مکان یابی سکونتگاه های خدماتی برتر بر اساس فن ارزشیابی مشارکتی در شهرستان مشهد

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 4، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 11، آذر 1387   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v6i11.4280

نویسنده

مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ای^*

چکیده

مشارکت اجتماعی، با وجود جذابیّت ، در بخش اعظم توسعه‌ی روستایی به دلیل نبود روش‌های عملی مؤثّر، هنوز در سطح ایدئولوژیکی، ایده آلیستی و شعاری تبلیغاتی مانده است.این در حالی است که یکی از ضرورت‌های توسعه‌ی روستایی، اجرای طرح هایی است که از بالاترین سطح پذیرش اجتماعی برخوردار باشد. ازجمله ی این طرح ها، مکان یابی و تجهیز سکونتگاه های خدماتی برتر در سطوح منظومه ،مجموعه و حوزه هاست. روشن است که به دلیل تعدد و پراکندگی شدید روستاها، تا کنون توجّه کافی به الگوسازی مشارکت جامعه ی روستایی در ارتباط با موضوع مطالعه نشده است.در این تحقیق با کاربرد فرایندی عملی مرکّب از الگوهای محیطی و اجتماعی،نخست سکونتگاه های مناسب از نظر شرایط محیطی شناسایی شد. سپس در قالب روش ارزشیابی مشارکتی از میان 339 روستای دارای بیش از بیست خانوار جمعیّت و پنج نقطه‌ی شهری درشهرستان مشهد،54 سکونتگاه برتر برگزیده شده اند. سطح مرکزیّت آن ها منطبق بر قوانین مصوّب به ترتیب شامل دو منظومه‌ی قوی( مشهد و مشهدقلی)، چهار منظومه‌ی ضعیف(شاندیز،رضویه،طوس سفلی و طرقبه)،پنج مجموعه‌ی قوی(دوست آباد،نوده،گرجی سفلی،آبروان و تپه سلام)، هفده مجموعه‌ی متوسط و ضعیف،دوازده حوزه‌ی قوی وچهارده حوزه‌ی ضعیف تعیین شده اند.
کلیدواژه‌‌ها: مشارکت،سکونتگاه های خدماتی برتر،سطح پذیرش اجتماعی، شهرستان مشهد.