ریشه یابی مفهوم حرکت جوهری در حکمت عزیزالدین نسفی

جستارهایی در فلسفه و کلام

مقاله 5، دوره 41، شماره 1، خرداد 1388   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/philosophy.v41i1.3180

نویسنده

فدائی مهربانی فدائی مهربانی^*

چکیده

عزیزالدین محمدنسفی را به جرأت می توان از بزرگ ترین حکمای الهی ایران در قرن هفتم دانست که متأسفانه چندان شناخته شده نیست. ویژگی مهم این عارف- فیلسوفِ مکتب کبراویه تعادل فکری وی در زمانه ای (سخت ترین دوران هجوم مغولان) بود که خشونت و افراط از مشخصات بارز آن بود. نسفی مفاهیم فلسفی بسیاری را در کتب خود تشریح کرده است که یکی از مهم ترین آن ها مفهوم سیر استکمالی انسان و اساساً حرکت جوهری است که بعدها توسط صدرالدین شیرازی دنبال شد. به نظر می رسد فهم فلسفة اسلامی زمانی ممکن است که بتوان حلقه های مفقودة این زنجیر را بازیافت. نسفی را می توان یکی از آن حلقه ها دانست که پیوند دهندة عرفان به فلسفه بود و بعد ها بر مکتب اصفهان بسیار تأثیر گذارد. این مقاله به بررسی وجوهِ تأثیرپذیری صدرالدین شیرازی از عزیز نسفی در مفاهیم حرکت جوهری و سیر استکمالی این اندیشه می پردازیم.
کلید واژه ها : کمال ، انسان کامل، معرفت ، هستی ، اسفار ، سلوک ، حرکت جوهری.