چینه نگاری سازند گورپی در برش تاقدیس کوه سیاه و مقایسه آن با برشهای تنگ بوالفارس و تاقدیس آغار

رخساره‌های رسوبی

مقاله 3، دوره 7، شماره 1، شهریور 1393، صفحه 83-106   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/sed.facies.v7i1.17761

نویسندگان

محبوبه فریدونپور^{* 1}؛ حسین وزیری مقدم¹؛ علی غبیشاوی²؛ عزیزالله طاهری³

¹دانشگاه اصفهان

²شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب

³دانشگاه صنعتی شاهرود

چکیده

روزن داران شناور از گروههای فسیلی شاخص و مفید در تعیین سن نسبی لایه های کرتاسه بالایی به شمار می روند. بر اساس پراکندگی روزن داران شناور در برش تاقدیس کوه سیاه (با 212 متر ضخامت) 8 زون زیستی تشخیص داده شد که عبارتند از: Dicarinella concavata Interval Zone (سانتونین پیشین)، Dicarinella asymetrica Total Range Zone (سانتونین پیشین تا اوایل کامپانین پیشین)، Globotruncanita elevata Partial range Zone (کامپانین پیشین)، Interval Zone Globotruncana ventricosa (کامپانین میانی تا کامپانین پسین)، Radotruncana calcarata Total Range Zone (کامپانین پسین)، Globotruncanella havanensis Partial Range Zone (کامپانین پسین)، Globotruncana aegyptiaca Interval Zone (کامپانین پسین تا بخش بالایی کامپانین پسین)، Gansserina gansseri Interval Zone (بخش بالایی کامپانین پسین تا ماستریشین پیشین). مطالعه سازند گورپی در برش تاقدیس کوه سیاه و مقایسه آن با برشهای تنگ بوالفارس (سانتونین پیشین تا ماستریشین میانی) و تاقدیس آغار در (سانتونین پسین تا ماستریشین میانی) نشان می دهد رسوب گذاری سازند گورپی در تاقدیس کوه سیاه زودتر (اوایل سانتونین پیشین) صورت گرفته است. سه گروه مورفوتایپ از روزن داران شناور طی سانتونین تا ماستریشین در برش تاقدیس کوه سیاه شناسایی شده اند. نتایج حاصل از این مطالعه با نوسانات عمق حوضه رسوبی در برش تاقدیس آغار و تنگ بوالفارس شبیه به هم بوده که می تواند متأثر از تغییرات جهانی سطح آب دریا باشد.

کلیدواژه‌ها

فرازنین؛ سازند گورپی؛ زونهای زیستی؛ سانتونین؛ تغییرات عمق رسوب گذاری؛ گروه مورفوتایپ

مراجع

آقانباتی، ع.، 1383. زمین شناسی ایران. سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 586 ص.

اعتماد، م.، 1386. زیست چینه نگاری سازند گورپی در ناحیه لار و خرامه (جنوب شیراز) براساس فرامینیفرهای پلانکتون. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، 99 ص.

اعتماد، م.، وزیری مقدم، ح.، امیری بختیار، ح.، رحمانی، ع. 1387. زیست چینه نگاری و تعیین عمق محیط رسوبی سازند گورپی در ناحیه لار ( کوه گچ) بر اساس روزنبران پلانکتونیک. مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان (علوم پایه)، 30: 68-57.

بختیاری، س.، 1384. اطلس راههای ایران با مقیاس 1:1000000. مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، 288 ص.

تنگستانی، م.، 1381. چینه شناسی سازند گورپی در شمال غرب ناودیس سبزه کوه (ناحیه ناغان). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، 122 ص.

رضائیان، ه.، 1390. زیست چینه نگاری سازندهای ایلام و گورپی در شرق شهرستان رامهرمز (برش تنگ بوالفارس). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، 110ص.

قیامی اصفهانی، م. ا.، 1381. بیواستراتیگرافی سازند گورپی در ناحیه سبزه کوه (بروجن) بر اساس فرامینیفرهای پلانکتونیک. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، 88 ص.

کاملی ازان، ا.، 1383. زیست چینه نگاری سازند گورپی در ناحیه لالی (خوزستان). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، 126 ص.

گردی زاده، ن.، 1389. زیست چینه نگاری سازند گورپی در جنوب غرب فیروز آباد. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، 107ص.

مطیعی، ه.، 1374. زمین شناسی ایران: چینه شناسی زاگرس. سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 536 ص.

وزیری مقدم، ح.، کاملی، ا.، قیامی، م.، طاهری، ع. 1385. مقایسه چینه نگاری زیستی سازند گورپی در مقطع تیپ (شمال غرب مسجد سلیمان) و سبزه کوه (جنوب غرب بروجن). نشریه علوم دانشگاه تربیت معلم، 6: 826-803.

Caron, M., 1985. Cretaceous planktonic foraminifera. In: Bolli, H. M., Saunders, J. B., & Nielsen, K. P., (eds.), Plankton stratigrapy. Cambridge University Press, 1: 17-86

Darvishzadeh, B., Ghasemi-Nejad, E., Ghourchaei, S., & Keller, G., 2007. Planktonic foraminiferal biostratigraphy and faunal turnover across the Cretaceous-Tertiary boundary in southwestern Iran. Journal of Sciences, Islamic Republic of Iran, 18: 139-149.

Eicher, D., & Worstell, L., 1970. Cenomanian and Turonian foraminifera from Great Plains, United stastes. Micropaleontology, 16: 269-324.

Hart, B. M., & Baily, H. W., 1979. The distribution of planktonic foraminiferidae in the Mid-Cretaceous of the new Europe. Aspekt der Kriede, IUGS series A, 6: 527-542.

Hart, B. M., & Ball, K. C., 1986. Late Cretaceous anoxic event, sea level changes and the evolution of the planktonic foraminifera. Geological Society of London, Special Publications, 21: 67-78.

James, G. A., & Wynd, J. G., 1965, Stratigraphic nomenclature of Iranian oil consortium agreement area, American Association Petroleum Geologists Bulletin, 49: 282-2245.

Kalantari, A., 1976. Microbiostratigraphy of the Sarvestan area, Soutwestern Iran. National Iranian Oil Company, 5: 1-130.

Keller, G., Adatte, T., Stinnesbrck, W., Luciani, V., Karouni-Yaakoub, N., & Zaghbi-Turki, D., 2002. Paleoecology of the Cretaceous-Tertiary mass extinction in planktonic foraminifera. Palaeoecology, Palaeogeography, Palaeoclimatology, 178: 257-297.

Longoria, J. F., & Vonfeldt, E., 1991. Taxonomy, phylogenetics and biochoronology of single keeled globotruncanides (Gennus Globotruncanita Reiss). Micropaleontology, 37: 1-16.

Mouthereau, F., 2011. Timing of uplift in the Zagros belt/Iranian Plateau and accommodation of late Cenozoic Arabia-Eurasia convergence. Geological Magazine, 148: 756-738.

Petrizzo, M. R., 2002. Paleoceanographic and palaeoclimatic inferences from Late Cretaceous planktonic foraminiferal assemblages from the Exmouth Plateau (ODP Sites 762 and 763, Eastern Indian Ocean). Marine Micropaleontology, 45: 117-150.

Premoli Silva, I., & Verga, D., 2004. Practical Manual of Cretaceous Planktonic Foraminifera. In: Verga, D., & Rettori, R., (eds.): International school on Planktonic Foraminifera, Universities of Perugia and Milano, Tipografiadi di Pontefelcino, 1: 1-283.

Robaszynki, F., & Caron, M., 1995. Foraminifers planktonique du Cretaceous. Bulletin Society Geology of France, 681-692.

Sherkati, Sh., & Letouzey, J., 2004. Variation of structural style and basin evolution in the Central Zagros (Izeh zone and Dezful Embayment), iran. Marine and Petroleum Geology, 21: 535-554.

Sliter, w., 1989. Biostratigraphic zonation for Cretaceous planktonic foraminifers examind in the section. Journal of foraminiferal research, 19: 1-19.

Van der Zwaan G.J., Jorissen F.J., & De Stigter H.C., 1990. The depth-dependency of planktonic/benthic foraminiferal rations; constraints & applications. Marine Geology, 95: 1-16.

Vaziri-Moghaddam, H., 2002. Biostratigraphic study of the Ilam and Gurpi Formations based on planktonic foraminifera in SE of Shiraz (Iran). Journal of Sciences, Islamic Republic of Iran, 13, 4: 339-356.

Wynd, J.G., 1965. Biofacies of the Iranian consortium agreement area. Iranian oil operating companies, Report 1082, Tehran (unpublished).

Ziegler, M. A., 2001. Late Permian to Holocene Paleofacies Evolution of the Arabian Plate and its Hydrocarbon Occurrences. GeoArabia, 6 (3): 445-504.