تبیین نقش عوامل جغرافیای انسانی در قدرت دریایی کشورها

پژوهش ‎های جغرافیای سیاسی

مقاله 4، دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 11، فروردین 1397، صفحه 91-121   

نوع مقاله: مقالات علمی -پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/pg.v3i11.81863

نویسنده

رضا الهویردی زاده^*

دانشگاه مراغه

چکیده

قدرت دریایی کشورها از مؤلفه­ هایی همانند: مؤلفه جغرافیایی ­- سرزمینی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، دیپلماتیک و نظامی شکل یافته است. پدیده­ های جغرافیایی با ماهیت انسانی، مؤلفه مهم در ساختار قدرت دریایی کشورها است. تحقیق حاضر به تبیین نقش عناصر مؤلفه جغرافیای انسانی در قدرت دریایی کشورها پرداخته است. وضعیت سیاسی و امنیتی قلمرو سرزمینی کشور (داخل کشور و مرزهای آبی و خشکی)، جمعیت و اجتماع ساحلی، شهرها و بنادر ساحلی، پایگاه­های نظامی ساحلی و دریایی، پیوند شبکه­ های ارتباطی داخل کشور با منطقه ساحلی، مهمترین عناصر مؤلفه جغرافیای انسانی قدرت دریایی کشورها است. این تحقیق از لحاظ هدف بنیادی و از حیث ماهیت و روش، توصیفی - تحلیلی است. ابزار گردآوری اطلاعات از طریق مراجعه به منابع کتابخانه­ ای، مقالات و اسناد است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش­ کیفی و استنباطی انجام شده است. عناصر مؤلفه جغرافیای انسانی قدرت دریایی، بطور مصداقی در برخی کشورها مورد بحث قرار گرفته است. یافته­ های تحقیق مؤید آن است که تمامی عناصر مؤلفه جغرافیای انسانی بنحوی بر قدرت دریایی کشورها تأثیر می­ گذارد. تنش­های سیاسی و امنیتی قلمرو سرزمینی و پایگاه­های نظامی دریایی، مهمترین عناصر در بین عناصر مؤلفه­ جغرافیای انسانی قدرت دریایی است. نقش تمامی عناصر مؤلفه جغرافیای انسانی در قدرت دریایی کشورها، به استثنای وضعیت سیاسی و امنیتی قلمرو سرزمینی، به عنصر ویژگی طبیعی منطقه ساحلی وابسته است. حتی پایگاه­های نظامی دریایی که دور از ساحل هستند، بدون ارتباط با منطقه ساحلی و سرزمین اصلی، فاقد قدرت اثربخشی خواهند بود.

کلیدواژه‌ها

کشورهای دریایی؛ عوامل جغرافیای انسانی،؛ قدرت دریایی

مراجع

1. Bull, H. (1976). Sea Power and Plitical Influence. The Adelphi Papers, 16(22), 1-9. DOI: 10.1080/05679327608457271

2. Crisher, B.B. & Souva, M. (2014). Power at Sea: A Naval Power Dataset, 1865–2011. International Interactions, 40(4), 602-629. DOI: 10.1080/ 03050629. 2014.918039

3. Falk, K. L. (2019). Why Nations Put to Sea: Technology and the Changing Character of Sea Power in the Twenty-First Century (Studies on Industrial Productivity). London and New York, Routledge Publication.

4. Fiske, B. A. (1988). Navy as a Fighting Machine (Classics of Sea Power). Annapolis and Maryland, Naval Institute Press.

5. Friedman, N. (2001). Seapower as Strategy: Navies and National Interests. Annapolis, Naval Institute Press.

6. Germond, B. (2015). The Maritime Dimension of European Security: Seapower and the European Union. London and Basingstoke, Macmillan Press LTD.

7. Gray, C. S. (1994).The Navy in the Post-Cold War World: The Uses and Value of Strategic Sea Power. The Pennsylvania State University Press, University Park (PA).

8. Gray, C. S. (1999). “Inescapable Geography”. In Gray, C. S. and Sloan, G. (Eds.). Geopolitics, Geography and Strategy (pp 161-177). Londan and New York, Routledge Publication.

9. Grove, E. (1990). The Future of Sea Power. London, Routledge Publication.

10. Grygiel, J. J. (2012). “Geography and Seapower”. In Dutton, P. Ross, R. and Tunsjø, Ø. (Eds.). Twenty-First Century Seapower: Cooperation and Conflict at Sea (pp 18-41), London and New York, Routledge Publication.

11. Haggett, P. A. (1972). Geography A Modern Synthesis. Translated, Gudarzinejad, SH. (1996). Vol 2, ‌ Tehran,Iran: SAMT Publication. [In Persian]

12. Hattendorf, J. B. (2003). “Theories of Naval Power: A. T. Mahan and the Naval History of Medieval and Renaissance Europe”. In Hattendorf, J. B. and Unger, R. W. (Eds.).War at sea in the Middle Ages and the Renaissance (pp1-22), Woodbridge, the Boydell Press.

13. Howarth, P. (2006). China's Rising Sea Power: The PLA Navy’s Submarine Challenge. Londan and New York, Routledge Publication.

14. International Maritime Organization (IMO). (2009). International Shipping and World Trade Facts and figures.Maritime Knowledge Centre.

15. Kaplan, R. D. (2009). “China’s Two-Ocean Strategy”. In Denmark, A. and Patel, N.

(Eds.). China’s Arrival: A Strategic Framework for a Global Relationship (pp 43-58). Center for a New American Security, Washington, DC.

16. Karimipour, Y. (2009). The geopolitical of Iran's coastal zone from the integrated coastal zone management point of view. Tehran, Iran: Tarbiat Moallem University publication. [In Persian].

17. Kearsley, H. J. (1990). A theory on maritime power for the not-aligned not-nuclear naval powers: with Sweden and Ireland as case studies. Ph.D Thesis, Aberdeen, University of Aberdeen.

18. Kearsley, H. J. (1992). Rethinking maritime power theory. Comparative Strategy, 11(2), 195-211. DOI:10.1080/01495939208402871

19. Kennedy, P. (1988). The Influence and the Limitations of Sea Power, journal of the international history review. 10(1), 2-17. Doi: 10.1080/ 07075332. 1988. 9640465

20. King, E. J. (1945). The Role of Sea Power in International Security. Proceedings of the Academy of Political Science, 21(3), 79-86. DOI: 10.2307/1173064

21. Lindberg, M. S. (1998). Geographical Impact on Coastal Defence Navies. Houndmills, Basingstoke. Hampshire and London, MACMILLAN PRESS LTD.

22. Mahan, A. T. (1889). The Influence of Sea Power upon History 1660-1783. Boston, Dover Publications.

23. Midlarsky, M. I (1995). Environmental Influences on Democracy: Aridity, Warfare, and a Reversal of the Causal Arrow. Journal of conflict resolution, 39(2), 224-262. DOI: 10.1177/0022002795039002002

24. Midlarsky, M. I. (1974). Power, Uncertainty, and the Onset of International Violence. Journal of Conflict Resolution, 18(3), 395- 431. DOI: 10.1177/002200277401800303

25. Midlarsky, M. I. (1999). The Evolution of Inequality: War, State Survival, and Democracy in Comparative Perspective. Stanford & California, Stanford University Press.

26. Midlarsky, M. I. Midlarsky, E. (1997). Environmental influences on democracy: aridity, warfare, and land inequality. In M. I. Midlarsky (Ed.). Inequality, Democracy, and Economic Development (pp 45-79), New York, Cambridge University Press.

27. Mirheydar, D. Rasti, O. and Mirahmadi, F. (2013). The Basic Themes in Political Geography. Tehran, Iran: SAMT Publication. [In Persian].

28. Modelski, G. Thompson, W. R. (1988). Seapower in Global Politics, 1494-1993. London, Macmillan Press LTD.

29. Morris, M. A. (1987). Expansion of Third World Navies. London, Macmillan Press LTD.

30. Nohara, J. J. (2017). Sea power as a Dominant Paradigm: the Rise of China’s New Strategic identity, Journal of Contemporary East Asia Studies, 6(2), 210-232. DOI: 10.1080/24761028.2017.1391623

31. Pourahmad, A. Gharakhlou, M. Mousavi, S. (2011). A Study of Concepts and Indicators of the Global City Theory. Journal of Bagh-e-nazar, 8(16), 29-42. [In Persian].

32. Pourmousavi, M. Ghourchi, M. Ghahraman, R. (2011). Geopolitical Explanation of World Metropolises; Reflecting the Conceptual Differences between the Global City and World City. Journal of Geopolitics, 7(21), 41- 69. [In Persian].

33. Pourmousavi, M. Mohammadian, H. Pouyandeh, M.H. Khorashadizadeh, H. (2012). The Economic Role of Global Cities in the National Power of States. Journal of Geography, 10(35),127- 145. [In Persian].

34. Richmond, H. W. (1947). Statesmen and Sea Power. Oxford, Clarendon Press.

35. Saffarzadeh, M. Azizabadi, E. Hamidi, H. Shahba, M. (2009). Maritime Transportation. Tehran,Iran: Asrardanesh publication. [In Persian].

36. Sakhuja, V. (2011). Asian Maritime Power in the 21st Century: Strategic Transactions China, India and Southeast Asia. Singapore, Institute of Southeast Asian Studies (ISEAS) Press.

37. Sanjabi, A. (2001).‌ Strategy & Military Power (Current military and strategic issues). Tehran,Iran: Pazhang Publishing Company Ltd. [In Persian].

38. Sekine, D. (2011). Seapower and Japan's martime coalition building. Ph.D Thesis, Australian National Centre for Ocean Resources and Security (ANCORS), University of Wollongong.

39. Starr, H. Most, B. A. (1978). A Return Journey: Richardson, “Frontiers” and Wars in the 1946–1965 eras. Journal of Conflict Resolution, 22(3), 441– 467. Doi: 10.1177/002200277802200306

40. Sumida, J. (1999). “Alfred Thayer Mahan, Geopolitician”. In Gray, C. S. and Sloan, G. (Eds.). Geopolitics, Geography and Strategy (pp 39-62). Londan and New York, Routledge Publication.

41. Till, G. (1982). Maritime Strategy and the Nuclear Age. London and Basingstoke, Macmillan Press LTD.

42. Till, G. (2004). Seapower: A Guide for the Twenty-first Century. London, FRANK CASS Publishers.

43. Till, G. (2005). Seapower: A Guide for the Twenty-first Century. London, Taylor & Francis e-Library.

44. Till, G. (2009). Seapower: A Guide for the Twenty-first Century (second edition). Londan and New York, Routledge Publication.

45. Vego, M. N. (2005). Naval Strategy and Operations in Narrow Seas (third edition). London, Taylor & Francis Publication.

46. Vine, D. (2015). Where in the World Is the U.S. Military?. Politico Magazine, Retrieved from https://www.politico.com/magazine/story/2015/06/us-military-bases-around-the-world-119321 (Last access: 17/12/2019).

47. Wei, Z. Ahmed, Sh. (2015). A General Review of the History of China’s Sea-Power Theory Development. Naval War College Review, 68(4), 1-14.

48. Worldwide Maps. (2019). US Navy Bases Around The World. Retrieved from https://b-sieged.com/wear_rm.php (Last access: 17/12/2019).