The Differences and Similarities of the Uprisings of the Khawārij in Sistan and Iraq in the Umayyad Period

تاریخ و فرهنگ

Article 3, Volume 46, Issue 2 - Serial Number 93, February 2015, Pages 123-147   

Document Type: Research Article

DOI: 10.22067/history.v46i10.29620

Authors

Sayyid Ahmad Aqili^* ; Javād Bahraminiya

University of Sistan and Baluchestan

Abstract

As one of the influential groups in the incidents of the early centuries AH, Khawārij appeared for the first time during the Caliphate of Imam ‘Alī (A.S.) and in the process of the Battle of Ṣaffain as an independent cult that stood up in opposition to arbitration (ḥakamiyyat). Upon the transfer of caliphate to the Umayyad, the Khawārij stood up against them from the very beginning and developed various uprisings against the Umayyad. For this reason, they were prosecuted by the Umayyad rulers and a group of them were forced to escape to the surrounding countries, including Iran. Sistan was regarded as one of the most important regions under the influence of the Khawārij in Iran during the Umayyad period. While examining the underlying factors of the uprisings of the Khawārij in the two regions of Sistan and Iraq, this article
undertakes to make a comparative study of the factors of similarities and differences of the uprisings of the Khawārij in these two regions. Accordingly, the basic question of this article is: “What similarities and differences did the uprisings of the Khawārij have in Sistan and Iraq during the Umayyad period?” The finding of this article is that although the uprisings of the Khawārij in Sistan and Iraq were similar in battle style and were defeated for similar reasons, they had different ideologies, goals, structures, and core concepts and ultimately created different results in the society of the Umayyad caliphate era.

Keywords

the Umayyads; uprisings of the Khawārij; the Arab Iraq; Sistan; Iran

References

ابن ابی الحدید، عبدالحمید بن هبه الله، شرح نهج البلاغه، تحقیق ابراهیم محمد ابوالفضل، نشر مکتبه آیت الله المرعشی النجفی، قم،1404ق.

ابن اثیر، عزالدین بن علی ، الکامل فی التاریخ، دارصادر، بیروت، 1385ق.

ابن اعثم کوفی، ابومحمد احمد، الفتوح، تحقیق علی شیری، ط الاولی، دارالضواء، بیروت، 1412ق.

ابن العبری، تاریخ مختصر الدول، ترجمه عبدالمحمد آیتی، چاپ اول، علمی وفرهنگی، تهران، 1377.

ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه فی تمییز الصحابه، تحقیق عادل احمد عبد الموجود و علی محمد معوض، ط الاولی، دارالکتب العلمیه، بیروت،1415ق.

ابن حزم اندلسی، جمهره انساب العرب، تحقیق لجنه من العلماء، ط الاولی، دارالکتب العلمیه، بیروت، 1403ق.

ابن خلدون، عبدالرحمن،تاریخ، ترجمه عبدالمحمد آیتی، چاپ اول، موسسه مطبوعات و تحقیقات فرهنگی، تهران ،1363.

ابن خلکان، ابوالعباس احمد بن محمد بن ابی بکر، وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان، تحقیق احسان عباس، نشر دار صادر، بیروت، بی تا.

ابن عبدربه، شهاب الدین احمد، العقد الفرید، ط الاولی، نشر دارالمکتبه العلمیه، بیروت،1404ق.

ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، الامامه و السیاسه، تحقیق علی شیری، ط الاولی، نشر دارالاضواء، بیروت،1410ق.

ابن کثیر، ابوالفدا اسماعیل بن عمر، البدایه والنهایه، دارالفکر، بیروت، 1407ق.

ابن مسکویه رازی، ابوعلی، تجارب الامم، تحقیق ابوالقاسم امامی، ط الثانیه، نشر سروش، تهران، 1379.

اشعری، ابوالحسن علی، مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلّین، تحقیق نعیم زرزور، ط الاولی، نشر مکتبه العصریه، بیروت، 1426ق.

اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، تحقیق سید احمد صغر، دارالمعرفه، بیروت، بی تا.

اسفراینی، طاهر بن محمد، التبصیر فی الدین، تحقیق کمال یوسف الحوت، ط الاولی، نشر عالم الکتاب، لبنان، 1403ق.

مبرّد، ابوالعباس، الکامل فی اللغه والادب، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، ط الثانیه، نشر دارالفکر العربی، قاهره ، 1417ق.

باسورث، ادموند کلیفورد، تاریخ سیستان، ترجمه حسن انوشه، چ دوم، نشرامیر کبیر، تهران، 1377.

بغدادی، عبدالقاهر، الفرق بین الفرق، ط الثانیه، نشر دارالآفاق الجدید، بیروت، 1977م.

بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق سهیل ذکار ریاض زرکلی، ط الاولی، دارالفکر، بیروت، 1417ق.

بلاذری، احمد بن یحیی، فتوح البلدان، مکتبه الهلال، بیروت، 1988م.

بلعمی، ابوعلی، تاریخنامه طبری، تحقیق محمد روشن، چ سوم، نشر البرز، تهران، 1373.

بیهقی، ابوالحسن، تاریخ بیهق، ط الاولی، نشر دار اقرأ، دمشق، 1425ق.

پطروشفسکی، ایلیا پاولویچ، اسلام در ایران، ترجمه کریم کشاورز، نشر پیام، تهران، 1353.

تاریخ سیستان، تحقیق ملک الشعرای بهار، تهران، چ دوم، نشر کلاله خاور، تهران، 1366.

ترکمنی آذر و پرگاری، تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوره صفاریان و علویان، چ چهارم، نشر سمت، تهران، 1385.

حبیبی، عبدالحی، تاریخ افغانستان، دنیای کتاب، تهران، 1364.

حموی بغدادی، یاقوت، معجم البلدان، ط الثانیه، دار صادر، بیروت، 1995م.

دینوری، ابوحنیفه احمد بن داود، اخبار الطوال، تحقیق عبدالمنعم عامر مراجعه جمال الدین شیال، منشورات الرضی، قم، 1368ش.

زرین کوب، عبدالحسین، تاریخ ایران بعد از اسلام، نشر امیر کبیر، تهران، 1368.

زرین کوب، عبدالحسین، تاریخ مردم ایران، چاپ هشتم، نشر امیر کبیر، تهران، 1382.

زرین کوب، عبدالحسین، دو قرن سکوت، نشر سخن، تهران، 1378.

زیدان، جرجی، تاریخ تمدن اسلام، ترجمه علی جواهرکلام، چ چهارم، نشر امیرکبیر، تهران، 1352.

شهرستانی، محمد بن عبدالکریم، الملل والنحل، به کوشش محمد سعید کلیانی، دارالمعرفه، بیروت، 1404ق.

صدیقی، غلامحسین،جنبش های دینی ایرانی، چ دوم، نشر پاژنگ، تهران، 1375.

صفا، ذبیح الله، تاریخ ادبیات ایران، چ هفتم، نشر فردوس، تهران، 1378.

طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم والملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، ط الثانیه، دار التراث، بیروت، 1378ق.

طقوش، محمد سهیل، دولت امویان، ترجمه حجت الله جودکی، چ سوم، انتشارات حوزه و دانشگاه، قم، 1386ش.

عواجی، غالب بن علی، الخوارج تاریخهم و آرائهم الاعتقادیه، ط الاولی، مکتبه السنه النشر، ریاض، 1418ق.

قمی، حسن بن محمد، تاریخ قم، ترجمه حسن بن علی بن حسن عبدالملک قمی، تحقیق سید جلال الدین تهرانی، نشر توس، تهران، 1361.

کریستن سن، آرتور، ایران در زمان ساسانیان، چ ششم، نشر دنیای کتاب، تهران، 1368.

مستوفی، حمدالله بن ابی بکر، تاریخ گزیده، تحقیق عبدالحسین نوایی، چ سوم، نشر امیر کبیر، تهران،1364.

مسعودی، علی بن حسین، التنبیه والاشراف، تحقیق عبدالله اسماعیل الصاوی،دار الصاوی، قاهره، بی تا.

مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق اسعد داغر، ط الثانیه، دار الهجره، قم، 1409ق.

مسکویه، ابوعلی، تجارب الامم، تحقیق ابوالقاسم امامی، ط الثانیه، نشر سروش، تهران، 1379.

مفتخری، حسین، تاریخ ایران از ورود مسلمانان تا پایان طاهریان، نشر سمت، تهران، 1389.

مفتخری، حسین، زمانی، حسین، خوارج در ایران، نشر مرکز بازشناسی اسلام و ایران، تهران، 1379.

مفتخری، حسین، تاریخ ایران از ورود اسلام تا پایان طاهریان، چ چهارم، نشر سمت، تهران، 1387.

مفتخری، حسین، خوارج در ایران، مجله مقالات و بررسی ها، دفتر 61، تهران، 1376، ص42-59.

مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد، احسن التقاسیم، ط الثالثه، مکتبه مدبولی، قاهره،1361ق.

مقدسی، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، مکتبه الثقافه الدینیه، بیروت، بی تا.

ملطی، ابوالحسین محمد، التنبیه والرد، ط الثانیه، للتراث نشر مکتبه الازهریه، قاهره، 1977م.

منقری، نصر بن مزاحم، وقعه الصفین، تحقیق عبد السلام محمد هارون، ط الثانی، مؤسسه العربیه الحدیثه، قاهره، 1382ق.

ولهاوزن، یولیوس، تاریخ سیاسی صدر اسلام، ترجمه محمود رضا افتخار زاده، چ اول، نشر معارف اسلامی، قم، 1375ش.

یعقوبی، ابن واضح، البلدان، ط الاولی، دارالکتب العلمیه، بیروت، 1422ق.

یعقوبی، ابن واضح، تاریخ الیعقوبی، چ ششم، دار صادر، بیروت، بی تا.

Bothworth, C.E. Mawali between shia and kharijites, The Cambridge History of Iran, Ed. K.n. Frye.: Cambridge university press,London,1975.