پذیرش ادبی گوستاو فلوبر در ایران

مطالعات زبان و ترجمه

مقاله 2، دوره 48، شماره 3، مهر 1394، صفحه 29-53   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lts.v48i3.53065

نویسندگان

محمّدرضا فارسیان^* ؛ مهشید جعفرزاده باکویی

گروه زبان فرانسه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

گوستاو فلوبر، پایه‌گذار مکتب رئالیسم و جزو نخستین نگارندگان رمان مدرن به شمار می‌آید. او علاوه بر دقت و وسواس بی‌حد در گزینش جملات که سبک نگارش وی را از دیگر نویسندگان متمایز می‌کند، نگاهی روان‌کاوانه به مسائل و دردهای اجتماعی دارد. شاهکار او رمان مادام بواری است که تأثیر بسزایی بر نگارش بسیاری از رمان‌های بزرگ جهان داشته است. باوجوداینکه برخی از آثار وی توسط مترجمان بنام به فارسی ترجمه شده‌اند اما مترجمان دیگری نیز، دست به ترجمه دوباره و چندباره این آثار زده‌اند که این مسئله خود به‌نوعی گواه اهمیت و حضور این نویسنده و آثار وی در ادبیات فارسی است. این مقاله خواهد کوشید تا به بررسی جایگاه این نویسنده، آثار وی و میزان تأثیرگذاری او بر نویسندگان ایرانی و سیر داستان‌نویسی فارسی بپردازد.

کلیدواژه‌ها

ادبیات تطبیقی؛ پذیرش ادبی؛ گوستاو فلوبر؛ رمان؛ رئالیسم؛ ترجمه

مراجع

آتش وحیدی، ندا. (1387). "تأثیر شرق بر آثار گوستاو فلوبر". آموزش زبان و ادبیات. شماره 24: صص۲۰ - ۳۱.

 

-----------. (1382). "سه قصه گوستاو فلوبر، قصه است یا نوول؟". آموزش زبان و ادبیات. شماره 14.

اشلاق، میشل. (1381). تاریخ ادبیات قرن 19 در فرانسه. تهران: جنگل.

 

الشکری، فدوی. (1386). واقع‌گرایی در ادبیات داستانی معاصر ایران. تهران: نگاه.

 

بالائی، کریستف. (1377). پیدایش رمان فارسی. مهوش قویمی و نسرین خطاط. تهران: معین.

 

برونل، پیر و دیگران. (1385). تاریخ ادبیات فرانسه قرن 19. سید ضیا الدین دهشیری. جلد چهارم.

 

تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).

 

جلالتی، نرگس. (1390). نامه‌هایی از مصر. تهران: کتابسرای تندیس.

 

جمشیدی، گلاره. (1391).آوازهای کوچکی برای ماه. تهران: افق.

 

ﺧﺎﺗﻤﻲ، اﺣﻤﺪ؛ ﺗﻘﻮی، ﻋﻠﻲ. (1385). "ساختار رئالیسم در ادبیات داستانی". پژوهش زبان و ادبیات فارسی. شماره 6 : صص 99-111.

 

خزاعی فر، علی. (1380). مجموعه مقالات نخستین همایش ترجمه ادبی در ایران. مشهد: بنفشه.

 

ذات علیان، غلامرضا؛ کثیری، زهرا. (1388). "هنر شناسی گوستاو فلوبر از خلال مکاتباتش". قلم. شماره 9 .

 

رحیمی، مصطفی. (1393). "مادام بواری، نوشته گوستاو فلوبر". انتقاد کتاب. دوره دوم، اردیبهشت

(1343). 06/12/1393 http://anthropology.ir/node/17816

 

رهدار، احمد. (1383). "تأثیر شرق ‌شناسی بر تاریخ‌ نگاری ایران معاصر" آموزه. شماره 6: صص 171-228.

ساجدی، طهمورث. (1382). "گی دو مو پاسان در ایران". پژوهش زبان‌های خارجی. شماره 15: صص 47-62.

 

سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. 24/06/94

http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1096862&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author

 

سپانلو، محمد علی. (1381). نویسندگان پیشرو ایران. تهران: نگاه.

 

سلیمی، معصومه. (1393). "مطالعۀ تحوّل ایماژ زن از مادام بواری تا سالامبوی فلوبر". دانشگاه فردوسی مشهد.

 

سیدحسینی، رضا. (1357). مکتب‌های ادبی. تهران: کتاب زمان.

 

شهپرراد، کتایون؛ حسین زاده، آذین. (1384). مقابله و بررسی آثار ترجمه شده. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).

 

صادقی زاده یزدی، فهیمه. (1391). "نقد ترجمۀ "تربیت احساسات" اثر فلوبر از مهدی سحابی و سایرین". دانشگاه فردوسی مشهد.

 

عظیمی، نازیتا؛ لاهوتی، پریسا. (1392). "طرح مفهوم مرگ به‌طور عینی و ضمنی در رمان مادام بواری". مطالعات زبان و ادبیات فرانسه. شماره 8 .

 

فتوحی، محمود؛ صادقی، هاشم. (1392). "شکل گیری رئالیسم در داستان‌نویسی ایرانی". جستارهای ادبی. دوره 46، شماره 3 : صص 1-26.

 

فلوبر، گوستاو. (1380). تربیت احساسات. مهدی سحابی. تهران: مرکز.

 

فلوبر، گوستاو. (1374). سالامبو. احمد سمیعی گیلانی. تهران: خوارزمی.

 

فلوبر، گوستاو. (1384). مادام بواری. محمد قاضی و رضا عقیلی. تهران: مجید.

 

قدمی، فرید. (1391). "جعل نامه‌های فلوبر". روزنامه آرمان. 6 خرداد.

 

کمالی، محمد جواد. (1392). تاریخ ترجمه ادبی از فرانسه به فارسی. مشهد: معاونت پژوهش و فن آوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد و انتشارات سخن گستر.

 

کمالی دهقان، سعید. (1387). "نگاهی به تربیت احساسات نوشته گوستاو فلوبر: تولد نخستین رمان مدرن" روزنامه اعتماد. شماره 1704، 1/4/1387، ص 11.

 

کهنموئی پور، ژاله؛ خطاط، نسرین. (1374). نقد ادبی (به زبان فرانسه). تهران: سمت.

 

گلستان، ابراهیم. (1337). "از نامه‌های فلوبر". صدف. شماره 10 .

 

گلشیری، احمد. (1391). بهترین داستان های جهان. تهران: عصرداستان.

 

لوکاچ، گئورگ. (1388). رمان تاریخی. امید مهرگان. تهران: ثالث.

 

معتمدی، زهره. (1389). "بازتاب مفهوم شیطان در ادبیات نمایشی و تحلیل چند نمونه از آن"، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.

 

معین، محمد. (1387). فرهنگ فارسی معین. تهران: فرهنگ نما.

 

میرعابدینی، حسن. (1386). صد سال داستان‌نویسی ایران. تهران: چشمه.

 

نذری دوست، مسعود؛ گودرزی، سمیه. (1392). "زاویه دید و روایت مرگ در سه داستان فلوبر". مطالعات زبان و ادبیات فرانسه. شماره 8 .

 

نقیبیان، آرش. (1388). "درنگی بر فلوبر و شاهکار ناتمامش بووار و پکوشه: چون خورشید که نابینایان را گرم می‌کند". گلستانه. شماره 97: صص 76-77.

 

نوابی، داوود. (1388). تاریخچه ترجمه از فرانسه به فارسی در ایران. کرمان: دانشگاه شهید باهنر کرمان.

نوری، اصغر. (1390). نوشتن مادام بواری یا حماقت، هنر و زندگی. تهران: نیلوفر.

 

Bouty, Michel. (2001). Dictionnaire des œuvres et des thèmes de la litterature francaise. Paris : Hachette.

 

Champfleury, Jules. (2012). Le Realisme. Paris: Hachette.

 

Flaubert, Gustave. (1984). Madame Bovary. Paris: Gallimard.

 

Flaubert, Gustave. (1984). Trois Contes. Paris: Larousse.

 

Forestier, Louis. (1987). Romans. Paris: Gallimard.

 

Lagarde, Andre et Michard, Laurent. (1965). Lagarde et Michard : XIXe siècle, Paris, Bordas.