رتبه بندی نواحی شهری از نظر شاخص های توسعه‌ی پایداربا استفاده از روش های تحلیل عاملی و تاکسونومی (شهر ایلام)

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 3، دوره 7، شماره 13، تیر 1388   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v7i13.8969

نویسندگان

سعید ملکی^* ؛ Karim حسین‌زاده دلیر

چکیده

بررسی شناخت وضعیّت و تنگناهای توسعه‌ی نواحی، به لحاظ پایداری و توسعه‌ی پایدار در شهرها، از مسایلی است که اخیراً در فرهنگ برنامه‌ریزی شهری مطرح شده است. اما در کشور ما جایگاه آن به خوبی طرح نشده است. هدف این مقاله شناسایی پایداری و ناپایداری توسعه‌ی نواحی شهر ایلام،همچنین شناسایی نقاط قوت و ضعف این نواحی شهری با استفاده از شاخص‌های توسعه‌ی پایدار است. روش تحقیق ترکیبی از روش های تحلیلی و موردی- زمینه‌ای است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل عاملی و روش تاکسونومی استفاده شده است. نوع تحقیق کاربردی- توسعه‌ای است.جامعه‌ی آماری نواحی چهارده گانه‌ی شهر ایلام است. براساس نتایج به دست آمده از چهارده ناحیه‌ی شهری دو ناحیه نیمه پایدار و دوازده ناحیه دیگر ناپایدار بوده وهیچ کدام از نواحی شهری پایدار نبوده اند.در نواحی ناپایدار عدم انطباق رشدجمعیت با نیازهای خدماتی،کمبود فضاهای سبز و تفریحی، نبود خدمات مناسب بهداشتی درمانی، تجاری، ورزشی، افزایش نرخ رشد جمعیت ،کمبود امکانات آموزشی،فرهنگی،اشتغال پایین، سکونت اقشار کم درآمدو مهاجرین،ساخت وسازهای بدون مجوز و گسترش بی رویّه در این نواحی برمیزان ناپایداری شدت بخشیده است. بنابراین جهت دست یابی به توسعه‌ی پایدار در بیشتر نواحی شهری، تنها با شناخت ابعاد توسعه‌ی پایدار و نقاط قوت و ضعف نواحی شهری و توجه به عوامل(شاخص ها)پایدار و تقویت عوامل ناپایدار امکان پذیر است.درغیر این صورت، نه تنها نواحی شهری پایدار ارتقاء نمی یابند، بلکه روز به روز وضعیت پایداری آن ها کاهش یافته و نواحی ناپایدار همچنان به وضعیت خود ادامه می دهند.
کلید واژه ها: رتبه بندی،شاخص های توسعه‌ی پایدار،تحلیل عاملی،تاکسونومی،نواحی شهری ،ایلام.