سنجش وضعیّت سلامت با رویکرد منطقه ای در مجموعه ی شهری مشهد

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 9، دوره 6، شماره 10، آذر 1387   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v6i10.4275

نویسندگان

مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ای^* ؛ تاجدار تاجدار

چکیده

امروزه این مهم مورد تأکید جدّی است که تحقّق پایداری در فرایند توسعه، متضمّن محور قرارگرفتن انسان و نیازهای او به گونه‌ای است که سلامت محیط نیز تضمین شود. بر این اساس، در شاخص‌سازی برنامه ی توسعه ی سازمان ملل از مؤلّفه ی سلامتی (امنیّت بهداشتی) به عنوان یکی از وجوه اصلی مقوله ی امنیّت انسانی در سنجش جایگاه پیشرفت و توسعه یافتگی کشورها تأکید‌ می‌شود. سلامتی با دامنه ی معنایی وسیع‏، امروزه طیف گسترده ای از عوامل مرتبط با کیفیّت و سلامت محیط‌های زندگی ساکنان مناطق سکونتگاهی(شهرها و روستاها) است، به همین خاطر به عنوان یکی از هدف‌های اصلی سیاست های برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای محسوب می‌شود. نوشتار حاضر، به دنبال تبیین مفهوم سلامتی در ادبیات برنامه‌ریزی توسعه ی منطقه‌ای و سنجش آن در این مناطق است. بدین منظور تلاش شده است با استفاده از شاخص‌های بین‌المللی سنجش سلامتی، با بهره گیری از داده‌های موجود در نقاط سکونتگاهی مجموعه ی شهری مشهد، الگوی فضایی توزیع سلامتی در این مناطق بررسی و تحلیل شود. نتایج نشان می‌دهد، محدوده‌های شمال حریم کلان‌شهر مشهد و پیرامون روستای قرقی در دهستان تبادکان و پهنه‌هایی در دهستان میامی و در پیرامون جیم آباد و نریمانی، با تهدید بسیار بالا ار نظر سلامتی روبه رو هستند و پس از آن پهنه‌هایی در دهستان طوس (شمال شرقی حریم کلان‌شهر مشهد) و محدوده ی پیرامون محور مشهد ـ چناران در دهستان‌های میان ولایت، بیزکی و چناران، رتبه‌های بعدی را دارند، که ‌باید در الگوهای توسعه ی آتی این مناطق به آن توجه جدّی مبذول شود.
کلید واژه‌ها : سلامت، تحلیل فضایی، تحلیل سلسله مراتبی، مجموعه ی شهری مشهد.