بررسی عوامل مؤثر بر مهاجرت از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به کشور آمریکا

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مقاله 7، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 25، شهریور 1394، صفحه 167-196   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jss.v12i1.18743

نویسندگان

الهه جانتن^* ؛ محمدعلی فلاحی؛ احمد سیفی

فردوسی مشهد

چکیده

هدف این مطالعه بررسی عوامل مؤثر بر مهاجرت از ١5 کشور توسعه یافتۀ عضو سازمان توسعه و همکاری های اقتصادی و ١4 کشور در حال توسعه به ایالات متحدۀ آمریکا طی سال های ١۹۹١-٢٠٠٨ است. برای این منظور، در چارچوب نظریۀ جاذبه- دافعۀ مهاجرت و با استفاده از الگوی داده های تابلویی، تأثیر عوامل مختلف بر مهاجرت از این دو گروه کشورها به ایالات متحدۀ آمریکا بررسی می شود. نتایج نشان می-دهد که فاصله میان کشور مبدأ و کشور مقصد، برای هر دو گروه از کشورها منفی و معنی دار است؛ لذا با افزایش مسافت میان کشورهای مبدأ با کشور آمریکا حجم مهاجرت به این کشور کاهش می یابد. میزان عرضۀ نیروی کار در کشور مبدأ، برای کشورهای در حال توسعه معنی دار و مثبت است؛ اما برای کشورهای توسعه-یافته معنی دار نیست. متغیر شکاف تکنولوژی برای کشورهای توسعه یافته، منفی و معنی دار و برای کشورهای در حال توسعه، مثبت و معنی دار است. در هر دو گروه از کشورها، افزایش نرخ سرمایه گذاری در کشور مبدأ مهاجرت را کاهش می دهد؛ اما کشورهای در حال توسعه حساسیت بیشتری نسبت به این متغیر دارند. متغیرهای تفاوت سرانۀ تولید ناخالص داخلی، نرخ زاد و ولد، شاخص سرمایۀ انسانی، مهاجرت دو سال گذشته، جمعیت و سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشور مبدأ برای هر دو گروه از کشورها مثبت و معنی-دار هستند. همچنین، متغیرهای جمعیت و سرمایه گذاری مستقیم خارجی تأثیر اندکی در شکل گیری جریان مهاجرت دارند.

کلیدواژه‌ها

مهاجرت؛ کشورهای توسعه یافته؛ کشورهای درحال توسعه؛ داده‌های تابلویی؛ طبقه بندی JEL: C23؛ O51؛ F22

مراجع

1. شاه آبادی، ا.؛ پوران، ر. (1388). اثر مهاجرت مغزها بر رشد اقتصادی (مطالعۀ موردی ایران)، فصل‌نامۀ پژوهش‌نامۀ بازرگانی. 13 (52). صص 63-35.

2. عسگری، ح.؛ تقوی، م.؛ عسکری، م. ؛ شاکری، ع. (1387). بررسی علل فرار مغزها از کشورهای در‌حال‌توسعه به کشورهای OECD. فصل‌نامۀ اقتصاد مقداری. 5 (2). صص 22- 1.

3. Balderas, J. U., & Greenwood, M. J. (2010). The determinants of migration from Europe to the America: A comparative panel data analysis of migration to Argentina, Brazil and the United States from 1870 to 1910. Journal of Population Economics, 23(4), 1301-1318.

4. Baltagi, B. H. (2008). Econometric analysis of panel data (4th ed.). Great Britain: John Wiley and Sons.

5. Beine M., Docquier F., & Rapoport, H. (2001). Drain and economic growth: Theory and evidence. Journal of Development Economics, 64, 275-289.

6. Castles, S. (2000). International migration at the beginning of a twenty-first century: Global trends and issues. UNESCO, ISSJ 165/2000, 269-281.

7. Comin, D. (2006). Total factor productivity. New York: New York University and NBER.

8. Cuamea Velazquez, F. (2000). Approaches to the study of international migration: A review. Estudios Fronterizos, 1(1), 137-168.

9. Cuhls, K. (2007). From my (German) perspective: The brain drain problem. Technological Forecasting & Social Change, 74, 708–714.

10. Cumbi, M. L. (1999, April). The impact of foreign and domestic investment on poverty. Paper presented at the Conference on Poverty in Africa, Oxford, UK.

11. Czaika, M., & de Haas, H. (2011). Determinants of migration to the UK, The migration observatory briefing. COMPAS, University of Oxford, U.K.

12. De Haas, H. (2011). The determinants of international migration conceptualizing policy, origin and destination effects. International Migration Institute, Paper No. 32, University of Oxford, UK.

13. Greenwood, J. M. (2008). Family and sex-specific U.S. immigration from Europe, 1870–1910: A panel data study of rates and composition. Economic History, 45, 356–382.

14. Greenwood, M. J., & McDowell, J. M. (1992). The macro determinants of international migration: A survey. Institute for Advanced Studies Conference, Vienna, Austria.

15. Hagen-Zanker, J. (2008). Why do people migrate? A review of the theoretical literature (M9PRA Paper No. 28197). University Library of Munich, Germany.

16. Kamoltip Kallstrom, J. (2011). Transnational and seasonal labor migration and development: Lives of Thai berry picker returnees from Sweden (Unpublished master’s thesis). Chulalongkorn University, Thailand.

17. Kurekova, L. (2011, April). Theories of migration: Conceptual review and empirical testing in the context of the EU East-West flows. Paper presented at the Interdisciplinary Conference on Migration Economic Change, Social Challenge, University College London, UK.

18. Massey, D. S. (1994). The social and economic origins of immigration. The Social Contract, Spring, 183-185.

19. Massey, D. S., Arango, J., Hugo, G., Kouaouci, A., Pellegrino, A., & Taylor, J. E. (1993). Theories of international migration: A review and appraisal. Population and Development Review, 19(3), 431–466.

20. Mohei Eddin, M. (2009). Social theories of migration: Critical analysis and attempt to develop referential framework. Unpublished Manuscript, Egypt, Partners in Development for Research, Consulting and Training.

21. Morawska, E. (2007). International migration: Its various mechanisms and different theories that try to explain it. Willy Brandt series of working papers in International Migration and Ethnic Relations. Malmö Institute for Studies of Migration, Diversity and Welfare (MIM), Malmö University. Sweden.

22. Mountford, A., & Rapoport, H. (2011). The brain drain and the world distribution of income. Journal of Development Economics, 95, 4–17.

23. Population Connection Staff. (2012). The fifth largest country: International migrants. Retrieved from: www.populationconnection. org/article/fifth-largest-country

24. Solimano, A. (2004). Globalization, history and international migration: A view from Latin America. Working Paper No. 37. International Labour Office, Geneva, Switzerland.

25. Thieme, S. (2006). Social networks and migration: Far west Nepalese labour migrants in Delhi. Münster LIT Verlag, 36-40.

26. Van der Waal, J. (2013). Foreign direct investment and international migration to Dutch cities. Urban Studies, 50, 294-311.

27. Weinberg, B. A. (2011). Developing science: Scientific performance and brain drains in the developing world. Journal of Development Economics, 95, 95–104.

28. www.migrationobservatory.ox.ac.uk/briefings/determinants-migration-uk

29. Xu, B. (2000). Multinational enterprises, technology diffusion, and host country productivity growth. Journal of Development Economics, 62, 477–493.

30. Yearbook of Immigration Statistics. (2008 & 2009). Office of immigration statistics.

31. Zanowiak, K. (2006). Caring networks of NGOs NGO assistance to undocumented migrants along the U.S.-Mexico border. International Migration, Unpublished Manuscript, University of Texas, USA.