تجربۀ دختران دانشجو از سایت های اینترنتی: مطالعه پدیدار شناسی

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مقاله 4، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 25، شهریور 1394، صفحه 93-115   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jss.v12i1.27721

نویسندگان

یوسف ادیب¹؛ اسکندر فتحی آذر²؛ سمّیه کشاورزی^{* 3}

¹دانشگاه تبریز- دانشیار دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی

²دانشگاه تبریز- استاد دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی

³دانشگاه تبریز

چکیده

امروزه اینترنت در همۀ امور به کار گرفته می شود و هر فردی با توجه به نیاز و توانمندی خود، از آن بهره می برد. این فناوری بر جوانان و دانشجویان و به خصوص، دانشجویان خوابگاهی که احساس غربت و دوری از خانواده را شدیدتر تجربه می کنند، تأثیرگذارتر است. هدف از مطالعۀ حاضر، بررسی تجارب دختران دانشجوی خوابگاهی از اینترنت و سایت های اینترنتی است. این پژوهش به شیوۀ پژوهش کیفی پدیدار شناسی و با استفاده از مصاحبه های عمیق و نیمه ساختار یافته و نمونه گیری مبتنی بر هدف، انجام شده است. افراد مورد مصاحبه، دیدگاه ها و تجارب خود را پیرامون اینترنت و محتوای سایت هایی که بازدید می شود، به بحث گذاشتند. مکالمات ضبط و سپس دست نویسی شد و با استفاده از روش درون مایه ای براون و کلارک تجزیه و تحلیل شد. طی این پژوهش، پنج درون مایۀ اصلی که هرکدام حاوی تعدادی درون مایۀ فرعی هستند، استخراج شد. درون مایه ها عبارت اند از: دلایل کارآمدی، عوامل ترغیب کننده، سواد اطلاعاتی، پیامد، محدودیت ها. نتایج این پژوهش می تواند برای خود فرد، خانواده ها و مسؤولین سودمند باشد. مسألۀ مهم در این پژوهش، لزوم آموزش دانشجویان جهت آشنایی با جنبه های کاربردی مثبت و همچنین، پیامدهای منفی اینترنت برای گزینش آگاهانۀ منابع و اطلاعات، است.

کلیدواژه‌ها

سایت های اینترنتی؛ تجربۀ افراد؛ دختران دانشجو؛ پدیدارشناسی

مراجع

1. ادهمی، ا. (1383). اطلاع‌یابی و رفتار اطلاع‌یابی چیست؟ فصل‌نامۀ اطلاع‌رسانی. 19 (3 و 4). صص 36-31

2. ارشاد سرابی، ر؛ میرزازاده، ع. (1386). میزان استفادۀ مراجعه‌کنندگان به مرکز اطلاع‌رسانی دانشگاه علوم پزشکی کرمان از اینترنت و منابع تمام متن. گام‌های توسعۀ در آموزش پزشکی. 4 (1). صص 68-57.

3. بازوند، ع؛ شعبانی، ا. (1384). ارزیابی نیازهای اطلاعاتی اعضای هیأت علمی دانشگاه لرستان. فصل‌نامۀ کتاب. کتابداری و اطلاع‌رسانی. 19 (2). شمارۀ پیاپی 74. صص 20-1.

4. بشیر، ح؛ افراسیابی، م. ص. (1391). شبکه‌های اجتماعی اینترنتی و سبک زندگی جوانان: مطالعۀ موردی بزرگ‌ترین جامعۀ مجازی ایرانیان. تحقیقات فرهنگی ایران. سال 5 (60). صص 31-1.

5. پاک سرشت، س؛ نوری نیا، ح. (1386). بررسی پیامدهای کاربرد فراغتی اینترنت بر رفتارهای فراغتی جوانان تهرانی. مطالعات فرهنگی و ارتباطات. 10 (3). صص 78-51.

6. تمنایی فر، م. ر.؛ صدیقی ارفعی، ف؛ گندمی، ز. (1392). بررسی رابطۀ روان رنجورخویی با اعتیاد به اینترنت در گروهی از دانش‌آموزان. مجلّۀ پزشکی هرمزگان. 17 (1). صص 75-69.

7. داوودی، ر؛ نوربخش بنجار، ر؛ کمالی، ن. (1390). رابطۀ میزان استفاده از اینترنت و نحوۀ به-کارگیری آن با عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی زنجان. فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی. 2 (2). صص 94-73.

8. درودی، ف. (1387). بررسی مهارت‌های دانشجویان کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه آزاد اسلامی در جستجوهای اینترنتی. علوم و فناوری اطلاعات. 24 (1). صص 36-1.

9. دوران، ب؛ گنجی، ا. (1387). کاربری تفننی اینترنت توسط کاربران 25 تا 40 سال شهر تهران. فصل‌نامۀ تحقیقات فرهنگی. 1 (3). صص 129-115.

10. راستگو، ا؛ نادری، ع، ا؛ شریعتمداری، ع؛ سیف نراقی، م. (1389). بررسی تأثیر آموزش سواد اطلاعاتی اینترنت بر رشد مهارت‌های حل مسألۀ دانشجویان. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. 1 (4). صص 22-1.

11. رضویه، ا؛ فیضی، م. (1388). بررسی تأثیر اینترنت بر رفتار اطلاع‌یابی آموزشی و پژوهشی دانشجویان دانشگاه شیراز. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. 2 (4). صص 16-1.

12. زنجانی زاده، ه؛ جوادی، ع. م. (1384). بررسی تأثیر اینترنت بر ارزش‌های خانواده در میان دانش‌آموزان دبیرستانی ناحیۀ 3 مشهد. مجلّۀ جامعه‌شناسی ایران. 6 (2). صص 146-121.

13. عبدالهی، م؛ موسوی، ط. (1386). سرمایۀ اجتماعی در ایران، وضعیت موجود، دورنمای آینده و امکان‌شناسی گذرا. فصل‌نامۀ علمی پژوهشی رفاه اجتماعی. 6 (25). صص 233-195.

14. عسگری، پ؛ مرعشیان، ف. (1387). رابطۀ بین ویژگی‌های شخصیتی و اضطراب کامپیوتر با اعتیاد به اینترنت در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز. یافته‌های نو در روان‌شناسی. 2 (7). صص 35-23.

15. علوی، س؛ هاشمیان، ک؛ جنتی فرد، ف. (1387). مقایسۀ هویت و سلامت روان در دانشجویان استفاده‌کننده از اینترنت و محیط‌های مجازی دانشگاه تهران. تحقیقات علوم رفتاری. 6 (1). پیاپی 11. صص 35-27.

16. عینی، ا؛ ایرانفر، م؛ سوری، ح. (1390). الگوی استفاده از اینترنت در دانش‌آموزان دبیرستانی شهر تهران و ایمنی آن. مجلّۀ علمی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران. 29 (4). صص 330-322.

17. غفاری، م؛ احدی، ح. (1386). بررسی تأثیر‌ آموزش خود‌آگاهی هیجانی و کنترل تکانه در کاهش کناره‌گیری اجتماعی و کاربری اجباری اینترنت. مطالعات روان‌شناختی. 3 (2). صص 107-91.

18. فرهمند، م. (1387): دختران و کاربرد اینترنت. مطالعات راهبردی زنان. 11 (41). صص 170-135.

19. کرمشایی، ف؛ پناهی، ا. صادق نیا، ا؛ زیدی، ی. (1390). بررسی اعتیاد به اینترنت و فضاهای مجازی در بین جوانان و نوجوانان. همایش ملی صنایع فرهنگی و نقش آن در توسعۀ پایدار. دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه. (صص 11-1). بازیابی از http://ertebatatedini.ir/File/52/10/128643

20. لشگرآرا، ب؛ تقوی شهری، م؛ ماهری، ب؛ صادقی، ر. (1391). اعتیاد به اینترنت و سلامت عمومی در دانشجویان ساکن خوابگاه دانشگاه علوم پزشکی تهران. مجلّۀ دانشکدۀ بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی. 10 (1). صص 76-67.

21. محمدبیگی، ا؛ قضاوی، علی؛ محمدصالحی، ن؛ قمری، ف؛ سعیدی، ع. (1388). تأثیر وابستگی به اینترنت بر وضعیت تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اراک. مجلّۀ علمی‌پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک. 12 (4). صص 102-95.

22. محمدی، ا؛ نقدی، ا؛ علیوردی نیا، ا؛ کیانی، م. (1389). بررسی جامعه‌شناختی رابطۀ سرمایۀ اجتماعی و اعتیاد اینترنتی در بین جوانان شهر همدان. پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه. (5). صص 27-1.

23. نادمی، ف؛ سعیدی رضوانی، ک. (1385). استفاده از اینترنت و پیامدهای روانی اجتماعی آن. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشکدۀ روان‌شناسی مشهد.

24. نژادبهرام، ز؛ کمالی چیرانی، ف. (1389). بررسی ابعاد فرهنگی- اجتماعی کنترل والدین بر استفادۀ فرزندان از اینترنت. برگ فرهنگ. 1 (21). صص 148-135.

25. Andreas, M. R. (2003). Validity and reliability of tests in case study research: A literature review with hands-on applications for each research phase. Qualitative Market Research: An International Journal, 6(2), 75-86.

26. Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77-101.

27. Corbin, J. M., & Strauss, A. L. (2008). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory (3rd ed.). Los Angeles, CA: Sage Publications.

28. Gencer, S. L. (2011). Examination of secondary school students’ internet addiction cases in terms of their internet use profiles and demographic characteristics (Unpublished master's thesis). Graduate School of Science, Suleyman Demirel University.

29. Golafshani, N. (2003). Understanding reliability and validity in qualitative research. The Qualitative Report, 8(4), 397-607.

30. Grohol, J. (2005). Internet addiction guide. Retrieved from http://psychcentral.com/netaddiction.

31. Hakim, T., Prentice, P., Baker, S., & Pauly, J. (1999). The internet cultural phenomenon: A Bonafide curricular theme. Retrieved from http://www.firstmonday.dk/issue/ issue4_ 1/hakim/.

32. Karau, S. J., & Williams, K. D. (1993). Social loafing: A meta-analytic review and theoretical integration. Personality and Social Psychology, 65, 681–706.

33. Lenhart, A., Simon, M., & Graziano, M. (2001). The internet and education: Findings of the pew internet and American life project. retrieved from: http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED457849.pdf .

34. Nonnamaker, J. B. (2000). Pre-college internet use and freshman year academic achievement in private college: The effect of socio-demographic characteristics, family socioeconomic status, academic ability, and high school experience. (Unpublished doctoral dissertation), Fordham University, New York, NY.

35. Rosenzweig, M. D. (2000). Survey result: The net makes a mark. American Institute of Chemical Engineers, 93-96. Retrieved from: http:// aiche.org/cep.

36. Soule, L. C., Shell, L. W., & Kleen, B. A. (2003). Exploring internet addiction: Demographic characteristics and stereotypes of heavy internet users. Journal of Computer Information Systems, 44(1), 64-73.

37. Sunwoo, K., & Rando, K. (2002). A study of internet addiction. Journal of Korean Home Economics Association, English Edition, 3, 1-19.

38. Young, K. S. (1996). Addictive use of the internet: A case that breaks the stereotype. Psychological Reports, 79, 899-902.