بررسی دانش کشاورزی زیره‏کاران شهرستان سبزوار و برخی عوامل مؤثر بر آن‏

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 2، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4، 1383، صفحه 135-142   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v2i2.1247

نویسنده

محسن تبرائی^*

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

با هدف بررسی میزان دانش کشاورزی زیره‌کاران شهرستان سبزوار، مطالعه‏ای بر روی 150 نفر از کشاورزان زیره کار این شهرستان صورت گرفت. دانش کشاورزی زیره‌کاران در سه مرحله کاشت، داشت و برداشت، متغیرهای وابسته این تحقیق بوده‏اند و متغیرهای مستقل عبارت بودند از: سن، سطح تحصیلات، سابقه کار کشاورزی، میزان بهره‏مندی از توصیه‏ها و خدمات ترویج و بُعد خانوار. نتایج مطالعه نشان داد که میزان دانش کشاورزی اکثریت (1/76 درصد) زیره‌کاران مورد مطالعه در سطح متوسط یا پایین‏تر قرار داشت به‏گونه‏ای که فقط 8/18 درصد از کشاورزان زیره کار از اصول و روشهای صحیح کاشت، داشت و برداشت به میزان زیاد و خیلی زیاد آگاهی داشتند. داده‏های مطالعه حاکی است، بیشترین میزان دانش کشاورزی زیره‌کاران در ارتباط با اصول و روشهای آبیاری و کوددهی (85/64 درصد) و کمترین میزان دانش کشاورزی آنها در ارتباط با رعایت نکات فنی و استانداردهای موجود در بسته‌بندی و آماده‏سازی محصول جهت انتقال به‏بازار (81/26 درصد) می‏باشد. نتایج حاصل از محاسبه ضریب همبستگی، نشان داد که بین سطح تحصیلات و کلیه متغیرهای وابسته، همبستگی مثبت و معنی‏دار (در سطح 5 درصد) وجود داشته است. همچنین بین سابقه کار کشاورزی با سطح دانش کشاورزی، به جز در مورد کنترل علفهای هرز و موارد مطرح شده در مرحله برداشت، در سطح 5 درصد همبستگی مثبت و معنی‏داری وجود داشته است. محاسبه ضریب همبستگی بین بُعد خانوار با دانش کشاورزی زیره‌کاران در کلیه مراحل سه گانه کاشت، داشت و برداشت رابطه معنی‏داری را نشان نداد. یافته‏های تحقیق حاکی از افزایش سطح دانش کشاورزی زیره‏کاران جوان نسبت به افراد مسن‏تر به‏ویژه در مرحله کاشت است. نتایج تحقیق، بیانگر نقش مثبت و مؤثر توصیه‏ها و خدمات ترویجی در ارتقاء سطح دانش کشاورزی افراد مورد مطالعه به‏ویژه در مرحله کاشت و نیز پیشگیری و مبارزه با بیماریها بخصوص بیماریهای قارچی است. نتایج حکایت از آن داشت که بخش ترویج کشاورزی، نتوانسته نقش مؤثر و شایسته‏ای را در افزایش سطح دانش زیره‌کاران در مرحله برداشت، به‏ویژه رعایت اصول بهداشتی و فنی در مراحل بوجاری و نگهداری در انبار و نیز رعایت استانداردهای موجود در بسته‏بندی و آماده‏سازی محصول جهت انتقال به بازار ایفا نماید. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، از نوع پیمایشی بود. داده‏های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه و بهره‏گیری از روش نمونه‏گیری تصادفی- طبقه‏بندی شده، جمع‏آوری شده است. داد‌ه‏ها با استفاده از آمارهای توصیفی و بهره‏گیری از آزمونهای ناپارامتری و ضریب همبستگی مورد تحلیل قرار گرفته است.