ارزیابی جذب و کارایی مصرف نور توسط کانوپی کشت مخلوط ذرت و لوبیا

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 2، دوره 1، شماره 1، فروردین 1388   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v1i1.2650

نویسندگان

علیرضا کوچکی¹؛ مهدی نصیری محلاتی¹؛ فرزاد مندنی^{* 1}؛ حسن فیضی¹؛ شهرام امیرمرادی²

¹گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

²استادیار، گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

سیستمهای کشت مخلوط یکی از روشهای مدیریت صحیح تولید محصولات زراعی است که منجر به بهبود جذب و کارایی مصرف منابع توسط گیاهان می شود. با همین هدف به منظور ارزیابی اثرات کشت مخلوط نواری بر میزان جذب و کارایی مصرف نور ذرت و لوبیا آزمایشی در سال 1388 در مزرعة تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در غالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار و 6 تیمار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل کشت خالص ذرت، کشت خالص لوبیا، عرض نوار 2، 3، 4 و 5 ردیف کاشت ذرت و لوبیا بود. آزمایش در یک سیستم کم نهاده اجرا شد و از مصرف هر گونه مواد شیمیایی (کودهای شیمیایی و آفت کش‌ها) خود داری شد. هرکرت آزمایشی به ابعاد 4 متر طول در 5/7 متر عرض بود که تیمارهای مورد آزمایش، به صورت جایگزینی در آنها اعمال شد. نتایج آزمایش نشان داد که شاخص سطح برگ، میزان جذب نور، تجمع مادة خشک و کارایی مصرف نور ذرت و لوبیا در تمام تیمارهای کشت مخلوط نسبت به تک کشتی افزایش پیدا کرد. افزایش عرض نوار در تیمارهای کشت مخلوط نسبت به تیمار عرض نوار 2 ردیفی، به استثنای کارایی مصرف نور (3/8 و 5/14 درصد) منجر به کاهش شاخص سطح برگ (2/34 و 5/5 درصد)، میزان جذب نور (5/20 و 2/11 درصد) و تجمع مادة خشک (1/13 و 5/1 درصد) به ترتیب در ذرت و لوبیا شد. با افزایش عرض نوار مقادیر صفات نام برده در ردیف‌های مرکزی نسبت به ردیف‌های حاشیه ای کاهش بیشتری یافت. اثرات تسهیل و تکمیل کنندگی کشت مخلوط بر صفات مورد بررسی هم در ردیف‌های حاشیه ای و هم در ردیفهای مرکزی برای ذرت بیشتر از لوبیا بود. میانگین کارایی مصرف نور ذرت و لوبیا در طول فصل رشد به ترتیب از 65/1 و 98/0 در تیمار کشت خالص تا 94/1 و 15/1 گرم بر مگاژول تشعشع فعال فتوسنتزی در تیمار عرض نوار 2 ردیفی، متغیر بود.

کلیدواژه‌ها

کشت مخلوط نواری؛ جذب نور؛ شاخص سطح برگ؛ مادة خشک کل

مراجع

Ahmad, F., Ahmad, I., Khan, M.S., 2006. Screening of free-living rhizospheric bacteria for their multiple plant

growth promoting activities. Microbial. Res. 36:1-9.

2- Bagyaraj, D.J., Menge, J.A., 1978. Interaction between a VA mycorrhiza and Azotobacter and their effects on

rhizosohere microflora and plant growth. New Phytol. 80: 567-573.

3- Baldani, V.L.D., Alvarez, M.A.B., 1987.Establishment inoculated Azospirillum Spp. in the rhizosphere and in roots

of field grown wheat and sorghum. Plant Soil. 90: 35-45.

4- Bashan, Y., Holguin, G., 1997. Azospirillum-plant relationships: environmental and physiological advances. Can. J.

Microbiol. 43: 103-121.

5- Bashan, Y., Holguin, G., de-Bashan, L., 2004. Azospirillum-plant relationships: physiological, molecular,

agricultural, and environmental advances. Can. J. Microbiol. 50: 521–577.

6- Bashan, Y., Harrison, S.K., Whitmoyer, R.E., 1990. Enhanced growth of wheat and soybean plants inoculated with

Azospirillum brasilense is not necessarily due to general enhancement of mineral uptake. Appl. Environ. Microbiol.

56(3): 769-775.

7- Carlier, E., Rovera, M., Jaume, A. R., Rosas, S. B., 2008. Improvement of growth, under field conditions, of wheat

inoculated with Pseudomonas chlororaphis subsp. Aurantiaca. World. J. Microbiol. Biotech. 24(11): 2653-2658.

8- De Salomone, G., Dobereiner, J., 1996. Maize genotype effects on the response to Azospirillum inoculation. Biol.

Fertil. Soils. 21: 193-196.

9- Egamberdiyeva, D., 2007. The effect of plant growth promoting bacteria on growth and nutrient uptake of maize in

two different soils. Appl. Soil. Eco. 36: 184-189.

10- Egamberdiyevaa, D., Hoflich. G., 2003. Influence of growth-promoting bacteria on the growth of wheat in different

soils and temperatures. Soil Biol. Biochem. 35: 973–978.

نقش تلقیح مضاعف باکتری های آزوسپریلوم و سودوموناس … 31

11- Ferreira, M.C.B., Fernandes, M.S., Dobereiner, J., 1987. Role of Azospirillum brasilense nitrate reductase in nitrate

assimilation by wheat plants. Biol. Fertil. Soils. 4: 47-53.

12- Fulchieri, M., Frioni,L., 1994. Azospirillum inoculation on maize (Zea mays): effect on yield in a field experiment

in central Argentina. Soil biol. biochem.26: 921-923.

13- Glick, B.R., Penrose, D., Wendo, M., 2001. Bacterial promotion of plant growth. Biotech. adv. 19:135-138.

14- Glick, B. R., Liu ,C., Ghosh, S., Dumbroff, E. B., 1997. Early development of canola seedlings in the presence of

the plant growth-promoting rhizobacterium Pseudomonas putida GR12-2. Soil Biol. Biochem. 29: 1233–1239.

15- Okon, Y., Heytler, P.G., Hardy, R.W.F., 1983. N2 fixation by Azospirillum brasilense and its incorporation into

host Setaria italica. Appl.Environ. Microbiol. 46: 694-697.

16- Piao, Z., Cui, Z., Yin, B., Hu, J., Zhou, C., Xie, G., Su, B., Yin, S., 2005. Changes in acetylene reduction activities

and effects of inoculated rhizosphere nitrogen-fixing bacteria on rice. Biol. Fertil. Soils.41: 371–378.

17- Rudresha, D.L., Shivaprakasha, M.K., Prasad, R.D., 2005. Effect of combined application of Rhizobium, phosphate

solubilizing bacterium and Trichoderma spp. on growth, nutrient uptake and yield of chickpea (Cicer aritenium

L.).Appl. Soil. Eco. 28:139–146.

18- Saatovich, S.Z., 2006. Azospirilli of Uzbekistan soils and their influence on growth and development of wheat

plants. Plant & Soil. 283:137-145.

19- Sharaan, A. N., El-Samie, F.S.A., 1999. Response of wheat varieties to some environmental influences. 1. Effect of

seeding rates and N fertilization levels on growth and yield of two wheat varieties (Triticum aestivum L.). Ann.

Agric. Sci. 44: 589–601.

20- Siddiqui,I. A., Shaukat, S. S., 2002. Mixtures of plant disease suppressive bacteria enhance biological control of

multiple tomato pathogens. Biol. Fertil. Soil. 36: 260–268.

21- Wue, S.C., Cao, Z.H., Li, Z.G., Cheung, K.C., Wong, M. H., 2005. Effects of biofertilizer containing N-fixer, P and

K solubilizers and AM fungi on maize growth: a greenhouse trial. Geoderma. 125: 155–166.

22- Yasari, E., Patwardhan, A.M., 2007. Effects of Aztobacter and Azospirillium inoculations and chemical fertilizers

on growth and productivity of Canola. Asi. J. Plant. Sci. 6:77-82.

23- Zaied, K.A., Abd El-Hady, A.H., Sharief, A.E., Ashour, E.H., Nassef, M.A., 2007. Effect of Horizontal DNA

Transfer in Azospirillum and Azotobacter Strains on Biological and Biochemical Traits of Non-legume Plants. J.

Appl. Sci. Res. 3(1): 73-86.