ترجمة کودکانه ها به فارسی: چالش لحن

مطالعات زبان و ترجمه

مقاله 4، دوره 47، شماره 1، فروردین 1393، صفحه 105-122   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lts.v47i1.42893

نویسنده

عباس امام^*

گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

ترجمة آثار ویژة کودکان کاری سهل و ممتنع است؛ کاری بسیار دشوار است که ترجمة آن در آغاز آسان جلوه می کند. تصور غالب افرادی که برآن می شوند تا برای کودکان آثاری را ترجمه کنند، این است که می پندارند موضوعات کودکانه ساده هستند و متن های مرتبط، به لحاظ واژگان، ساختارهای دستوری و سایر ویژگی های زبانی نیاز به دقت نظر زیاد و خلاقیت در ترجمه ندارند؛ اما حقیقت این است که دست کم ترجمة ادبیات داستانی و نیز شعرهای کودکانه نشان می دهند که قضیه به این سادگی ها نیست. حفظ حال وهوای کودکانه در این گونه آثار که بخش عمدة آن به دقت در گزینش «لحن» مناسب بازمی گردد، ازجمله عواملی هستند که در پاره ای از موارد آن طور که باید و شاید مدنظر قرار نمی گیرند. در این مقاله سعی شده است تا با ارائة نمونه هایی از ترجمه های فارسی منثور و منظوم چاپ شده، نارسایی ها و کاستی های لحن محور آن ها ریشه یابی و بیان شوند و به این ترتیب بر ضرورت دقت بیشتر مترجمان در ترجمة کودکانه ها تأکید گردد.

کلیدواژه‌ها

ترجمه؛ مترجم؛ کودکانه؛ نثر و نظم فارسی؛ لحن؛ بازسازی

مراجع

خطر ترجمه در کمین ادبیات کودک و نوجوان. (بی تا). بازیابی در 10 تیر 1392 از

http://www.tebyan.net/ newmobile.aspx/index.aspx?pid=222310

دی پائولا، ت. (1374). افسانة گل های آبی (ف. گل محمدی، مترجم). تهران: کانون چاپ.

راس، ک. (1373). جوجه اُردک زشت (ک. فرهادی، مترجم). تهران: نشرچشمه.

زمانی، ف. (1381). بررسی روند ترجمه در نشریات کودکان ونوجوانان ایران درطول برنامة پنج-سالة دوم توسعه (77-1373). پژوهشنامة ادبیات کودک و نوجوان، (4)، 61-52.

قاسم نیا، ش. (1374). ویروس بزرگسالی در شعرکودک. پژوهشنامة ادبیات کودک و نوجوان، (2)، 36-30.

کوثری، ع. (1379). تجربه ای در داستان های کودکان. فصلنامة مترجم، (33)، 52-49.

محمدی، م. ه.، و قائینی، ز. (1381). تاریخ ادبیات کودکان ایران (جلد اول). تهران: نشر چیستا.

معیارهای یک ترجمة خوب برای کودکان. (بی تا). بازیابی در 14 مرداد 1392 از

http://www.tebyan.net/ newindex.aspx?pid=195652

موسوی، ف.، هادی پور، ا.، و سمندری، ج. (1387). سیر ادبیات کودکان و نوجوانان در ایران. فصلنامة ادبیات فارسی، 4(11)، 143-124.

ویورست، ج. (1388). ازجایم تکان نمی خورم (ز. رضایی، مترجم). تهران: نشر پیدایش.

Abrams, M. H. (1970). A glossary of literary terms (3rd ed). New York: Regents.

Bell, A. (1985). Translator's notebook: The naming of names. Signal, 46, 3-11.

Bell, A. (1986). Translator's notebook: Delicate matters. Signal, 49, 17-26.

Cuddon , J. A. (1976). A dictionary of literary terms. New York: Penguin Books.

Frank,H. T. (2007). Cultural encounters in translated children's literature: Images of Australia in French translation. Manchester: St Jerome.

Hirano, C. (1999). Eight ways to say you: The challenges of translation. The Horn Book Magazine, 75(1), 34-41.

House, J. (2011). Translation quality assessment: A model revisited. Tubingen: Gunter Narr Verlag.

Lathey, G. (2011). Children's literature. In M. Baker, & G. Saldanha (Eds.), Routledge encyclopedia of translation studies (2nd ed.) (pp. 31- 34) .London & New York: Routledge.

Oittinen, R. (2000).Translating for children. New York & London: Garland.

O'Sullivan, E. (2005). Comparative children's literature. London: Routledge.

Van Coillie, J., & Walter, P. V.(eds.). Children's literature in translation: Challenges and strategies. Manchester: St Jerome.