تأثیر آگاهی از حقوق شهری بر شهروندی فعال (مورد مطالعه: شهر سبزوار)

جغرافیا و توسعه فضای شهری

مقاله 10، دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 7، اسفند 1396، صفحه 189-204   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gusd.v4i2.54338

نویسندگان

سعید حسین آبادی¹؛ یعقوب زنگنه^{* 2}

¹دانشگاه بزرگمهر قائنات

²دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

حقوق شهری به‌طور خاص تنظیم‌کنندة رابطة بین شهروندان و مدیریت شهری است. آگاهی از این حقوق سبب می‌شود که فرد نظارت بهتری بر مدیریت شهری داشته باشد، بهتر بتواند حقوق خود را مطالبه کند و وظایفی که طبق قانون در مقابل دیگران و مدیریت شهری دارد را بشناسد و در جهت انجام آن‌ها اقدام کند. ازاین‌رو، آگاهی از حقوق شهری می‌تواند منجر به شهروندی فعال شود. هدف این تحقیق بررسی و تحلیل تأثیر آگاهی از حقوق شهری بر شهروندی فعال در شهر سبزوار است. رویکرد کلی تحقیق حاضر توصیفی-تحلیلی است. داده‌های میدانی از طریق پرسش‌نامه جمع‌آوری شده است. جامعة آماری شهروندان شهر سبزوار و حجم نمونه براساس روش کوکران 384 نفر است. روش نمونه‌گیری، تصادفی ساده و روش تحلیل شامل آزمون t تک نمونه‌ای و هم‌بستگی پیرسون است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که سطح آگاهی شهروندان سبزواری از حقوق شهری در سطح پایینی است و شهروندان نسبت به حقوق و تکالیف مابین خود و مدیریت شهری (شهرداری و شورای شهر) آگاهی نسبتاً کمی دارند.همچنین طبق آزمون همبستگی پیرسون، بین میزان آگاهی شهروندان از حقوق شهری و شهروندی فعال رابطه معنادار وجود دارد و افراد دارای آگاهی بیشتر، شهروندانی فعال‌تر می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

آگاهی از حقوق شهری؛ حقوق شهری؛ شهروندی؛ شهروندی فعال؛ سبزوار

مراجع

1. آراسته، م.، تقوایی، ع.، کامیار، م. (1393). تحلیل ابعاد مختلف حقوق شهروندی از دیدگاه شهروندان، بررسی میدانی: محدودة پیرامونی خیابان کارگر شمالی و مرکز قلب تهران. مدیریت شهری، (36)، 338-323.

2. پورطاهری، م.، رکن‌الدین افتخاری، ع.، رحمتیم. (1391). نقش دانش حقوقی در رفاه اجتماعی روستاییان، مطالعة موردی: دهستان میان کوه غربی، شهرستان پلدختر، استان لرستان. جغرافیا و برنامه‌ریزی، (42)، 63-45.

3. پورعزت، ع.ا.، قلی‌پور، آ.، باغستانی، ح. (1388). رابطة آگاهی شهروندان از حقوق شهروندی با پاسخ‌گویی و شفافیت سازمان‌ها. رفاه اجتماعی، 10 (38)، 40-7.

4. ربانی، ر.، اسماعیلی، م.، حقیقتیان، م. (1385). بررسی عوامل اجتماعی، فرهنگی و میزان آگاهی افراد از حقوق شهروندی در شهر اصفهان سال 1384. علوم اجتماعی (دانشگاه آزاد شوشتر)، (1)، 106-85.

5. رسولی، م.ر. و زنده بودی، خ. (1388). رسانه و آموزش حقوق شهروندی. تحقیقات روابط عمومی،10 (60)، 24-18.

6. رکن‌الدین افتخاری، ع.ا.، رجب پور صادقی؛ ا. (1387). نقش دانش حقوقی زنان کارمند در فرآیند مشارکت، پژوهش زنان، 6 (1)، 74-55.

7. زیاری، ک.، شیخی ع.، باقر عطاران، م.، کاشفی دوست، د. (1392). ارزیابی میزان آگاهی‌های عمومی شهروندان پیرانشهر از حقوق شهروندی و قوانین شهری. پژوهش‌های جغرافیا برنامه‌ریزی شهری، 1 (1)، 77-59.

8. شکری، ن. (1386). شهرنشینی، حقوق و مسئولیتهای شهروندان.مجموعه مقالات همایش نظارت همگانی، شهروندی و توسعة سازمانی. تهران: شهرداری تهران و دانشکدة مدیریت.

9. شیانی، م. و دادوندی، ط. (1389). تحلیلی بر میزان آگاهی از حقوق شهروندی در میان دانشجویان. برنامه‌ریزی رفاه و توسعة اجتماعی، (5)،60-35.

10. صرافی، م.، عبدالهی، م. (1387). تحلیل مفهوم شهروندی و ارزیابی جایگاه آن در قوانین، مقررات و مدیریت شهری کشور. پژوهش‌های جغرافیایی، (63)، 134-115.

11. غفاری نسب، ا. (1389). نقش شهروندی فعال در بهبود کیفیت زندگی شهری. مطالعات شهری، 2 (2)، 162-139.

12. فالکس، ک. (1381). شهروندی. (مترجم: م. ت. دلفروز). چاپ اول. تهران: انتشارات کویر.

13. قاسمی حامد، ع. (1380). نظارت‌پذیری شورای اسلامی شهر در چارچوب حقوق شهری. تحقیقات حقوقی، (33 و 34)،180-149.

14. کامیار، غ.ر. (1387). حقوق شهروندی و شهرسازی. چاپ سوم. تهران: انتشارات مجد.

15. لطفی، ح.، عدالت‌خواه، ف.، میرزایی، م.، وزیرپور، ش. (1388). مدیریت شهری و جایگاه آن در ارتقای حقوق شهروندان. فصل‌نامة جغرافیای انسانی، (1)، 110-101.

16. محمدی، ج.، تبریزی، ن. (1390). سنجش میزان آگاهی‌های عمومی به حقوق شهروندی و قوانین شهری، (مورد مطالعه: گروه سنی 20 تا 35 سالة شهرهای ساری، بابل، آمل و قائمشهر). جامعه‌شناسی مطالعات جوانان، 1 (1)، 190-175.

17. مرکز آمار ایران. (1395). سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395. https://www.amar.org.ir/

18. مهندسین مشاور پرداراز. (1388). طرح توسعه و عمران (جامع) شهر و حوزة نفوذ شهر سبزوار،جلد اول: بررسی و شناخت وضع موجود شهر. وزارت راه و شهرسازی.

19. نصر، ح. (1385). شهرسازی و حقوق شهروندی، شهرداری‌ها، 6 (75)، 73-67.

20. نظریان، ا.، شوهانی، ن. (1390). توانمندسازی نظام مدیریت شهری بر اساس الگوی شهر شهروند مدار در ایلام. چشم‌انداز جغرافیایی (مطالعات انسانی)، 6 (16)، 151-134.

21. هاشمی، س.م.، همتی، م. و اسماعیل‌زاده، ح. (1388). حقوق شهروندی و توسعة شهری مشارکتی. تحقیقات حقوقی، (80)، 50-49.

22. Carabain, C., Keulemans, S., Gent, M., & Spitz, G. (2012). Global citizenship, from public support to active participation. Amsterdam: NCDO.

23. Gaventa, J. (2002). Exploring citizenship, participation and accountability. IDS bulletin, 33(2), 1-14.

24. Lister, R. (1998). Citizen in action: Citizenship and community development in Northern Ireland context. Journal of Community Development, 33(3), 226-235.

25. Lunn Brownlee, J., Scholes, L., Walker, S., E., Johansson, E. (2016). Critical values education in the early years: Alignment of teachers’ personal epistemologies and practices for active citizenship. Teaching and Teacher Education, 59, 261-273.

26. Naka, M., Okada, Y., Fujita, M., & Yamasaki, Y. (2011). Citizen’s psychological knowledge, legal knowledge, and attitudes toward participation in the new Japanese legal system , saiban-in seido .Psychology, Crime & Law Journal,17(7), 621-641.

27. Raisi, J., Miri, G. R., & Hafez Rezazadeh, M. (2015). Evaluation and analysis of the role of citizen participation in urban development (Case study: The city of Nikshahar). American Journal of Engineering Research, 1(4), 74-78.

28. Smismans, S. (2009). European civil society and citizenship: Complementary or exclusionary concepts? Policy and Society, 28, 59-70.

29. Sutton, M. (2008). Knowledge citizenship for active informed citizenship. South African Journal of Information, 10(4), 1-5.