ارزیابی تطبیقی کیفیت محتوای نمایه های استنادی اسکوپوس و آی اس آی (وب آو ساینس)

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 12، دوره 1، شماره 2، بهمن 1390، صفحه 225-250   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/riis.v1i2.9185

نویسندگان

امیر وفائیان^{* 1}؛ عبدالرضا نوروزی چاکلی²؛ محمد حسن زاده³

¹کارشناس ارشد علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی

²عضو هیأت علمی گروه علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه شاهد

³عضو هیأت علمی گروه علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

هدف اصلی از انجام این پژوهش، تعیین وضعیت کیفیت محتوای نمایه‌های استنادی WoS و Scopus در مقایسه با یکدیگر است. بدین منظور، ابتدا معیارهای نهایی ارزیابی کیفیت محتوای نمایه‌های استنادی تدوین شد و سپس، بر اساس این معیارها، کیفیت نشریات نمایه شده دو حوزه‌ موضوعی «انسانی، اجتماعی و هنر» و «پزشکی، مهندسی، کشاورزی و علوم پایه» در نمایه‌های استنادی Scopus و WoS در مقایسه با یکدیگر و با توجه به هفت شاخص کلی مورد بررسی و تطبیق قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که در حوزه‌های موضوعی «انسانی، اجتماعی و هنر» بجز شاخص‌های «اعتبار و شهرت پدیدآورندگان» و «مدیریت» که در هر دو شاخص نیز پایگاه WoS نسبت به پایگاه Scopus از کیفیت بالاتری برخوردار بود، در بقیه شاخص‌ها کیفیت نشریات نمایه شده در پایگاه‌های Scopus و WoS یکسان است. همچنین، در حوزه‌های موضوعی «پزشکی، مهندسی، کشاورزی و علوم پایه»، در دو شاخص «هدف، محتوا و دامنه» و «کیفیت استنادی» کیفیت نشریات نمایه شده در پایگاه‌های Scopus و WoS یکسان است، در حالیکه در سه شاخص «اعتبار علمی»، «اعتبار و شهرت پدیدآورندگان» و «مدیریت» نشریات نمایه شده پایگاه WoS نسبت به پایگاه Scopus از کیفیت بالاتری برخوردار است. همچنین، کیفیت نشریات نمایه شده در پایگاه Scopus در دو شاخص «روزآمدی، ثبات و پایداری» و «سهولت دسترسی، بازیابی و استفاده» در این حوزه بیشتر از کیفیت نشریات نمایه شده در پایگاه WoS است.

کلیدواژه‌ها

ارزیابی تطبیقی؛ نمایه‌های استنادی؛ اسکوپوس؛ وب آو ساینس؛ آی اس آی؛ کیفیت محتوا

مراجع

آئین‌نامه ارتقای اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، پژوهشی و فناوری (18/8/1387). دسترس‌پذیر در: http://www.msrt.ir/sites/Edu/Lists/List2/ Attachments/23/Ertegha.pdf مشاهده شده ( تاریخ بازیابی 12/2/1388).

آئین نامه ارتقاء اعضای هیات علمی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی علوم پزشکی (مرداد 1387). دسترس‌پذیر در: http://web.shahed.ac.ir/new/shahed/picfil e/lib/Promotion_Regrulation.pdf مشاهده شده ( تاریخ بازیابی12/2/1388).

احمدی، محمود و دیگران (1387). معیارهای کیفیت فنی نشریات علوم پزشکی. اصفهان: دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، معاونت پژوهشی. 

اصنافی، امیر رضا (1384) طراحی درگاهی برای مجلات الکترونیکی رایگان، ویژه دانشگاه شهید چمران اهواز، بر اساس نظرات دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه در مورد این مجلات. استاد راهنما: دکتر عبدالحسین فرج پهلو. پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشگاه شهید چمران اهواز.

افتخار خوانساری، آذر (1386). تحلیل استنادی مجلات علمی ایرانی در سه پایگاه تحلیل استنادی وبگاه علوم (Web of Sciences)، اسکوپس (Scopus) و پژوهشگر گوگل (Google scholar). استاد راهنما: صدیقه محمداسماعیل. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات (تهران)، دانشکدة انسانی، گروه علوم کتابداری و اطّلاع‌رسانی.

حمیدی، علی (1383). معیارهای انتخاب و ارزیابی نشریات الکترونیک لاتین برای کتابخانه‌های دانشگاهی و مؤسسات پژوهشی دولتی. استاد راهنما: زهیر حیاتی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی. دانشگاه شیراز، شهریور ماه.

خان چمنی، جمشید (1384). مراحل فهرست شدن نشریات در بانک اطلاعات علمی ISI. رهیافت، شماره 35، بهار. ص 64-60.

دیانی، محمد حسین (1385). بازخوانی زیربنا و ملاحظات نظری نمایه استنادی. فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، شماره 35، پاییز . ص ۵.

زلفی گل، محمد علی (1386). نگرش واقع بینانه به تولید علم در ایران. در مجموعه مقالات همایش ارتباط پیشرفت علمی جامعه و نمایه‌سازی بین‌المللی. برگزار کننده: معاونت پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. محل برگزاری: سازمان اسناد و کتابخانه ملی: 16 آذر.

صمدی، لاله (1386). بررسی تطبیقی گزارش استنادی نشریات ایران در پایگاه اطلاعاتی کتابخانه منطقه‌ای علوم و تکنولوژی شیراز (PJCR) و خدمات گزارش استنادی نشریات (JCR) در پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID). استاد راهنما: صدیقه محمداسماعیل. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات (تهران)، دانشکدة انسانی، گروه علوم کتابداری و اطّلاع‌رسانی.

عمرانی، ابراهیم (1386). شاخص‌های جدید علم سنجی و مقایسه پایگاه‌های وبگاه علوم و اسکوپوس و گوگل اسکولار. رهیافت. شماره 39. بهار. ص 55-47.

غلامی، تکتم (1386). سنجش میزان ربط در بازیابی اطلاعات در پایگاه‌های اطلاعاتی EBSCO، Scopus  و Science Direct  از دیدگاه دانشجویان کارشناسی ارشد دانشکده علوم‌تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهراء (س(. استاد راهنما: امیر غائبی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه الزهراء (س(، دانشکده علوم‌تربیتی و روانشناسی.

قاسمی، علی حسین (1377). بررسی وضعیت مجلات نمایه شده در سه بانک اطلاعات کشاورزی CAB، Agris، و Agricola در فاصله زمانی 1996-1968. استاد راهنما: دکتر عباس حری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی. دانشگاه تهران.

 مختاری، حیدر؛ میرزایی، عباس (1386). چالشهای علم‌سنجی درعلوم تجربی، علوم اجتماعی و انسانی، با گذری بر وضعیت علمی ایران. همایش ارتباط پیشرفت علمی جامعه و نمایه سازی بین‌المللی مقاله‏ها. برگزار کننده: معاونت پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. محل برگزاری: سازمان اسناد و کتابخانه ملی: 16 آذر.

مهراد، جعفر و دیگران (1386). نمایه استنادی علوم ایران. تهران: چاپار.

یلپانی، محمد؛ حیدری، اکبر (1386). کمیت برتر از کیفیت: صدایی از جهان سوم. در مجموعه مقالات همایش ارتباط پیشرفت علمی جامعه و نمایه‌سازی بین‌المللی. برگزار کننده: معاونت پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. محل برگزاری: سازمان اسناد و کتابخانه ملی: 16 آذر.

 

Araujo Ruiz, Juana, [et al] (2005). Cuban scientific articles in ISI Citation Indexes and CubaCiencias databases (1988-2003). Scientometrics. l 65 (2): 161-171.

Bakkalbasi, Nisa., Kathleen, Bauer., Janis Glover and wang Lei. (2006). Three Options for Citation Tracking: Google Scholar, Scopus and Web of Science. Biomedical Digital Libraries 3, no. 7, [Online] Available at: http://www.bio-diglib.com/content/3/1/7 [Nov. 26, 2009].

Bollen, Johan, Van de Sampel, Herbert., Joan A. Luce Smith and Rick (2005). Toward Alternative Metircs of Journal Impact: A Coparison of Download and Citation Data.  Information Processing and Management: an International Journal, 41 (6): 1419 -1440.

Burnham J. F. (2006), Scopus database: A review. Biomedical Digital Libraries, 3 (1): Retrieved Nov. 4, 2009, from http://www.bio-diglib.com/content/3/1/1

Carcia, F. A., Teruel, A. G., Caldduch, P. B., Fris, R. R. Blasco, L.C. (2005). A Comparative study of six European databases of medical oriented web resources. Journal of Medical Library Association. 93 (4): 467-479. [Online] Available at: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1250323/pdf/i0025%2D7338%2D093%2D04%2D0467.pdf/?tool=pmcentrez Retrieved 12 Oct 2009.

Franceschet, m (2009). A Cluster Analysis of Scholar and Journal Bibliometric Indicators. Journal of The American Society for Information Science and Technology, 60 (10):1950–1964.

Gorraiz, J; Schloegl, C (2008). A bibliometric analysis of pharmacology and pharmacy journals: Scopus versus Web of Science. Journal of Information Science, 34 (5): 715–725.

Horrocks, Gary (2005). Battle of the Giants: A Comparison of Web of Science, Scopus & Google Scholar. London: JIBS, Nov. 2005. [Online] Available at: http://www.infonortics.com/chemical/ch06/slides/horrocks.pdf

Jasco, P. (2004). Scopus. Peter’s Digital Reference Shelf, Sep. 2004. Retrieved Nov. 4, 2008, [Online] Available at: http://www.galegroup.com/servlet/HTMLFileServlet?imprint=9999&region=7&fileName=reference/archive/200409/scopus.html

Jacso, Petter (2005). As We May Search: Comparison of Major Features of the Web of Science, Scopus and Google Scholar Citaion Based and Cetation-Enhances Databases. Current Science. 89 (9): 1537- 1547.

Kousha, Keyvan, Thelwall, Mike (2007). Google Scholar Citation and Google Web/URL Citations: A Multidiscipline Exploratory Analysis. Journal of The American Society for Information  Science and Technology. 58 (7): 1055-1065.

Kousha, K. & Thelwall, M. (2007). Sources of Google Scholar citations outside the Science Citation Index: a comparison between four science disciplines, Scientometrics, 74 (2): 273-294.

Laguardia, C. (2005). E-Views and Reviews: Scopus vs. Web of Science. Library Journal, Jan. 15.

Lee, KP. & et al. (2002). Association of journal quality indicators with methodological quality of clinical research articles. JAMA, 287( 21):2805-2808.

Meho, L I; Rogers, Y. (2008). Citation Counting, Citation Ranking, and h-Index of Human-Computer Interaction Researchers: A Comparison of Scopus and Web of Science. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 59 (11):1711–1726.

Saha, Somnath; Saint, Sanjay; christakis, Dimitry A. (2003). Impact factor: a valid measure of journal quality? Journal of the Medical Library Association, 91 (1): 42-46.

SCImago. (2007). SJR — SCImago Journal & Country Rank. Retrieved April 17, 2010, from http://www.scimagojr.com

Schloegl, Christian (2004). Impact and relevance of LIS Journals: A scientometric analysis of international and German – Language LIS Journals – citation analysis versus reader survey. Journal of the American society information science and technology. 55 (13):1155 – 1168.

Scopus Content coverage (2009). (Online) Available at: http://info.scopus.com/scopus-in-detail/facts/   (Retrieved Jan. 26, 2010).

Scopus Content Coverage (October 2007). (Online) Available at:  http://info.scopus.com/documents/files/scopus-training/resourcelibrary/pdf/content_ coverage.pdf  (Retrieved April 12 , 2010).

Testa, James (2009). The Thomson Scientific Journal Selection Process. (online) Available at: http://thomsonreuters.com/products_services/science/free/essays/journal_selection_process/ (Retrieved May 14 , 2010).

Web of Science Databases. (2010). (Online) Available at:http://images.isiknowledge.com/WOK46/help /WOS/h_database.html . (Retrieved Jan. 17 , 2010).