تحلیل شاخصه های محلی نگاری خراسان در دوره ی معاصر

تاریخ و فرهنگ

مقاله 2، دوره 46، شماره 1، شهریور 1393، صفحه 27-56   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/history.v46i9.30523

نویسنده

ابوالفضل حسن آبادی^*

آستان قدس رضوی

چکیده

در این مقاله به بررسی شاخصه های محلی نگاری خراسان در دوره معاصر پرداخته می شود. این شاخصه ها در سه مولفه مورخ، موضوع و انتشار مورد تبیین قرار می گیرد. به منظور تشریح مولفه ها از آمار کمّی و تحلیل کیفی استفاده شده است. آمارهای گردآوری شده به روش کتابخانه ای و آرشیوی و بر اساس اطلاعات موجود در پایگاههای کتابشناختی و کتابشناسی ها تهیه شده است. اهمیت این تحقیق از آن روست که تاکنون به تاریخ نگاری محلی خراسان در دوره معاصر با مولفه های تبیین شده، پرداخته نشده است و بیشتر به تک نگاری های موضوعی درباره کتابها و برخی موضوعات سیاسی واجتماعی توجه شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که سه عامل آستان قدس رضوی، مشهد و هویت تاریخی خراسان در کنار برخی از حوادث مانند انقلاب اسلامی و جنگ بر شاخصه های تعریف شده، تاثیر مستقیم گذاشته است.

کلیدواژه‌ها

تاریخنگاری محلی؛ خراسان؛ مشهد؛ آستان قدس رضوی

مراجع

آی‍ت‍ی‌، م‍ح‍م‍دح‍س‍ی‍ن‌، به‍ارس‍ت‍ان‌ در ت‍اری‍خ‌ و ت‍راج‍م‌ رج‍ال‌ ق‍ای‍ن‍ات‌ و ق‍ه‍س‍ت‍ان‌، بی نا، تهران، 1327.

ادی‍ب‌‌ه‍روی‌، م‍ح‍م‍دح‍س‍ن‌، ال‍ح‍دی‍قة‌ال‍رض‍وی‍ه، چاپخانه خراسان‌‬، مشهد، ‬1327ق.‬‬‬‬

اعتمادالسلطنه، محمدحسن، م‍طل‍ع‌ ال‍ش‍م‍س‌: ت‍اری‍خ‌ ارض‌ اق‍دس‌ و م‍ش‍ه‍د م‍ق‍دس‌: در ت‍اری‍خ‌ و ج‍غ‍راف‍ی‍ای‌ م‍ش‍روح‌ ب‍لاد و ام‍اک‍ن‌ خ‍راس‍ان‌، پیشگام، تهران‌، 1352.

افشارآرا، محمدرضا، خراسان و حکمرانان یا تاریخ استانداری خراسان از آغاز تا پایان عصر قاجاریه، محقق، مشهد، 1380.

امام، محمدکاظم، مشهد طوس، یک فصل از تاریخ و جغرافیای تاریخی خراسان، کتابخانه ملی، تهران، 1348.

بلوکی، ابراهیم، «معرفی و نقد کتاب تاریخ طوس او مشهد الرضوی»، کتاب ماه تاریخ وجغرافیا، شماره 44-45، خرداد و تیر 1380.

تجلی سبزواری، ابراهیم، تاریخ انقلاب خراسان یا بنای مشروطیت، مشهد (چاپ سنگی)، 1327ق.

ت‍وح‍دی، ک‍ل‍ی‍م‌ال‍ل‍ه، ح‍رک‍ت‌ ت‍اری‍خ‍ی‌ ک‍رد ب‍ه‌ خ‍راس‍ان‌ در دف‍اع‌ از اس‍ت‍ق‍لال‌ ای‍ران‌، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، 1366.

حسن آبادی، ابوالفضل، «بررسی یک نسخه منظوم از دوره مشروطه»، پیام بهارستان، سال دوم، 1388.

حسن آبادی، ابوالفضل، مصاحبه با جابانی، آرشیوتاریخ شفاهی آستان قدس، 1392.

حسینی، محسن، خراسان، ابنیه و مشاهیر مجموعه مقالات عبدالحمید مولوی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، مشهد، 1389.

رجایی، عبدالمهدی، نورایی، مرتضی، «تاریخ‌نگاری محلی عصر قاجار و مولفه‌های آن»، تاریخ و فرهنگ، شماره 86، بهار و تابستان، 1390.

رضوی، محمد باقر، (1384)شجره طیبه در انساب سلسله سادات علویه رضویه، تکمله و تصحیح و تهیه مشجّرات: محمد تقی مدرس رضوی؛ بازنگری و ویرایش مهدی سیدی، آهنگ قلم، مشهد، 1384.

سیدی، مهدی، زورآباد جام، محقق، مشهد، 1373.

شاکری،رمضانعلی، «منابع و مآخذ تاریخ مشهد و طوس»، مشکو‌ة، شماره 5، تابستان 1363.

شاکری،رمضانعلی، اترکنامه تاریخ جامع قوچان، امیر کبیر، تهران، 1365.

فاضل بسطامی، نوروزعلی بن محمد باقر، فردوس التواریخ (تاریخ ارض اقدس رضوی)، تبریز (چاپ سنگی)، 1315ق.

قاجار، زین‌العابدین میرزا، نفوس ارض اقدس مردم مشهد قدیم، تصحیح و توضیح: مهدی سیدی، سگال، مشهد، 1382.

گ‍رای‍ل‍ی ف‍ری‍دون، ‌ن‍ی‍ش‍اب‍ور ش‍ه‍ر ف‍ی‍روزه‌، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، 1357.

مدرس رضوی، محمدتقی، مشهد در آغاز قرن چهارده خورشیدی مشهور به گزارش مکتب شاهپور، آهنگ قلم، مشهد، 1386.

میرنیا، علی، پژوهشی در شناخت ایل‌ها و طایفه‌های عشایری خراسان و نقش سیاسی روسای ایل‌های بزرگ در امور کشور و روابط آنها با حکومتها و استعمارگران، موسسه انتشاراتی و آموزشی نسل دانش، تهران، 1369.

میرنیا، علی، طوایف ترکمان در دشت گرگان و خراسان، اطلس، مشهد، 1366.

نقدی، رضا، جغرافیا و نفوس خراسان درعصر ناصری، بنیاد پژوهشهای اسلامی، مشهد، 1390.