ارزیابى توان اکوتوریسم در مناطق حفاظت شده، به منظور کمک به توسعۀ پایدار روستایى (مطالعه موردى: منطقه حفاظت شده ارسباران- دهستان میشه پاره)

Journal of Research and Rural Planning

Article 3, Volume 4, Issue 3 - Serial Number 11, July 1393, Pages 39-50   

DOI: 10.22067/jrrp.v4i3.39977

Authors

محمود جواد امیری; محمود ذوقی^* ; مهدیس سادات; سپیده کریمی

دانشگاه تهران

Abstract

هدف: فراهم کردن بستر مناسب جهت شناسایی جاذبه های گردشگری و برنامه ریزی برای توسعۀ آن ها در مناطق ویژۀ طبیعی، امری ضروری است. هدف این تحقیق، انتخاب پهنه های سازگار با ویژگی های اکولوژیکی برای توسعه فعالیت های گردشگری است. منطقۀ مورد مطالعه، دهستان میشه پاره واقع در استان آذربایجان شرقی است که به دلیل مجاورت با منطقۀ حفاظت‌شدۀ جنگل ارسباران، نزدیکی به منطقۀ آزاد ارس، برخورداری از تنوع اقلیمی و وجود سایت های تاریخی، پتانسیل فراوانی در این زمینه دارد.
روش: در این تحقیق ده معیار به ‌عنوان عوامل اصلی در مکان‌یابی مناطق مستعد توسعۀ صنعت گردشگری انتخاب، و از طریق مقایسه زوجی وزن دهی و در سامانه اطلاعات جغرافیایی نقشه سازی شد. در نهایت، با روی هم اندازی نقشه‌ها و کسر چهار نقشۀ محدودیت، مناطق مناسب ارزیابی گردید.
یافته‌ها: بیشتر پهنه های مستعد گردشگری در دهستان، در مناطق جنگلی با پوشش گیاهی مناسب و خوب، و در مجاورت آبادی های مرکزی واقع‌شده‌اند. همچنین طبقات خوب، متوسط، ضعیف و فاقد پتانسیل گردشگری، 63/21، 5/18، 94/44، 93/14 درصد از مساحت منطقه را تشکیل می دهند.
محدودیت‌ها و راهبردها: عمده‌ترین عوامل محدودیت در این مطالعه، عدم دسترسی به اطلاعات مستند پیرامون گردشگری روستایی در مناطق حفاظت شده بود.
راهکارهای عملی: سرمایه گذاری جهت گردشگری پایدار در مناطق حفاظت شده، طبق عرصه های مناسب گردشگری و مدیریت صحیح و پایدار منابع طبیعی در منطقه پیشنهاد می شود.
اصالت و روش: نوآوری این مقاله در پرداختن به بحث گردشگری در مناطق حفاظت شدۀ روستایی است که علی رغم وجود پتانسیل فراوان در این مناطق از کشور، در مقالات و پژوهش های انجام شده، توجه چندانی به سنجش توان این مناطق نمی-شود.

Keywords

گردشگری; برنامه ریزی; ارزیابی توان; حفاظت; ارسباران