شیوه های تصویر سازیِ مفاهیم در نهج‌البلاغه

علوم قرآن و حدیث

مقاله 2، دوره 44، شماره 2، بهمن 1391   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/naqhs.v44i2.14528

نویسندگان

ولی الله حسومی^* ؛ حسین خاکپور؛ محمد علی مهدوی راد

چکیده

تصویرسازی در حوزۀ سخن، هنر ترسیم مفاهیم با کمک الفاظ و عبارات و به شیوه های خاص است که به منظور افزایش شدّت تأثیرگذاری بر مخاطب و انتقال بهتر و سریع‌تر مطالب، صورت می‌گیرد. این هنر در نهج‌البلاغه به زیبایی مورد استفاده قرار گرفته و با بهره گیری از طبیعت، انسان، جانداران و... در محور عمودی و افقی کلام انواع تصاویر زیبا و تأثیرگذار خلق کرده است. در محور افقی، یعنی تک تک جملات، تصاویر ساده مثل زیبایی، عظمت و بزرگی و... ترسیم شده است. انواع تابلوهای گرم و زنده و رنگ آمیزی آنها با انواع سجع، صور بلاغی، نماد، تلمیحات، رد تعبیرها، مبالغه و عناصر معنوی، در این محور وجود دارد. گاهی نیز بدون استفاده از قالب خاص، تصاویر بدیع خلق شده و یا عین تصاویر قرآنی به کار رفته است. در محور عمودی، یعنی ساختار کلی کلام که با آن بین اجزاء، ارتباط معقول و منطقی برقرار می‌شود نیز تصاویر بدیع و بی نظیری خلق شده است.

کلیدواژه‌ها

نهج‌البلاغه؛ تصویرگری؛ تصویر؛ عناصر؛ صور بلاغی