تفسیر محیط رسوبی، چینه‌نگاری سکانسی و منشأ نهشته‌های نئوژن شرق کپه‌داغ و شرق ایران مرکزی

رخساره‌های رسوبی

مقاله 1، دوره 5، شماره 1، شهریور 1391، صفحه 31-45   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/sed.facies.v5i1.3413

نویسندگان

سید حسین حسینی^* ؛ مهدی نجفی؛ سید رضا موسوی حرمی

چکیده

در این مطالعه نهشته‌های نئوژن شرق کپه‌داغ و شرق ایران مرکزی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. این نهشته‌ها در شرق کپه‌داغ از دو مجموعه رخساره سنگی گراولی (Gh، Gmg، Gmm و Gcm) و ماسه‌ای (Sm) و چهار عنصر ساختاری CH، SB، GB و SG تشکیل شده است. این نهشته‌ها از پایین به بالا در سیستمهای رودخانه‌ای بریده بریده نزدیک به منشأ با بار بستر ماسه‌ای با سطح اساس پایین و سپس مخروط ‌افکنه نزدیک به منشأ نهشته شده‌اند. مطالعات چینه‌نگاری سکانسی این نهشته‌ها بر اساس تغییرات رخساره‌ای نشان دهنده نهشته شدن در یک سکانس رسوبی و در فاصله زمانی کاهش فضای رسوب گذاری است. مطالعات پتروگرافی بیانگر منشأ کوه زایی برخوردی و کوه زایی با چرخه مجدد رسوبات در این حوضه است. نهشته‌های نئوژن مورد مطالعه در شرق ایران مرکزی از چهار مجموعه لیتوفاسیس آواری گراولی ( Gp، Gt، Gh، Gmg، Gmm،Gcm)، ماسه‌ای (Sp، St، Sh و Sm)، دانه ریز (سیلتستون) (Fm) و تبخیری (P) و پنج عنصر ساختاری FF، CH، SB، GB و SG تشکیل شده است. این نهشته‌ها از پایین به بالا در محیطهای پلایایی، رودخانه بریده بریده نزدیک به منشأ تا منطقه میانی با بار بستر ماسه‌ای تا گراولی با سطح اساس پایین و سپس مخروط‌افکنه نزدیک به منشأ نهشته شده‌اند. مطالعات چینه‌نگاری سکانسی نشان ‌دهنده نهشته شدن این رسوبات در طی دو سکانس رسوبی است. سکانس رسوبی نخست مربوط به زمان افزایش فضای رسوب‌گذاری و سکانس رسوبی دوم مربوط به زمان کاهش فضای رسوب‌گذاری می‌باشد. ترکیب ماسه سنگها و کنگلومراها و موقعیت تکتونیکی منطقه نشان از منشأ کوه زایی قوسی و بلوک قاره‌ای نهشته‌های این حوضه دارد.

کلیدواژه‌ها

چینه‌نگاری سکانسی؛ منشأ