تحلیل مدیریت ریسک و بحران مخاطرات محیطی و محیط زیست استان لرستان

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقاله 5، دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 5، خرداد 1392، صفحه 107-126   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geo.v2i1.21240

نویسندگان

حسین نگارش^* ؛ یاسمن یاری

دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

مدیریت در حوادث غیر منتظره با محور دانایی ترکیبی از علم و هنر و عمل است و برنامه ریزی ابزاری است که ما را از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب می رساند. لذا اولین قدم برای برنامه ریزی صحیح تبیین و شناخت وضعیت موجود می باشد که نیاز به واقع بینی دارد تا خوشبینی، آنچه که امروزه بعنوان مخاطرات طبیعی از آن یاد می شود در برنامه ریزی استان لرستان در کنار توانمندیها جای میگیرد، عموماً نتیجه عملکرد نادرست و ارتباط نامتعادل انسان با طبیعت است، از این رو به کمک مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی مخاطرات محیطی و زیستی در سطح استان شناسایی شد و با بهر ه گیری از تکنیک SOWT نقاط ضعف ، نقاط قوت، تهدیدات و فرصتهای مخاطرات در قالب ماتریس SOWT طراحی شد و با نظرسنجی از 30 نفر از مسئولین عوامل و استراتژیها رتبه بندی شد. با ترکیب عوامل چهارگانه در تولید استراتژیهای (ST،SO،WT،WO)، استراتژیها بدین شکل رتبه بندی شدند: استراتژیهای WTبا میانگین 18/7در رتبه اول، استراتژیهای WOبا میانگین 04/7 در رتبه دوم، استراتژیهای ST با میانگین 77/6 در رتبه سوم و استراتژیهای SO با میانگین 63/6 در رتبه چهارم قرار دارند. نتایج این تحقیق را می توان در مدیریت ریسک و بحران مخاطرات محیطی و زیستی مورد استفاده قرار داد.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: مدیریت ریسک؛ مدیریت بحران؛ مخاطرات طبیعی؛ محیط زیست؛ لرستان؛ SOWT

مراجع

ابراهیم زاده ، عیسی؛ 1389. آمایش سرزمین و برنامه ریزی محیطی در جنوب شرق ایران. تهران: انتشارات موسسه اطلاعات.

ابراهیم زاده، عیسی و الهام ایزدفر؛ 1388. تحلیلی بر مکان یابی فرودگاه بین المللی شهید بهشتی اصفهان با استفاده از الگوی راهبردی SWOT . مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ای. شماره13. پاییز و زمستان. دانشگاه مشهد.

افراخته، حسن و علی یوسفی؛1383. مخاطرات محیطی در نواحی شهری، مطالعه موردی: رباط کریم. نشریه علمی – پژوشی انجمن جغرافیایی ایران. سال دوم . شماره 3. صص162- 147.

ایلدرمی، علیرضا و میر سنجری، میر مهرداد ؛ 1389. بررسی و ممیزی مخاطرات محیطی دامنه‌های مشرف به شهر همدان. پژوهش‌های محیط زیست. سال اول. شماره 2. صص 77-67.

باقدم، عثمان، و همکاران؛ 1383. ارزیابی ایمنی جاده ای با رویکرد مخاطرات محیطی: مسیر سنندج – مریوان با استفاده از GIS. فصلنامه مدرس علوم انسانی. دوره 9. شماره1. صص15- 1.

بلادپس، علی؛ 1390. تحلیلی در مخاطرات محیطی و ژئومورفولوژیکی سکونتگاه‌های روستایی شمال منطقه مرند(دشت هلاکو). فضای جغرافیایی. سال یازدهم. شماره 36. صص 23-1.

بیرودیان، نادر؛ 1385. مدیریت بحران: اصول ایمنی در حوادث غیر منتظره. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. جلد اول. چاپ دوم. شماره نشر 318. ص 194.

بیچرانلو، عبدالله؛ 1385. مدیریت بحران و حوادث غیرمترقبه. فصلنامه اندیشه صادق. مرکزتحقیقات دانشگاه امام صادق. شماره24.

پوراحمد، احمد و دیگران؛ 1388. بررسی ابعاد پیشگیری از بحران زلزله(مطالعه موردی شهر بابل). مطالعات و پژوهش‌های شهری. سال اول. شماره اول.

دیوید، فرید؛ 1388. مدیریت استراتژی. ترجمه علی پارسیان و سید محمد اعرابی. چاپ ششم. انتشارات مرکز تحقیقات فرهنگی.

خورشید دوست، علی محمد، وهمکاران؛ 1390. نقش فرایندهای ژئومورفیک رودخانه ای در ایجاد مخاطرات محیطی شهر سنقر در استان کرمانشاه. فضای جغرافیایی. سال یازدهم. شماره 35. صص 234-209.

سازمان جغرافیای نیروهای مسلح؛ 1384. اطلس راهنمای استان‌های ایران.

ساسان پور، فرزانه و موسی وند، جعفر؛ 1389. تاثیر عوامل انسان ساخت در تشدید پیامدهای مخاطرات طبیعی در محیط‌های کلان شهری با کاربرد منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. جلد3. شماره 16. صص50-29.

عسکریزاده، سید محمد و همکاران؛ 1389. برنامه ریزی مدیریت بلایا و مخاطرات محیطی در راستای توسعه پایدار. مجموعه مقالات چهارمین کنگره بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام27-25 فروردین. زاهدان.

غضنفری، حسین؛ 1372. لرستان در گذر تاریخ: سازمان میراث فرهنگی کشور.

کاویانی، مراد؛ 1389. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی و بحران‌های بوم شناسی در ایران. فصلنامه مطالعات راهبردی. سال سیزدهم. شماره دوم. صص57- 34.

محمودی، سیدمحمد؛ 1382. نقش سیستم‌های اطلاعاتی درمدیریت بحران، فرهنگ مدیریت، سال اول. شماره چهارم.

میتراف، ئی ینای وانگناس، کاس؛ 1381. مدیریت بحران پیش از روی دادن، آنچه هررئیس و مدیری می‌بایست درباره مدیریت بحران بداند. ترجمه محمودتوتونچیان. موسسه عالی آموزش وپژوهش مدیریت وبرنامه ریزی.

نجف آبادی، رسول و همکاران؛ 1389. بررسی و شناسایی مخاطرات محیطی در بندر عباس. نشریه مرتع و آبخیز داری. مجله منابع طبیعی ایران. دوره 63. شماره2. صص276-261.

واگر، جان؛ 1381. محیط زیست و منابع طبیعی. مجموعه مقالات مسائل سیاست جهان. ترجمه سید محمد کمال سروریان.

Foster, H. D.,1980. Disaster planning, The preservation of life and property. Spring- verlag. P. 275.

G. K. Shaw., 2010. A risk management model for the tourism industry in South Africa, Thesis submitted for the degree Doctor of Philosophy in Tourism Management at the Potchefstroom Campus of the North-West University.by Dr. M. Saayman and Dr. A. Saayman

Yuksle, İhsan and Metin Dagdeviren ., 2007. Using the Analytic Network Process (ANP) in a SWOT Analysis - A Case Study for a Textile Firm, Journal of Information Sciences, Vol. 177, Issue 16, Aug., pp 3364–3382

Ebrahim-Zadeh, Jesus and Izadfar E. (1388) An Analysis of the location of Shahid Beheshti International Airport using a model of strategic SWOT, Journal of Geography and Regional Development, No. 13, Fall-Winter, Mashhad University

Afrakhteh, Hassan and Ali Yousefi (1383), environmental hazards in urban areas, case study: Rabat Karim scientific Journal, The Geographical Society of Iran, the second year, No. 3, and pp. 147-162

Ildrmy, A. and Mir Merdad Mir Sanjari (1389), review and audit the environmental hazards slopes overlooking the city of Hamadan, Environmental Studies, First Year, No. 2, and pp. 67-77

Baghadam, Osman, M. Farajzadeh, Siavash Shayan, (1383) assessment of road safety with approach of environmental risk : path - Sanandaj, Marivan using GIS, Journal of Agricultural Science and Technology, Volume 9, No.1, and pp. 1-15

Bladpas, A. (1390), an analysis of environmental and geomorphological hazards in rural settlements north of Marand (plain Hülegü), geographic area, year XI, No. 36, and pp 1-23

Beirudian, N. (1385) Crisis management: the principles of safety in unexpected events, jihad press, Mashhad University, Volume I, Second Edition, Publication No. 318, and pp. 194

Pourahmad, Ahmad and others (1388), Survey of Earthquake Disaster Prevention (Case of Babylon), urban studies, first year, first issue

Khorshyddust, Ali Mohammad, Mohammad Hossein Reza Moghadam, Mohammad Ahmadi, S. Khaleghi (1390), Role of fluvial geomorphic processes in creating environmental hazards Songhor city of Kermanshah Province, geographic area, year XI, No. 35, pp. 209-234

Geography organization of the Armed Forces (1384), Guide of the Iran's provinces

Sasanpour, F. and J. Moosa Wand (1389), the impact of human factors in exacerbating the consequences of natural disasters in metropolitan environments using fuzzy logic and GIS(Geographic Information System), Journal of Applied Research in Geographical Sciences, Volume 3,No. 16, pp. 29-50

Asgarizadeh, Seyed Mohammad, Sohrab Mohammadnia Gharaei and Mojtaba Zohur (1389), Disaster planning management and environmental hazards for sustainable development , Proceedings of the Fourth International Congress of the Islamic World Geographers, April 25-27, Zahedan

Ghazanfari, H., (1372), Lorestan in History: Cultural Heritage and Tourism Organization

Kaviani, Morad (1389), Spatial analysis of environmental risks and ecological crisis in Iran, Journal of Strategic Studies, Year XIII, No.2, pp. 34-57

Najaf-Abadi, Rasul, Mohammad Hossein Ramesht, Iran Ghazi, Syed Jamaledin Khajedin, Abdullah Seif, Ahmad Nowhegar and the M Rezaei (1389), Review and identify environmental hazards in Bandar Abbas, Journal of Range and Watershed Iranian Journal of Natural Resources, Volume 63, No.2, pp. 261-276

Wager, John (1381), Environment and Natural Resources, Proceedings of the world politics' issues, translated by Syed Mohammad Kamal Savarian