نگاهی جامعه شناختی به کنش گفتاری نفرین: مقایسۀ زبان های فارسی و انگلیسی

مطالعات زبان و ترجمه

مقاله 2، دوره 47، شماره 2، تیر 1393، صفحه 45-71   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lts.v47i2.35404

نویسندگان

رضا پیش‌قدم^{* 1}؛ فاطمه وحیدنیا¹؛ آیلین فیروزیان پوراصفهانی²

¹گروه زبان انگلیسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

²گروه زبان‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

با توجه به رابطۀ متقابل فرهنگ و زبان و در نظر گرفتن این حقیقت که زبان تجلی گاه فرهنگ مردم یک جامعه است، با فرهنگ کاوی زبان می توان از نظام فکری و فرهنگی جامعه آگاه شد. لذا پژوهش حاضر در صدد است تا به بررسی موشکافانۀ کنش گفتار نفرین در دو زبان فارسی و انگلیسی بپردازد. بدین منظور 200 فیلم (100 فیلم انگلیسی و 100 فیلم فارسی) مورد مطالعه قرار گرفته و گفتمان های حاوی نفرین یادداشت شده و کنکاش شد. پس از جمع آوری داده ها، آنها را با استفاده از مدل هایمز (1967)، مورد واکاوی قرار دادیم. یافته های این پژوهش نشان از فزونی استفاده از نفرین به هنگام عصبانیت در فرهنگ ایرانی است. همچنین بر اساس نتایج بدست آمده، به نظر می رسد که انگلیسی زبانان در موقعیت های مشابه به جای نفرین از فحش و ناسزا استفاده می کنند. افزون بر این، نتایج به دست آمده نشان داد که کنش گفتار نفرین توسط خانم ها بیشتر از آقایان مورد استفاده قرار می گیرد. در پایان، انگیزه های افراد از نفرین کردن بررسی و به 10 گروه تقسیم-بندی شد.

کلیدواژه‌ها

فرهنگ؛ کنش گفتار؛ نفرین کردن؛ مدل SPEAKING هایمز

مراجع

آربلاستر، آ. (1385). دموکراسی (ح. مرتضوی، مترجم). تهران: نشر آشیان.

انوری، ح. (1382). فرهنگ بزرگ سخن (جلد ۸). تهران: انتشارات سخن.

پیش قدم، ر. (1391). معرفی «زباهنگ» به عنوان ابزاری تحول گرا در فرهنگ کاوی زبان. فصلنامۀ مطالعات زبان و ترجمه، 4(45)، 61-47.

پیش قدم، ر. (1393). آسیب شناسی روش های جمع آوری داده در مطالعات زبانی: گامی به سوی بومی سازی روش تحقیق در ایران. جستارهای زبانی، 2(18)، 70-55.

پیش قدم، ر.، و عطاران، آ. (درنوبت چاپ). نگاهی جامعه شناختی به کنش گفتاری قسم: مقایسۀ زبان-های فارسی و انگلیسی. فصلنامۀ مطالعات زبان و ترجمه.

پیش قدم، ر.، و مرادی مقدم، م. (1392). مطالعۀ اکولوژیک در آموزش زبان: نقش والدین در پیشرفت سطح یادگیری زبان انگلیسی فراگیران. جستارهای زبانی، 4(4)، 54-31.

پیش قدم، ر.، و نوروزکرمانشاهی، پ. (درنوبت چاپ). ارتباط میان زبان، مذهب و فرهنگ: تحقیق و تدقیقی در کارکردهای لقب حاجی و واژه های وابسته در زبان فارسی. زبان پژوهی.

دهخدا، ع. ا. (1373). لغت نامۀ دهخدا. تهران: مؤسسة انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.

راغب اصفهانی، ح. (1412ق). المفردات فی غریب القرآن (مفردات الفاظ قرآن). بیروت/دمشق: دارالعلم.

علی بن حسام، ع. ا. معروف به متقی هندی. (1409ق). کنزالعمال (جلد 3). بیروت: مؤسسه الرساله.

علیجانی، ر. (1385). زمان و زمینی برای تمرین. کانون آرمان شریعتی، ش 1002. بازیابی در 1 مرداد 1388 از www.goodreds.com/review/show/70014815

نراقی، ا. (1377). معراج السعاده. قم: نشر هجرت.

نراقی، م. (1377). جامع السعادات (جلد۱) (س. ج. ا. مجتبوى، مترجم). تهران: انتشارات حکمت.

Angelelli, C. (2000). Interpretation as a communicative event: A look through Hymes’ lenses. Meta, 45(4), 580-592.

Austin, J. L. (1962). How to do things with words. Cambridge, MA: Harvard University Press.

Bauman, R. (2000). Genre. Journal of linguistics anthropology, 9(1), 84-87.

Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education. New York: Routledge.

Crystal, D. (2003). A dictionary of linguistics and phonetics (5th ed.). Malden, MA: Blackwell Publishing.

Dahl, G. (2004). Qualitative analysis of films: Cultural processes in the mirror of film. Forum:Qualitative Social Research, 5(2). Retrieved May 4, 2010, from http://www.qualitative-research.net/index.php/fqs/article/view/593

Dindia, K., & Allen, M. (1992). Sex differences in disclosure: A meta-analysis. Psychological Bulletin, 112, 106-124.

Felice, R. D., & Deane, P. (2012). Identifying speech acts in e-mails: Toward automated scoring of the TOEIC e-mail task (Report No. ETS RR- 12-16). Princeton, New Jersey: Educational Testing Service.

Goffman, E. (1971). Relations in public. New York: Harper and Row.

Green, G. M. (1975). How to get people to do things with words. In P. Cole, & J. L. Morgan (Eds.), Syntax and semantics (pp. 187-210). New York: Academy Press.

Gunter, B. (1987). Poor reception. misunderstanding and forgetting broadcast news. Hillsdale: Erlbaum

Halliday, M. A. K. (2003). On language and linguistics. London: Continuum.

Hofstede, G. (1991). Cultures and organizations: Software of the mind. London: McGraw-Hill.

Hymes, D. (1967). Models of interaction of language and social setting. Journal of Social Issues, 33(2), 8-28.

Jay, T. (1999). Why we curse: a neuro-psycho-social theory of speech. Philadelphia, PA: John Benjamins.

Jiang, X. (2006). Suggestions: What should ESL students know? Elsevier, 34(1), 36-54.

Johansen, S. H. (2008). A comparative study of gratitude expressions in Norwegian and English from an interlanguage pragmatic and second language acquisition research perspective (Unpublished master’s thesis). The University of Oslo, Oslo, Norway.

Johnstone, B. (2008). Discourse analysis (2nd ed.). Malden, MA: Blackwell Publishing.

Keith, K. D. (2011). Introduction to cross-cultural psychology. In K.D. Keith (Ed.), Cross- cultural psychology: Contemporary themes and perspectives (pp. 3-19). UK: Wiley- Blackwell.

Khawaldeh, N. N., & Žegarac, V. (2013). Cross-cultural variation of politeness orientation and speech act perception. International Journal of Applied Linguistics and English Literature, 2(3), 231-239.

Koenig, A. M., & Dean, K. K. (2011). Cross-cultural differences and similarities in attribution. In K.D. Keith (Ed.), Cross-cultural psychology: contemporary themes and perspectives (pp. 475-493). UK: Wiley-Blackwell.

Krulatz, A. M. (2012). Interlanguage pragmatics in Russian: The speech act of request in email (Unpublished doctoral dissertation). The University of Utah, Utah, US.

Lakoff, R. (1975). Language and women’s place. New York: Harper & Row.

Lakoff, G. (1987). Women, fire and dangerous things: What categories reveal about the mind.Chicago: University of Chicago Press.

Leech, M. (1983). Principles of pragmatics. London: Longman.

Mininni, G. (2004). Psicologia e media. Roma-Bari: Laterza.

Norenzayan, A., Incheol, C., & Peng, K. (2007). Perception and cognition. In S. Kitayama, & D. Cohen (Eds.), Handbook of cultural psychology (pp. 569-594). NY: Guilford Press.

O’Barr, W., & Atkins, B. (1980). "Women’s Language" or "powerless language"? In New McConnell-Ginet et al. (Eds.), Women and Languages n Literature and Society, (pp. 93-110). York: Praeger.

Ochs, E. (1988). Culture and language development: Language acquisition and language socialization in a Samoan village. Cambridge: Cambridge University Press.

Peng, K., & Nisbett, R. E. (1999). Culture, dialectics, and reasoning about contradiction. American Psychologist, 54(9), 741- 754.

Pishghadam, R., & Ghahari, S. (2012). Fundamental concepts in applied linguistics: A reference book. Tehran: Rahnama Publications.

Pishghadam, R., & Norooz Kermanshahi, P. (2012). An investigation into teachers’ feedback on learners’ errors: Gender and teacher experience. Mediterranean Journal of Social Sciences, 3(3), 589-597.

Pishghadam, R., & Sharafaddini, M. (2011). Delving into speech act of suggestion: A case of Iranian EFL learners. International Journal of Business and Social Science, 2, 152- 160.

Pishghadam, R., & Zarei, S. (2012). Cross-cultural comparison of gratitude expressions in Persian, Chinese and American English. English Language Teaching, 5(1), 117- 126.

Richards, J. C., & Schmitt, R. (2002). Longman dictionary of language teaching and applied linguistics (3rd ed.). London: Pearson Education.

Saville-Troike, M. (2003). The ethnography of communication (3rd ed.). USA: Blackwell Publishing.

Schmitt, N. (2002). An introduction to applied linguistics. New York: Oxford University Press.

Searle, J. R. (1969). Speech acts: An essay in the philosophy of language. Cambridge: Cambridge University Press.

Small, A. (2008). Evaluation of the usefulness of Hymes’ ethnographic framework from a teacher’s perspective (Unpublished M.A. thesis). University of Brimingham, Brimingham, England.

Tannen, D. (1996). Gender and discourse. Oxford, England: Oxford University Press.

Thomas, J. (1983). Cross-cultural pragmatic failure. Applied Linguistics, 4(2), 91-112.

Wierzbicka, A. (1985). Different cultures, different languages and different speech acts. Journal of Pragmatics, 9(2-3), 145-178.

Yin, R. K. (2010). Qualitative research from start to finish. New York: The Guilford Press.