درنگی کوتاه بر واژه ی قرآنی «صلاة»

علوم قرآن و حدیث

مقاله 5، دوره 43، شماره 1، خرداد 1390   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/naqhs.v43i1.6288

نویسندگان

محمود مکوند^* ؛ آذرتاش آذرنوش

چکیده

چکیده:
واژه‌ی «صلاة» یکی از مهمترین واژه‌های قرآنی است که در آیات متعددی بکار رفته‌است. دانشمندان نیز در پژوهشهای خود، درباره‌ی این واژه، مفاهیم گوناگونی پیشنهاد کرد‌ه‌اند. اما چون این پیشنهادات پایه علمی استوار نداشت، انتخاب برابرنهاده‌های واژه نیز دچار نوعی به هم ریختگی و نابسامانی شده است. درباره‌ی ریشه‌ی واژه و ناقص واوی یا یایی بودن آن نیز اختلاف نظر وجود دارد. پژوهش‌های ریشه شناسی نشان می‌دهد که « صلاة » وام‌واژه‌ای کهن است که شعرای قدیم عرب بکاربرده‌اند و در دوره پیش از اسلام واژه‌ای کاملا آشنا بوده است. همچنین ریشه «صلو» در سنگ‌نبشته‌های عربستان جنوبی با مفهوم دعا و نماز بکارفته‌است. در این مقاله با تکیه بر این پژوهشها و نیز با بررسی تطور تاریخی-معنایی واژه، برابرنهاده‌های آن در 3 بخش پیشنهاد شده است: الف- نماز(نیایش آیینی مسلمانان) ب- دعا (نیایش فردی) ج- نیایش(به معنای مطلق آن).
واژه‌های کلیدی: صلاة ، واژه‌های قرآنی، برابرنهاده‌ها، عربستان جنوبی، ریشه شناسی.