بررسی مبانی فقهی حکم قصاص مادر در قتل فرزند

فقه و اصول

مقاله 2، دوره 44، شماره 1 - شماره پیاپی 88، خرداد 1391   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/fiqh.v0i0.12918

نویسندگان

فاطمه قدرتی^* ؛ فریبا حاجیعلی

چکیده

قتل جزو قبیح‌ترین اعمال انسانی و جنایت‌بارترین رفتار بشری است و در فقه شیعه مجازات قتل عمد به طور عام قصاص می‌باشد. بر این اصل کلی، قتل فرزند توسط پدر استثنا شده است که به تبع آن، حکم مادر در این مسئله مطرح می‌شود و با توجه به استحکام ادلة مخالفان قصاص مادر، ضرورت بررسی دوبارة مبانی فقهی آن احساس می‌شود. بدین منظور این مقاله به تنقیح مناط حکم پدر از طریق الغای خصوصیت او پرداخته و بر خلاف نظر مشهور که «رابطة ابوّت» را ملاک حکم می‌داند، «رابطة والدیت » به عنوان مناط حکم از ادلة مزبور استنباط شده است و با توجه به دیگر مناقشات وارده در ادلة موافقان قصاص مادر و همچنین ادلة ارائه شده در مدعای بحث، مادر را در حکم عدم قصاص در قتل فرزند، ملحق به پدر دانسته و حتی با توجه به شمول روایات نسبت به مادر، شمولیت حکم نسبت به مادر، از همان ابتدا بدون نیاز به الحاق ممکن دانسته شده است.

کلیدواژه‌ها

قتل فرزند؛ قصاص پدر؛ قصاص مادر؛ جد پدری