تحلیل جایگاه و نقش شهر میانی همدان در توسعه‌ی منطقه ای

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 3، دوره 6، شماره 11، آذر 1387   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v6i11.4279

نویسندگان

تقوایی تقوایی^* ؛ وارثی وارثی؛ شیخی شیخی

چکیده

میزان برخورداری از عوامل مختلف طبیعی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، نابرابری‌های منطقه‌ای را ایجاد نموده و یا آن را تشدید می‌سازد . از بیست و شش نقطه‌ی شهری استان همدان در سال 1385، شهر همدان حدود 49 درصد و روستا - شهرها یعنی شهرهای کمتر از 25 هزار تن( بیست نقطه‌ی شهری )، 15 درصدجمعیّت شهری را دربرگرفته اند . از طرف دیگر استان همدان دارای دو کلان ناحیه شمالی و جنوبی است که براساس وضعیّت نظام شهری در نیمه‌ی شمالی استان، از چهارده شهر موجود در این حوزه، شهر همدان به تنهایی بیش از 77 درصد از کل جمعیّت شهری را دراختیار داشته و در سیزده شهر دیگرفقط 22 درصد از کل جامعه‌ی شهری ساکن بوده اند. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی، نقش شهر میانی بزرگ همدان در توسعه‌ی منطقه ای با استفاده از روش ها و الگوهای کمّی به لحاظ متغیّرهای جمعیّتی، امکانات آموزشی، بهداشتی و فرهنگی و تأثیر آن بر منطقه، مورد ارزشیابی و تحلیل قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که این شهر نقش مؤثّری در توسعه‌ی فضایی داشته است. چنان که عمده‌ی توان‌های اقتصادی و خدماتی استان در این شهر متمرکز شده است. مهمترین دلایل آن، تعداد کم شهرهای میانی و نیز موقعیّت نامناسب آنها در فضای زیر منطقه‌ای است. بنابراین توسعه و تقویت شهرهای میانی می‌تواند با عملکرد مطلوب به انسجام توسعه‌ی فضایی شهرهای منطقه کمک کند.
کلیدواژه ها : تعادل فضایی، توسعه، شبکه شهری، شهر میانی بزرگ ، کلان ناحیه، همدان