ارزیابی کارایی مصرف نور و رابطه آن با تولید ماده خشک در سه گونه ارزن

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 8، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4، 1383، صفحه 196-207   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v2i2.1255

نویسندگان

بهنام کامکار^{* 1}؛ علیرضا کوچکی²؛ مهدی نصیری محلاتی²؛ پرویز رضوانی مقدم²

¹دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان و گروه اگروتکنولوژی دانشگاه فردوسی مشهد،

²دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به منظور ارزیابی مقدار جذب و کارایی مصرف نور در سه گونه ارزن (Panicum miliaceum،Pennisetum glauceum و Setaria italica) و رابطه آن با تولید ماده خشک‌، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با آرایش فاکتوریل (فاکتورها شامل سه گونه ارزن و دو تاریخ کاشت 11تیرماه و 25 تیرماه) انجام شد. برای محاسبه کسر جذب نور در هر روز، مقدار شاخص سطح برگ روزانه محاسبه شد. ضریب خاموشی نور از طریق محاسبه شیب خط رگرسیونی بین کسر جذب نور و تغییرات شاخص سطح برگ در طول فصل رشد، و کارایی مصرف نور از طریق محاسبه شیب خط رگرسیونی بین بیوماس تجمعی و مقدار تجمعی تشعشع جذب شده در طول فصل رشد برآورد شدند. ضریب خاموشی نور در ارزن معمولی، ارزن مرواریدی و گاورس زرد به ترتیب برابر 75/0، 66/0و 57/0 وکارایی مصرف نور به ترتیب برابر 43/1، 83/1 و 74/1 گرم بر مگاژول از کل تشعشع رسیده بود. بیوماس تولید شده توسط ارزن معمولی و مرواریدی در آخر فصل رشد یکسان بود. در ارزن معمولی مقدار تشعشع جذب شده بیشتر ولی کارایی مصرف نور پایین‌تر بود، در حالی که در ارزن مرواریدی مقدار جذب تشعشع کمتر ولی کارایی مصرف نور بیشتر بود. در گاورس زرد مقدار تشعشع جذب شده کمتر از دو گونه دیگر بود به نحوی که علیرغم بالاتر بودن کارایی مصرف نور در مقایسه با ارزن مرواریدی، بیوماس آن در مقایسه با این گونه نیز کمتر شد. نتایج نشان داد که قابلیت تولید بیوماس در ارزن معمولی و مرواریدی در مقایسه با گاورس زرد بیشتر بود.