ماهیت نمود واژگانی فعل و رابطۀ آن با تکواژ ستاک‌ساز غیر‌معلوم - rā در کردی سورانی

زبانشناسی و گویش های خراسان

مقاله 3، دوره 5، شماره 8، اردیبهشت 1392، صفحه 53-80   

نوع مقاله: علمی - پژ‍وهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lj.v5i8.34486

نویسندگان

فاطمه دانش پژوه^{* 1}؛ غلامحسین کریمی دوستان²؛ زینب محمد ابراهیمی³؛ بلقیس روشن¹

¹دانشگاه پیام نور تهران

²دانشگاه تهران

³دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

پژوهش حاضر با استناد به آرای وندلر (1957، 1967) و کرافت (2010)، ماهیت نمود واژگانی فعل و رابطۀ آن را با تکواژ ستاک‌ساز غیرمعلوم -rā/rē در کردی سورانی مورد مطالعه قرار می‌دهد. در این مقاله، که پژوهشی توصیفی-تحلیلی است، نشان داده می‌شود برخی از افعال با وجود ویژگی مشترک نمودی، رفتارهای متفاوتی نسبت به تکواژ -rē/rā از خود نشان می‌دهند؛ زیرا ساخت صوری فعل از جمله ساده و مرکب بودن آن بر پیوستن این تکواژ به فعل تاثیر می‌گذارد. این امر نشان می‌دهد که صرفاً نمود فعل ، توانایی تبیین حضور و یا عدم حضور تکواژ مذکور را در سطح نحو ندارد، بلکه صورت فعل نیز نقش مهمی را در این امر ایفا می‌کند. علاوه بر این، در این مقاله نشان داده می‌شود در بیشتر موارد آزمون‌های «در x زمان» و «به مدت x زمان» نمی‌توانند وجه ممیزۀ معیاری برای تمایز گذاشتن رخدادهای «کرانمند» و «ناکرانمند» باشند. این امر سبب می‌شود که این آزمون‌ها نتوانند نقش محوری در تمایز گذاشتن رخدادها براساس نمود واژگانی در کردی سورانی ایفا کنند. افزون براین، مقالۀ حاضر گویای این مطلب است که هیچ رابطۀ مستقیمی بین ساخت غیر‌معلوم و کرانمندی وجود ندارد، زیرا تکواژ rā/rē- هم در رخدادهای کرانمند و هم ناکرانمند قابلیت پیوستن به فعل را دارد.

کلیدواژه‌ها

نمود واژگانی؛ نمود دستوری؛ کرانمندی؛ ساخت غیر‌معلوم؛ کردی سورانی