مطالعه شاخص های رشد شاهدانه (Cannabis sativa L.) و کنجد (Sesamum indicum L.) در دو نوع کشت مخلوط جایگزینی و افزایشی

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 4، دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 3، فروردین 1389، صفحه 27-36   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v2i1.7594

نویسندگان

علیرضا کوچکی^* ؛ مهدی نصیری محلاتی؛ سرور خرم دل؛ سپیده انورخواه؛ مژگان ثابت تیموری؛ سارا سنجانی

چکیده

بمنظور مطالعه شاخص های رشد شاهدانه (Cannabis sativa L.) و کنجد (Sesamum indicum L.) در دو نوع کشت مخلوط جایگزینی و افزایشی، آزمایشی در سال زراعی 88-1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل دو نوع کشت مخلوط جایگزینی (75%کنجد و 25%شاهدانه، 25%کنجد و 75%شاهدانه و 50%کنجد و 50%شاهدانه) و افزایشی (50%کنجد و 100%شاهدانه و 100%کنجد و 50%شاهدانه) و کشت خالص کنجد و شاهدانه بود. نتایج نشان داد که بیشترین میزان شاخص سطح برگ و تجمع ماده خشک شاهدانه در سری جایگزینی 50%کنجد و 50% (به ترتیب با 99/2 و 7/1921 گرم بر متر مربع) و کمترین میزان شاخص سطح برگ و تجمع ماده خشک در سری افزایشی 50%کنجد و 100%شاهدانه ( به ترتیب با 06/1 و 9/929 گرم بر متر مربع) مشاهده شد. بیشترین شاخص سطح برگ و تجمع ماده خشک کنجد در کشت خالص (بترتیب با 34/1 و 27/551 گرم بر متر مربع) و کمترین میزان در سری افزایشی 50%کنجد و 100%شاهدانه (بترتیب با 23/0 و 73/51 گرم بر متر مربع) بدست آمد. بیشترین سرعت رشد گیاه در شاهدانه و کنجد بترتیب در سری جایگزینی 50%کنجد و 50%شاهدانه (58/76 گرم بر متر مربع در روز) و کشت خالص (78/22 گرم بر متر مربع در روز) مشاهده شد. بطورکلی نتایج نشان داد که کشت مخلوط شاهدانه با کنجد بدلیل سایه اندازی و ممانعت از جذب نور برای کنجد باعث کاهش رشد در مخلوط شد، بطوریکه بالاترین میزان شاخص های رشد در کشت خالص مشاهده گردید.

کلیدواژه‌ها

سرعت رشد گیاه؛ شاخص سطح برگ؛ ماده خشک

مراجع

1- Aggarwell, P.K., Garrity, D.P., Liboon, S.P., and Morris, R.A. 1992. Resource use and interaction in a rice-mungbean intercrop. Agronomy Journal 84: 71-78.

2- Alizadeh, Y., Koocheki, A., and Nassiri Mahallati, M. 2010. Yield, yield components and potential weed control of intercropping bean (Phaseolus vulgaris L.) with sweet basil (Ocimum basilicum L.). Iranian Journal of Field Crops Research 7(2): 541-553. (In Persian with English Summary)

3- De Bach, P. 1974. Biological Control by Natural Enemies. Cambridge University Press.

4- Federer, W.T. 1993. Statistical design and analysis for intercropping experiment, two crops. Springer Verlag INC.

5- Francis, C.A. 1986. Biological efficiencies in multiple cropping systems. Advances in Agronomy Journal 42: 1-41.

6- Gardner, F.P., R.B. Pearce, and R.L. Mitchell. 1988. Physiology of Crop Plants. Blackwell Scientific Publications, Oxford, U.K.

7- Gliessman, S.R. 1997. Agroecology: Ecological Processes in Sustainable Agriculture. Arbor Press. 357 pp.

8- Griffe, P., Metha, S., and Shankar, D. 2003. Organic Production of Medicinal, Aromatic and Dye-Yielding Plants (MADPs): Forward, Preface and Introduction, FAO.

9- Jahani, M., Koocheki, A., and Nassiri Mahallati, M. 2008. Comparison of different intercropping arrangements of cumin (Cuminum cyminum L.) and lentil (Lens culinaris M.).Iranian Journal of Field Crops Research 6(1): 67-78. (In Persian with English Summary)

10- Koocheki, A., Najibnia, S., and Lalegani, B. 2009. Evaluation of saffron yield (Crocus sativus L.) in intercropping with cereals, pulses and medicinal plants. Iranian Journal of Field Crops Research 7(1): 175-184. (In Persian with English Summary)

11- Koochecki, A., Shabahang J., Khorramdel, S., and Azimi, R. 2010. The effect of irrigation intervals and intecropped marjoram (Origanum vulgare L.) with saffron (Crocus sativus L.) on possible cooling effect of corms for climate change adaptation. Iranian Journal of Field Crops Research In Press. (In Persian with English Summary)

12- Maffei, M., and Mucciarelli, A. 2003. Essential oil yield in peppermint/soybean strip intercropping. Field Crop Research 84: 229-240.

13- Maffei, M., and Mucciarelli, M. 2003. Essential oil in peppermint/soybean strip intercropping. Field Crops Research 84: 229-240.

14- Mandal, B.K., Ghosh, R.K., Das, N.C., and Choudhury, A.K.S. 1987. Studies on cotton based multiple cropping. Experimental Agriculture 23(4): 443-450.

15- Mirhashemi, S.M., Koocheki, A., Parsa, M., and Nassiri Mahallati, M. 2010. Evaluation of growth indices of ajowan and fenugreek in pure culture and intercropping based on organic agriculture. Iranian Journal of Field Crops Research 7(2): 685-694. (In Persian with English Summary)

16- Mirhashemi, S.M., Koocheki, A., Parsa, M., and Nassiri Mahallati, M. 2009. Evaluating the benefit of ajowan and fenugreek intercropping in different levels of manure and planting pattern. Iranian Journal of Field Crops Research 7(1): 685-694. (In Persian with English Summary)

17- Morris, R.A., Villegan, A.N., Polthanee, A., and Centeno, H.S. 1990. Water use by monocropped and intercropped cowpea and sorghum after rice. Agronomy Journal, 82: 664-668.

18- Putnam, D.H., and Allan, D.L. 1992. Mechanisms for over yielding in a sunflower-mustard intercrop. Agronomy Journal 84: 188-195.

19- Ram, K.S.M. 1998. Intercropping medicinal species and oil seed crops with geranium (Pelargonium graveolens L.) for improving productivity in assured input system of a subtropical environment. Journal of Medicinal and Aromatic Plant Sciences 20: 1060-1066.

20- Ramaswamy, S.K., Briscese, P., Gargiullo, R.J., and von Geldern, T. 1988. Sesquiterpene hydrocarbons: from mass confusion to orderly line-up. In: Lawrence, B.M., Mookherjee, B.D., and Willis B.D. (Eds.).

21- Randhawa, G.S., Sidhu, B.S., and Mahey, R.K. 1989. Intercropping of mint in sugarcane. Indian Journal of Agronomy 34: 498-500.

22- Rao, B.R.R. 2002. Biomass yield, essential oil composition of rose-scented geranium (Pelargonium species) as influenced by row spacing and intercropping with cornmint (Mentha arvensis L. f. Piperascens Malinv). Industrial Crops and Products 16: 133-144.

23- Rezvan Beydokhti, Sh. 2005. Comparison of different intercropping arrangement of corn and bean. MSc. Thesis, College of Agriculture, Ferdowsi University, Mashhad, Iran. (In Persian with English Summary)

24- Rodrigues-Gomez, O., Zavaleta-Mejia, E., Gonzales-Hernandes, V.A., Livera-Munoz, M., and Cardenas-Soriano, E. 2003. Allelopathy and microclimatic modification of intercropping with marigold on tomato early blight disease development. Field Crop Research 83(1): 27-34.

25- Singh, K., and Ram, P. 1991. Production potential in intercropping of Citronella java with cowpea and mint species. Annual Agricultural Research 12: 128-133.

26- Singh, K., Rao, B.R., Singh, C.P., Bhattacharya, A.K., and Kaul, P.N. 1998. Production potential of aromatic crops in the alley of Eucalyptus citriodora L. in semi-arid tropical climate of south India. Journal of Medicinal and Aromatic Plant Sciences 20: 749-752.

27- Triplett, Jr. G.B. 1962. Intercrops in corn and soybean cropping systems. Agronomy Journal, 54: 106-109.

28- Vandermeer, J. 1989. Ecology of Intercropping. Elsevier Publisher, Netherlands.

29- Zhang, F., and Li, L. 2003. Using competitive and facilitative interactions in intercropping systems enhances crop productivity and nutrient- use efficiency. Plant and Soil 248: 305-312.

30- Gliessman, S.R. 1997. Agroecology: Ecological Processes in Sustainable Agriculture. Arbor Press. 357 pp.