برهان جهان‌شناختی کلامی در مغرب ‌زمین

جستارهایی در فلسفه و کلام

مقاله 3، دوره 42، شماره 2، بهمن 1389   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/philosophy.v42i2.11257

نویسنده

سیدمرتضی حسینی شاهرودی^*

چکیده

برهان جهان‌شناختی کلامی یکی از دلایل کلامی وجود خدا است که از گذشته دور در کلام اسلامی مطرح بوده و اخیراً در سنت فلسفی- کلامی مغرب زمین نیز شناخته شده و به نام برهان کلامی شهرت یافته است. در این نوشتار با بررسی دیدگاه‌های مربوط به پیدایش جهان به‌ویژه نظریه مه‌بانگ به تحلیل دلیل کلامی بر وجود خدا با توجه به آرای فیزیکدان‌ها، نقدهای رایج در مغرب‌زمین، اصل علیت که یکی از مقدمات این برهان است و رابطة آن با فیزیک کوانتوم، امتناع نامتناهی بالفعل و رابطة آن با عدم تناهی جهان و نیز برایندهای جهان‌شناختی مه‌بانگ می‌پردازیم.
کلیدواژه‌ها: جهان ‌شناختی فلسفی، جهان‌ شناختی، مه‌بانگ، علیت، کوانتوم، علّت اوّلی، نامتناهی ‌بالفعل.