موانع هم‌گرایی در سازمان «کشورهای مستقل هم‌سود»

پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل

مقاله 5، دوره 1، شماره 1، آبان 1391، صفحه 94-114   

نوع مقاله: مقالات

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jipr.v1391i1.27020

نویسندگان

الهه کولایی^* ؛ محمّد صداقت

چکیده

«سازمان کشورهای مستقل هم‌سود» در دسامبر 1991م به‌وسیلة روسیة سفید، روسیه و اوکراین در «مینسک» (مرکز روسیة سفید) پایه‌گذاری شد. اهداف تشکیل این سازمان عبارت بود از: گسترش روابط دوستانه بین اعضا، حسن هم‌جواری و افزایش همکاری‌ کشورهای عضو و درک و اعتماد متقابل. «سازمان کشورهای مستقل هم‌سود» یکی از مهم‌ترین سازمان‌های منطقه‌ای در آسیای مرکزی و قفقاز تلقی می‌شود. با تشکیل این سازمان، نشست‌ها و گردهمایی‌های بسیاری برگزار شد و توافق‌نامه‌های زیادی به امضا رسید، ولی اهدافی که این سازمان برای تحقق آن‌ها تأسیس شده است، محقق نشد. هدف این نوشتار بررسی چهار عوامل ناکامی این سازمان در مسیر هم‌گرایی اعضاء است. چهار عامل عبارتند از: نگرانی کشورهای تازه استقلال‌یافته از احیای نفوذ روسیه، جریان‌های تجزیه‌طلب و اختلاف‌های مرزی، اختلاف‌ اعضای این سازمان و نیز رقابت آمریکا و روسیه در «خارج نزدیک». نویسندگان با استفاده از روش «توصیفی- تحلیلی» داده‌های این پژوهش را مورد آزمون قرار داده‌اند تا روشن شود چه عواملی سبب شکل نگرفتن هم‌گرایی در سازمان «کشورهای مستقل هم‌سود» شده است.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: هم‌گرایی؛ سازمان کشورهای مستقل هم‌سود؛ خارج نزدیک؛ روسیه؛ آمریکا