نقش تلقیح مضاعف باکتری‌های آزوسپریلوم و سودوموناس در بهبودجذب عناصر غذایی در ذرت

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 3، دوره 1، شماره 1، فروردین 1388   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v1i1.2651

نویسندگان

سمیه نظارت¹؛ احمد غلامی^{* 2}

¹مرکز تحقیقات کشاورزی شاهرود، ایران

²گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

چکیده

باکتری‌های محرک رشد گیاه به عنوان مکمل و جایگزین کودهای شیمیایی شناخته می‌شوند که می‌توانند سبب افزایش حاصلخیزی خاک و تولید محصول شوند. این مطالعه با هدف بررسی اثرات منفرد و دو گانه سویه‌های باکتری آزوسپیریلوم و سودوموناس بر رشد گیاه و جذب عناصر غذایی ذرت به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب بلوک‌های کامل تصادفی اجرا گردید. عامل اول سویه‌های مختلف باکتری Azospirillum شامل سه سطح A1: شاهد (بدون تلقیح)، A2:A.lipoferumDSM1691 و A3:A.brasilenseDSM1690 و عامل دوم سویه‌های مختلف باکتری Pseudomonas شامل پنج سطح P1: شاهد (بدون تلقیح) ، P2:P.putida strain R-168،P3: P. fluorescens strain R-93 ،P4: P.fluorescens DSM 50090 و P5:P.putida DSM 291 بود. نتایج نشان داد تیمارهای آزمایش وزن خشک کل بوته، وزن خشک بلال، وزن خشک دانه، وزن صد دانه و تعداد دانه در هر بوته ذرت را در مقایسه با شاهد به طور معنی داری افزایش داد. میزان جذب عناصر نیترو‍ژن، فسفر، پتاسیم، آهن، روی و مس نیز به طور معنی داری با کاربرد باکتری‌های محرک رشد افزایش یافت. همچنین نتایج آزمایش نشان داد که تلقیح توأم باکتری‌ها در مقایسه با کاربرد منفرد هر یک از آنها موثرتر بود.

کلیدواژه‌ها

باکتری های محرک رشد گیاه؛ کود بیولوژیک؛ همزیستی

مراجع

Ahmad, F., Ahmad, I., Khan, M.S., 2006. Screening of free-living rhizospheric bacteria for their multiple plant

growth promoting activities. Microbial. Res. 36:1-9.

2- Bagyaraj, D.J., Menge, J.A., 1978. Interaction between a VA mycorrhiza and Azotobacter and their effects on

rhizosohere microflora and plant growth. New Phytol. 80: 567-573.

3- Baldani, V.L.D., Alvarez, M.A.B., 1987.Establishment inoculated Azospirillum Spp. in the rhizosphere and in roots

of field grown wheat and sorghum. Plant Soil. 90: 35-45.

4- Bashan, Y., Holguin, G., 1997. Azospirillum-plant relationships: environmental and physiological advances. Can. J.

Microbiol. 43: 103-121.

5- Bashan, Y., Holguin, G., de-Bashan, L., 2004. Azospirillum-plant relationships: physiological, molecular,

agricultural, and environmental advances. Can. J. Microbiol. 50: 521–577.

6- Bashan, Y., Harrison, S.K., Whitmoyer, R.E., 1990. Enhanced growth of wheat and soybean plants inoculated with

Azospirillum brasilense is not necessarily due to general enhancement of mineral uptake. Appl. Environ. Microbiol.

56(3): 769-775.

7- Carlier, E., Rovera, M., Jaume, A. R., Rosas, S. B., 2008. Improvement of growth, under field conditions, of wheat

inoculated with Pseudomonas chlororaphis subsp. Aurantiaca. World. J. Microbiol. Biotech. 24(11): 2653-2658.

8- De Salomone, G., Dobereiner, J., 1996. Maize genotype effects on the response to Azospirillum inoculation. Biol.

Fertil. Soils. 21: 193-196.

9- Egamberdiyeva, D., 2007. The effect of plant growth promoting bacteria on growth and nutrient uptake of maize in

two different soils. Appl. Soil. Eco. 36: 184-189.

10- Egamberdiyevaa, D., Hoflich. G., 2003. Influence of growth-promoting bacteria on the growth of wheat in different

soils and temperatures. Soil Biol. Biochem. 35: 973–978.

نقش تلقیح مضاعف باکتری های آزوسپریلوم و سودوموناس … 31

11- Ferreira, M.C.B., Fernandes, M.S., Dobereiner, J., 1987. Role of Azospirillum brasilense nitrate reductase in nitrate

assimilation by wheat plants. Biol. Fertil. Soils. 4: 47-53.

12- Fulchieri, M., Frioni,L., 1994. Azospirillum inoculation on maize (Zea mays): effect on yield in a field experiment

in central Argentina. Soil biol. biochem.26: 921-923.

13- Glick, B.R., Penrose, D., Wendo, M., 2001. Bacterial promotion of plant growth. Biotech. adv. 19:135-138.

14- Glick, B. R., Liu ,C., Ghosh, S., Dumbroff, E. B., 1997. Early development of canola seedlings in the presence of

the plant growth-promoting rhizobacterium Pseudomonas putida GR12-2. Soil Biol. Biochem. 29: 1233–1239.

15- Okon, Y., Heytler, P.G., Hardy, R.W.F., 1983. N2 fixation by Azospirillum brasilense and its incorporation into

host Setaria italica. Appl.Environ. Microbiol. 46: 694-697.

16- Piao, Z., Cui, Z., Yin, B., Hu, J., Zhou, C., Xie, G., Su, B., Yin, S., 2005. Changes in acetylene reduction activities

and effects of inoculated rhizosphere nitrogen-fixing bacteria on rice. Biol. Fertil. Soils.41: 371–378.

17- Rudresha, D.L., Shivaprakasha, M.K., Prasad, R.D., 2005. Effect of combined application of Rhizobium, phosphate

solubilizing bacterium and Trichoderma spp. on growth, nutrient uptake and yield of chickpea (Cicer aritenium

L.).Appl. Soil. Eco. 28:139–146.

18- Saatovich, S.Z., 2006. Azospirilli of Uzbekistan soils and their influence on growth and development of wheat

plants. Plant & Soil. 283:137-145.

19- Sharaan, A. N., El-Samie, F.S.A., 1999. Response of wheat varieties to some environmental influences. 1. Effect of

seeding rates and N fertilization levels on growth and yield of two wheat varieties (Triticum aestivum L.). Ann.

Agric. Sci. 44: 589–601.

20- Siddiqui,I. A., Shaukat, S. S., 2002. Mixtures of plant disease suppressive bacteria enhance biological control of

multiple tomato pathogens. Biol. Fertil. Soil. 36: 260–268.

21- Wue, S.C., Cao, Z.H., Li, Z.G., Cheung, K.C., Wong, M. H., 2005. Effects of biofertilizer containing N-fixer, P and

K solubilizers and AM fungi on maize growth: a greenhouse trial. Geoderma. 125: 155–166.

22- Yasari, E., Patwardhan, A.M., 2007. Effects of Aztobacter and Azospirillium inoculations and chemical fertilizers

on growth and productivity of Canola. Asi. J. Plant. Sci. 6:77-82.

23- Zaied, K.A., Abd El-Hady, A.H., Sharief, A.E., Ashour, E.H., Nassef, M.A., 2007. Effect of Horizontal DNA

Transfer in Azospirillum and Azotobacter Strains on Biological and Biochemical Traits of Non-legume Plants. J.

Appl. Sci. Res. 3(1): 73-86.