی بر کیفیت زندگی سالمندان». مجلّۀ دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی شهید صدوقی یزد. دورۀ شانزدهم. شمارۀ1. صص 95-81.

6. ریاحی، محمد‌اسماعیل. (1387). «مطالعۀ تطبیقی موقعیت و جایگاه سالمندان در جوامع گذشته و معاصر». مجلّۀ سالمندی ایران. سال سوم. شمارۀ 10-9. صص 21-10.

7. صمدی، صادق؛ بیات، آرش ؛ طاهری، مجید؛ جنید، بدریا و روزبهانی، نسرین. (1386). «آگاهی، نگرش و عملکرد سالمندان نسبت به شیوۀ زندگی سالم در دوران سالمندی». مجلّۀ علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین. سال یازدهم. شمارۀ 1. صص 95-83

8. کریمی، یوسف. (1382). روان‌شناسی اجتماعی. تهران: نشرارسباران.

9. Cohen, S. (1988). “Psychosocial model of the role of support in the etiology of Psychosocia disease” .Health psychology.7 (3). Pp 269-297

10. Crystal, Dehle. “social supportin marriage”.the American Journal of family therapy. 29 (4).pp 307-324.

11. Davidson, Lisa M, (2008). “united states and finnish Adolescents,petceptions of socialsupport: Across- Cultural Anlysis”. school psychology international. 28 (1). Pp 360-365.

12. Janevic, Mary R .(2004). “Longitudinal effects of older women with heart disease”. INTL.J.AGING and Human Development . vol 59. Pp 153-175.

13. Kim, Jungmeen E. and Nesselroade, JohnR. (2003). “Relationship among social support,self-concept,and wellbeing of older adult:A study of process using dynamic factor model”. international journal of Behavioral Development.27. Pp 27-49.

14. Thotis , p. (1982). “conceptual,methodological and theorical problem in studying social support as a buffer again life stress”. journal of health and social behavior. vol 23. 145-169.

15. Vangelisti, Anital. (2009). “Challenges in conceptualizing social suppot”. journal of social and personal Relationship copyright sage publication. vol 26. Pp 39-51.

16. Vondras, Deaand,Madey, scottf. (2004).” the attainment of important health Goals throughout adulthood:aninteGration of the treory of planned behavior and aspects of social support”. INTL.J.AGiNG and Human Development. Vol 5. pp 205-234.

17. Weinefeild H.R, Winefeld, A.&Tiggemen, m. (1992). “social support and psychological wellbeing inyoung adult the Multi-Dimensional support scale”. journal of personality Assessmant.58 (1). Pp 193-210.

18.Yen, chen-fang, Kuo, chun-ya, Tsai, pei-Tzu, Ko chih-Hung. (2006). correlation of quality of life with adverse effects of medication, social support course of illness. psycho pathology and demographic characteristics in patients with panic disorder.wiley-lis. inc.