بررسی و تحلیل علایق ژئوپلیتیک بازیگران خارجی موثر در بحران ژئوپلیتیک سوریه

پژوهش ‎های جغرافیای سیاسی

مقاله 6، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 6، تیر 1396   

نوع مقاله: مقالات علمی -پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/pg.v2i8.73278

نویسندگان

محمد حسین افشردی¹؛ اسماعیل علمدار^{* 2}

¹دانشگاه عالی دفاع ملی

²دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

غرب و جنوب غرب آسیا متلاطم­ترین منطقه ژئوپلیتیک جهان می‌باشد. طی نیم قرن اخیر این منطقه عرصه رقابت و تقابل منافع قدرت‌های بزرگ جهانی و منطقه­ای شده است. با شکل‌گیری رژیم اشغالگر قدس در سال 1948م این ناامنی روزبه روز بیشتر شده و توجه قدرت‌های جهانی بویژه آمریکا به این منطقه برای دستیابی به منافع هرچه بیشتر و دستیابی به جایگاه برتر و دوم قدرت جهانی  بیش از پیش شده است. کشور سوریه که در همسایگی این رژیم قرار گرفته است، طی هفت سال اخیر صحنه بیشترین درگیری­ها و تنش­ها بوده بوده و از سال 2011 م هنوز رنگ امنیت و آرامش را به خود ندیده است. سوریه به علت موقعیت ژئوپلیتیک ویژه‎ای که درغرب آسیا، سواحل دریای مدیترانه و شمال فلسطین اشغالی دارد عرصه بیشترین رقابت میان قدرت‌ها در سطوح محلی، ملی، منطقه ای، فرامنطقه جهانی قرار گرفته است. این پژوهش سعی دارد با روش توصیفی- تحلیلی به این سوال اساسی پاسخ دهد که مهم­ترین بازیگران سیاسی خارجی در بحران ژئوپلیتیک سوریه چه علایق ژئوپلیتیک دارند؟ با واکاوای علایق ژئوپلیتیک هریک از این بازیگران سیاسی می‌توان ریشه بحران را دقیق‌تر مورد تجزیه و تحلیل قرار داد و چشم­انداز سیاسی سوریه را واقع بینانه‌تر ترسیم کرد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که هرچند نقطه آغاز بحران ژئوپلیتیک سوریه ناشی از زمینه‌های فساد اداری- مالی و سیاسی و ...  در درون آن بوده است؛ اما گسترش و عمیق­ترشدن این بحران و تزریق انواع گروه‌های تروریستی و تکفیری به این کشور و حمایت‌های مالی- تسلیحاتی قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی ناشی از علایق ژئوپلیتیکی متضاد دو طیف واگرا و هم گرا می‌باشد. ایران و روسیه باوجود داشتن علایق ژئوپلیتیک اختصاصی دارای  برخی علایق مشترک در زمینه مبارزه با تروریست و داعش و حفظ رژیم بشار اسد ومقابله با نفوذ آمریکا می باشند. در طرف مقابل مقابله با نفوذ منطقه‌ای ایران، براندازی نظام بشار اسد و نابودی جنبش‌های مقاومت، فصل مشترک علایق جبهه غربی- عربی- ترکی و اسرائیل می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

علایق ژئوپلیتیکی؛ سوریه؛ بازیگران منطقه ای و جهانی

مراجع

1. Ahadian, M. (2008). Geography of security of neighboring countries. Tehran: Shahid Sayyad Shirazi educational and research center. (In Persian)

2. Ahmadi, Gh. & Bahrami, Z. (2015). US performance in Chemical disarmament Syrian. Defense Policy Magazine. 23(3), 199-227. (In Persian)

3. Ahmadian, M. (2009). Geographical Features of Islamic Countries. Mashhad: Sokhan Gostar Publications. (In Persian)

4. Al- Tamini, N. (2012). China Saudi Arabia relations : economic partnership or strategic alliance? The Middle East Journal. 4(68). 649-651. ]In English[

5. Babajanipour, Z. (2013). US strategy in Syria from 2011-2012. Journal of Regional Studies. 14(2), 115-140. (In Persian)

6. Cohen, S. (2008). Global Geopolitical System. Translated by Abbas Kardan. Tehran: Contemporary Abrar Institute Publications. (In Persian)

7. Dehghan, Y, Ketabi, M. & Jafarinezhad, M. (2016). Ethnic-religious differences and its impact on the formation of radicalism in Syria. Quarterly journal of political and international research of Islamic Azad University of Shahreza Branch. 8(29), 97-127. (In Persian)

8. Dehshiri, M. & Golestan, M. (2014). The Great Powers' Handwriting in Managing the Syrian International Crisis in the Multi-Polar System. International Journal of Political Studies, Islamic Azad University. Shahreza Branch. 8(27), 1-38. (In Persian)

9. Emerson, M, Pitersi, O. & Gerikoori, M. (2002). Balance of Power. Translating Research Institute for Strategic Studies, First Edition. Tehran: Strategic Studies Research Institute (In Persian)

10. Fatemi Nasab, A. & Chegini, A. (2011). Turkish foreign policy and developments in Syria and its impact on political security of the Islamic Republic of Iran. Quarterly Journal of Political and International Studies of Azad University, Shahreza Branch, 3(9), 171-184. (In Persian)

11. Ghadeen, A. (2001). Travel Dates and Pilgrimage Places of Damascus, Fifth Edition. Tehran: Mouser's publication. (In Persian)

12. Ghasemian, R. (2013). Investigation into Syrian developments Roots, actors and outcomes. Tehran: Publications of the Secretariat of Islamic Awakening Studies. (In Persian)

13. Hafeznia, M. (2006). Geopolitical Principles and Concepts. Tehran: Papoli Publications. (In Persian)

14. Hafeznia, M. (2010). Power and National Interests. Tehran: Entekhab Publishing. (In Persian)

15. Jafari Veldani, A. (1999). Syria and Turkey disagreements over Hataa region. Foreign Policy Magazine. 13(3), 763-788. (In Persian)

16. Kavousi, R. (2016). A comparative study of Iran-Saudi Arabia and Turkey's foreign policy toward Syria. Tehran: Master’s thesis at Tarbiat Modares University. (In Persian)

17. Ministry of Foreign Affairs. (2008). Syria. Green Cover .Tehran: Ministry of Foreign Affairs Department of Printing and Publishing. (In Persian)

18. Mohammad Khani, R. (2009). Explaining the New Realism Approach in International Relations. Political Studies Quarterly. 1(3), 83-100. (In Persian)

19. Mousavi, H. (2009). Syrian and Israel negotiations: foundations, trends and complexity. Strategic Studies Quarterly. 12(1), 119-162. (In Persian)

20. Movaphaghiyan, P, Ahmadi, S. & Azimi, Y. (2012). Investigating and evaluating the geographic composition of Durrani forces and their external tendencies. Quarterly Journal of Applied Geosciences Research. 12(27), 111-122. (In Persian)

21. Niakuye, S. & Bahmanesh, H. (2012). Opposite actors in Syria: Goals and Approaches. Foreign Relations Quarterly. 5(4), 97-135. (In Persian)

22. Nozari, F. (2016). The effect of geopolitical interests of the Oman Sea Region actors on defining the defense strategy of the Islamic Republic of Iran. Journal of Defense Policy. 24(95), 35-72. (In Persian)

23. OTauthail, G. Dolby, S. & Routledge, P. (2001). Geopolitical thoughts in the twentieth century. (Hafezia, M.R. & Nasiri, H., Trans.), Tehran: Publication of the Ministry of Foreign Affairs. (In Persian)

24. Rahmatipour, L. (2014). Strategic Culture of China's Dialogue on International Crisis Management (Case Study of the Syrian Crisis). Proceedings of the First International Conference on Economics. Management, Accounting and Social Sciences. Rasht: June 31. (In Persian)

25. Rajabi, S. (2012). Analyzing the status and strategic role of Syria in regional and international relations with a glimpse of recent developments in Syria. Magazine Fifteen Khordad. 10(34), 123-155. (In Persian)

26. Sadeghi, S. Akhavan Kazemi, M. & Lotfi, K. (2015). Syria crisis and geopolitical controversy of regional powers. Islamic World Political Studies Quarterly. 4(16), 107-128. (In Persian)

27. Sajedi, A. (2013). Syria crisis and the interference of foreign powers. International Relations Quarterly. 6(24), 125-155. (In Persian)

28. Sardarnaia, Kh. & Kayani, F. (2017). Analysis of the Syrian crisis from the perspective of social gaps. The Political Science Sociology of the Islamic World. 4(1).111-132. (In Persian)

29. Sarei Olghalam, M. (1999). Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran: A Theoretical Review and Coalition Paradigm. Tehran: Strategic Research Center. (In Persian)

30. Shams Dolatabadi, M. & Hafeznia, M.R. & Afshordi, M.H. (2007). Geopolitical interests of Iran in Central Asia and advanced opportunities. Geopolitical Quarterly. 3(3), 78-119. (In Persian)

31. Sheikholeslami, M.H. & Beigi, M. (2013).Analysis of the role of the Russian Federation and the policies of the Russian Federation towards the Syrian crisis. Horizens of Security. 6(20), 137-166. (In Persian)

32. Simbar, R. & Ghorbani, A. (2014). Islamism in the international system, Approaches and Approaches. Tehran: Imam Sadiq University Press. (In Persian)

33. Www. dur.ac.uk/alsabah/publications/insights/

34. Www. farsnews.com/news/13970709000063/ 6

35. Www. hafeznia.ir/index.php/news/94

36. Www. mashreghnews.ir/news/901556/

37. Www. syria.liveuamap.com