بررسی خصوصیات مورفولوژیک، عملکرد دانه و روغن کرچک در تراکم‌های مختلف گیاهی و فواصل مختلف آبیاری

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 1، دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 3، 1383، صفحه 1-12   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v2i1.1159

نویسندگان

پرویز رضوانی مقدم^{* 1}؛ جعفر نباتی¹؛ شهرام نوروززاده²؛ علی اصغر محمدآبادی¹

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

چکیده

باتوجه به نقش روغن کرچک در صنایع مختلف و همچنین محدودیت منابع آب و اثر آن بر تولید و عملکرد روغن کرچک، آزمایشی به منظور بررسی اثر فواصل آبیاری و تراکم بوته در واحد سطح بر عملکرد و اجزای عملکرد کرچک در قالب طرح کرت‌های خرد شده با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی انجام شد، بطوریکه در کرت‌های اصلی فواصل آبیاری با چهار سطح (یک، دو، سه و چهار هفته) و در کرت‌های فرعی تراکم بوته با چهار سطح(5، 4، 3 و 2 بوته در متر مربع) با چهار تکرار قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از: ارتفاع بوته، ارتفاع گل آذین، ارتفاع اولین گل آذین، تعداد گل آذین، تعداد شاخه‌های فرعی، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در بوته، بیوماس در بوته، وزن هزاردانه،عملکرد دانه، شاخص برداشت، عملکرد روغن. نتایج حاصله نشان داد که تیمارهای مختلف آبیاری تاثیر معنی داری بر کلیه صفات مورد مطالعه بجز شاخص برداشت و درصدروغن داشت(01/0P≤). ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت و درصد روغن تحت تاثیر تراکم‌های مختلف بوته در واحد سطح قرار نگرفتند ولی تراکم تاثیر معنی داری بر روی صفات دیگر مورد مطالعه داشت. بیشترین عملکرد دانه(16/1 تن در هکتار) و عملکرد روغن کرچک (54/0 تن در هکتار) در فاصله دور یک هفته آبیاری و کمترین آنها در فواصل آبیاری چهار هفته مشاهده شد. در بین تیمارهای مورد آزمایش تراکم 4 بوته در متر مربع با فاصله دور آبیاری دو هفته بیشترین عملکرد دانه(4/1 تن در هکتار) و عملکرد روغن (69/0 تن در هکتار) را دارا بودند.