حمایت شبکه های اجتماعی غیررسمی و رضایت از اوقات فراغت زنان متأهل شاغل در شهر اردبیل

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مقاله 3، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 26، اسفند 1394، صفحه 53-76   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jss.v12i2.30363

نویسندگان

خدیجه سفیری؛ سوسن باستانی؛ لیلا قرانی دامداباجا^*

دانشگاه الزهرا

چکیده

مطالعۀ حاضر به بررسی تأثیر حمایت شبکه های اجتماعی غیر رسمی و قوت پیوند (صمیمیت) بر رضایت از اوقات فراغت زنان متأهل شاغل می پردازد. برای بررسی این رابطه، از مدل تأثیر مستقیم حمایت اجتماعی و نظریۀ منابع اجتماعی استفاده شده است. این مطالعه با روش پیمایش و با استفاده از پرسش نامه انجام گرفته است. جامعۀ آماری را زنان متأهلِ شاغل (55- 20) شهر اردبیل در سال 1390 تشکیل می دهند. حجم نمونه 356 نفر است که با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شد. ضریب آلفای 0.69 برای متغیر رضایت از اوقات فراغت و 0.73 برای متغیر حمایت اجتماعی نشان دهندۀ پایایی مناسب برای این ابزارها بوده و این متغیرها از اعتبار صوری (نظر اساتید) برخوردار هستند. یافته ها نشان می دهد که میزان رضایت زنان از اوقات فراغتشان نزدیک به حد متوسط، میزان قوت پیوند در حد متوسط و میزان حمایت دریافتی پایین تر از حد متوسط است. در ارتباط با انواع شبکه ها، خویشاوند و دوست، بیشترین میزان و همسایگی، کمترین میزان حمایت را داشته اند. علاوه بر آن، در میان انواع حمایت ها، حمایت اطلاعاتی بیشترین تأثیر را بر روی متغیر وابسته داشته است. نتایج رگرسیون نیز نشان می دهد که متغیرهای پایگاه اقتصادی- اجتماعی، قوت پیوند و حمایت اجتماعی متغیرهای تأثیرگذار بر رضایت شغلی زنان متأهل شاغل می باشند.

کلیدواژه‌ها

شبکه های اجتماعی غیر رسمی؛ حمایت اجتماعی؛ رضایت از اوقات فراغت

مراجع

1. ابراهیمی، ق.ع و مسلمی‌پطرودی، ر. (1390). اوقات فراغت، سرمایۀ فرهنگی و زنان (مطالعۀ موردی زنان شهرستان جویبار). زن در توسعه و سیاست، 9 (4)، 91- 73.

2. تندنویس، ف. (1380). جایگاه ورزش در اوقات فراغت زنان ایرانی. حرکت، 12 (12)، 104- 87.

3. حسینی، ا و دودمان‌فیروزسالاری، س. (1389). نقش حمایت اجتماعی در میزان سلامت روان کارمندان جوان شهرداری تهران. برنامه‌ریزی رفاه و توسعۀ اجتماعی، 2 (3)، 144-111.

4. حسینی، م.، رحیمی، ل.، آجرلو، ز.، مجیدی، ز. و روزبهانی، ن. (1385). بررسی چگونگی گذران اوقات فراغت در بین زنان منطقۀ تحت پوشش پایگاه تحقیقات جمعیتی دکتر محمد قریب شهر اراک در سال 1384. مجلّۀ علمی‌پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک (ره آورد دانش). ویژه‌نامۀ تحقیقات جمعیتی، (9)، 210-175.

5. ربانی، ر. و شیری، ح. (1388). اوقات فراغت و هویت اجتماعی بررسی جامعه‌شناختی الگوهای گذران اوقات فراغت جوانان در تهران. فصل‌نامۀ تحقیقات فرهنگی، 2 (8)، 242- 209.

6. زیارتی، ش. و طوبی، ژ. (1355). تأثیر شهر محل اقامت در میزان رضایت از فعالیت‌های اوقات فراغت، افراد تحصیل کرده (لیسانس و بالاتر) شاغل در چهار مرکز صنعتی اراک و تبریز. نامۀ علوم اجتماعی،2 (5). 70- 59.

7. سفیری، خ. و قرانی‌دامداباجا، ل. (1391). حمایت شبکه‌های اجتماعی و رضایت از زندگی زنان متأهل شهر اردبیل. فصل‌نامۀ انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات. 8 (26). 76-51.

8. سفیری، خ و مدیری، ف. (1390). فراتحلیل مطالعات عوامل اثرگذار بر اوقات فراغت. مطالعات جامعه‌شناختی، 18 (38)، 166-145.

9. فرهودی، ر.، حبیبی، ل.، حاتمی‌نژاد، ح.، جعفری مهرآبادی، م. و سالاروندیان، ف. (1390). فضاهای ویژه و مشارکت زنان در فعالیت‌های فراغتی، فصل‌نامۀ مطالعات گردشگری، 7 (15)، 109-85.

10. فکوهی، ن. و انصاری‌مهابادی، ف. (1382). اوقات فراغت و شکل‌گیری شخصیت فرهنگی (نمونۀ موردی دو دبیرستان دخترانه شهر تهران). نامۀ انسان‌شناسی، 1 (4)، 89-68.

11. منادی، م. (1386). اوقات فراغت و چالش‌های جهانی‌شدن: مقایسۀ دو نسل. فصل‌نامۀ انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 3 (8)، 165-131.

12. اندیشه، س. (1392). گفت‌و‌گو با ناصر فکوهی: تفریح و آسیب‌شناسی آن. انسان‌شناسی و فرهنگ، (1). بازیا‌بی در 31 فروردین. www.anthropology.ir/node/17484).

13. Diener, E., Scollon, C. N., & Lucas, R. E. (2009). The evolving concept of subjective well-being: The multifaceted nature of happiness. In E. Diener (Ed.), Assessing well-being: The collected works of Ed Diener (pp.67–100). New York, NY: Springer.

14. Elliott, T. R., & Shewchuk, R. M. (1995). Social Support and Leisure Activities Following Sever Physical Disability: Testing the Mediating Effects of Depression. Basic and Applied Social Psychology, 16(4), 471-487.

15. Holland, S. M. (1985). Components of leisure satisfaction: Generic, activity inherent and individual idiosyncratic factors (Unpublished doctoral dissertation). Texas A & M University, College Station, United States.

16. Kang. K. H. (2009). Effect of perceived social support on leisure satisfaction for parents who have children with disabilities. Journal of Adapted Physical Activity, 17(4), 91-107.

17. Kang. K. H. (2010). Effect of Leisure Constraints and Perceived Social Support on Leisure Satisfaction among Male High School Students. The Korean Journal of Physical Education, 49(1) 331-339.

18. Lioyd, C., King, R., Lampe, J., & McDougall, S. (2001). The leisure satisfaction of people with psychiatric disabilities. Psychiatric Rehabilitation Journal, 25(2), 107.113

19. Pearson, Q. M. (1998). Job satisfaction, leisure satisfaction, and psychological health. The Career Development Quarterly, 46(4), 416-426.

20. Pittaway, E. D. (1990). Leisure lifestyle and perceived social support of older adults in a rural environment (Doctoral dissertation, Wilfrid Laurier University, Ontario, Canada). Retrieved from http://scholars.wlu.ca/cgi/viewcontent.cgi?article=1199&context=etd.

21. Robinson, J. A. (2003). Perceived Freedom and Leisure Satisfaction in Mothers with Preschool-Aged Children (Unpublished doctoral dissertation). Ohio University, United States.

22. Saint Onge, J. M. (2008). Race/ethnic and gender differences in depression: The role of social support and leisure time physical activity. Retrieved from http://paa2009.princeton.edu/papers/90902

23. van Leeuwen, C., Post, M. W., van Asbeck, F. W., van der Woude, L. H., de Groot, S., & Lindeman, E. (2010). Social support and life satisfaction in spinal cord injury during and up to one year after inpatient rehabilitation. Journal of Rehabilitation Medicine, 42(3), 265-271.

24. Wu. C. H. (2010). The relationships among leisure participation, leisure satisfaction, and emotional intelligence among elementary school teachers in Northern Taiwan (Unpublished doctoral dissertation). The University of Incarnate Word, Texas, United States.